เรียบเรียงข้อมูลโดยกระปุกดอทคอม
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก เฟซบุ๊ก Suthep Thaugsuban (สุเทพ เทือกสุบรรณ)
รัฏฐาธิปัตย์ คืออะไร เป็นอำนาจอธิปไตยหรือไม่ แล้วทำไม สุเทพ เทือกสุบรรณ ถึงใช้คำนี้ มาดูความหมายรัฏฐาธิปัตย์กัน
"มาคราวนี้จะมายึดอำนาจประเทศไทยเลย เพราะอำนาจอธิปไตยเป็นของปวงชนชาวไทย เพราะรัฐบาลได้ประกาศระเบิดตัวเองทิ้งไปตั้งแต่การประกาศยุบสภา เมื่อวันที่ 9 ธ.ค. 56 แล้ว ดังนั้นเรามีสิทธิ์อันชอบธรรมที่จะประกาศความเป็นรัฏฐาธิปัตย์ของประชาชน..."
นี่คือข้อความบางส่วนของคำปราศรัยนายสุเทพ เทือกสุบรรณ เลขาธิการ กปปส. เมื่อวันที่ 5 เมษายน 2557 พร้อมกันนี้ นายสุเทพ ยังประกาศรวมพลครั้งใหญ่ ในวันที่คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ชี้มูลความผิดของนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ในคดีทุจริตจำนำข้าว หรือในวันที่ศาลรัฐธรรมนูญ วินิจฉัยสถานะของนางสาวยิ่งลักษณ์ว่าต้องพ้นสภาพหรือไม่ จากกรณีที่โยกย้ายนายถวิล เปลี่ยนศรี พ้นเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.)
และจากคำปราศรัยของนายสุเทพ หลายคนอาจสงสัยกันว่า รัฏฐาธิปัตย์ คืออะไร ทำไมนายสุเทพ ถึงประกาศใช้คำ ๆ นี้ เกี่ยวกับเรื่องนี้ นายเอกนัฏ พร้อมพันธุ์ โฆษก กปปส. ได้เปิดเผยว่า รัฏฐาธิปัตย์ หมายถึง เป็นกระบวนการที่ยังอยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญ เนื่องจากเมื่อนายกรัฐมนตรีพ้นสภาพ อำนาจจะตกเป็นของประชาชนตามรัฐธรรมนูญมาตรา 3 ซึ่งฝ่ายนิติบัญญัติ คือวุฒิสภาจะเสนอทูลเกล้านายกฯ และสนองพระบรมราชโองการตามมาตรา 7 อย่างไรก็ตาม หากวุฒิสภาไม่รับ ก็อาจจะต้องเป็นอำนาจของประชาชนตามมาตรา 3 ที่จะใช้ประชาธิปไตยทางตรงทูลเกล้านายกฯ และสนองพระบรมราชโองการ ทั้งนี้ วิธีการที่ราบรื่นที่สุด ก็เป็นกระบวนการของวุฒิสภาเท่านั้น
ด้านนายชูวิทย์ กมลวิศิษฎ์ อดีต ส.ส.พรรครักประเทศไทย ก็ได้มีการเขียนข้อความลงเฟซบุ๊ก ชูวิทย์ I'm No.5 ให้ความหมายของคำว่า รัฏฐาธิปัตย์ ของนายสุเทพว่า เป็นการยึดอำนาจรัฐมาที่ตัวเอง ทำตัวเป็นศูนย์กลางของอำนาจรัฐ เช่น ทหารทำการรัฐประหาร ก็เป็นรัฏฐาธิปัตย์ เป็นต้น ส่วนนายสุเทพ ไม่มีรถถัง ก็อาจจะปฏิวัติโดยประชาชนได้ลำบาก
ขณะที่ นายชวลิต วิชยสุทธิ์ ว่าที่รองเลขาธิการพรรคเพื่อไทย ที่กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า เป็นการละเมิดพระราชอำนาจ เนื่องจากนายสุเทพ ประกาศตนเองเป็นรัฏฐาธิปัตย์ ทูลเกล้าฯ แต่งตั้ง นายกรัฐมนตรี โดยเป็นผู้ลงนามสนองพระบรมราชโองการด้วยตนเอง รวมถึงเป็นผู้แต่งตั้งรัฐมนตรีและสภาประชาชนเอง ส่วนนายธาริต เพ็งดิษฐ์ อธิบดีกรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ) ระบุว่า การประกาศรัฏฐาธิปัตย์ของนายสุเทพ เป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายตามรัฐธรรมนูญมาตรา 113 ชัดเจน เนื่องจากเป็นการตระเตรียมกำลังเพื่อเป็นกบฏ
อย่างไรก็ตาม หากมองในมุมมองของรัฐศาสตร์ รัฏฐาธิปัตย์ หมายถึง ผู้เป็นใหญ่ในแผ่นดิน หรือการมีอำนาจอธิปไตยนั่นเอง แต่จะเป็นใครนั้น ขึ้นอยู่กับบริบทที่ต่างกัน เช่น ระบอบประชาธิปไตย ประชาชนคือรัฏฐาธิปัตย์ แต่ถ้าหากปกครองด้วยระบอบสมบูรณายาสิทธิราชย์ พระมหากษัตริย์จะเป็นรัฏฐาธิปัตย์ หรือถ้าอยู่ในบริบทรัฐประหาร ผู้ที่ทำการรัฐประหาร ก็จะเป็นรัฏฐาธิปัตย์ เป็นต้น
ขณะที่ในเว็บไซต์มหาวิทยาลัยหาดใหญ่ ได้ให้มุมมองของรัฏฐาธิปัตย์ คือ ผู้ที่ประชาชนส่วนมากยอมรับนับถือว่าเป็นผู้มีอำนาจสูงสุด โดยที่ไม่ฟังอำนาจจากผู้ใดอีก ดังนั้น รัฏฐาธิปัตย์ จะไม่ได้กล่าวถึงที่มาของการได้อำนาจว่าได้มาอย่างไร เพราะถ้าหากมาจากการรัฐประหาร แต่เป็นรัฏฐาธิปัตย์ไปแล้ว ก็สามารถบังคับบัญชาได้
ในส่วนของรูปแบบของรัฏฐาธิปัตย์ของรัฐสมัยใหม่ มีการระบุไว้ว่า ต้องมีรูปแบบหลักอย่างน้อย 4 อย่าง ดังนี้
1. การใช้อาวุธ 2. การใช้สิทธิพลเมืองเปลี่ยนแปลงอย่างสันติ 3. การผสมกันระหว่างสิทธิพลเมืองกับอำนาจทางทหาร 4. การใช้สิทธิ์เลือกตั้งสำหรับประเทศไทยแล้ว คำว่า รัฏฐาธิปัตย์ อาจจะเป็นคำที่คนรุ่นใหม่ไม่คุ้น แต่ถ้าเป็นคนรุ่นเก่า ๆ ที่ผ่านการรัฐประหารก็จะเข้าใจคำนี้ดี โดยเฉพาะช่วงที่เปลี่ยนแปลงการปกครองเข้าสู่ระบอบประชาธิปไตยใหม่ ๆ นั้น คำ ๆ นี้ น่าจะเข้าข่ายอยู่หลายครั้ง และมีหัวหน้าคณะรัฐประหารเป็นรัฏฐาธิปัตย์ แต่ถึงอย่างไรคำว่า "รัฏฐาธิปัตย์" ก็ไม่ได้หมายถึง "รัฐประหาร" แต่มักจะมีความชัดเจนหรือโดดเด่นจากเหตุการณ์เหล่านี้เท่านั้น
ทว่า หลายคนอาจจะไม่ทราบว่า ประเทศไทยก็เคยมีพลเรือนทำรัฏฐาธิปัตย์มาแล้ว นั่นคือ นายประเสริฐ ทรัพย์สุนทร ผู้นำสภาปฏิวัติแห่งชาติ ยึดอำนาจจากรัฐบาลนายชาติชาย ชุณหะวัน เมื่อปี 2532 พร้อมแต่งตั้งให้ พล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ เป็นนายกรัฐมนตรีแทน
ทั้งหมดนี้ก็คือ ความหมายของรัฏฐาธิปัตย์ คร่าว ๆ ตามความหมายทั่วไป และความหมายจากฝั่งการเมืองกลุ่มต่าง ๆ ซึ่งตอนนี้เราก็ต้องจับตาดูสถานการณ์ทางการเมืองอย่างใกล้ชิด ในวันที่ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยคดีสถานภาพของนางสาวยิ่งลักษณ์ และนายสุเทพ จะตั้งรัฏฐาธิปัตย์ตามที่ประกาศไว้ขึ้นมาได้หรือไม่
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
, easylaw4u.blogspot.com, eportfolio.hu.ac.th
