สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ เผย 22 มีนาคมนี้ ดาวหางแพนสตาร์ส โคจรมาเฉียดโลกที่สุดในรอบกว่าสองร้อยปี ห่างเพียง 3.4 ล้านกิโลเมตร ย้ำไม่พุ่งชนโลก
ดร.ศรัณย์ โปษยะจินดา รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) เปิดเผยว่า ในคืนวันที่ 22 มีนาคม 2559 เวลาประมาณ 23.00 น. ดาวหางแพนสตาร์ส (P/2016 BA14) จะโคจรเข้ามาเฉียดใกล้โลกที่สุด ที่ระยะห่างประมาณ 3.4 ล้านกิโลเมตร นับเป็นดาวหางที่โคจรเข้าใกล้โลกที่สุดในรอบ 246 ปี โดยช่วงที่ดาวหางดวงนี้เฉียดเข้าใกล้โลกที่สุด จะปรากฏบริเวณกลุ่มดาวหมีใหญ่ ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ มีค่าความสว่างปรากฏแมกนิจูด 12 ไม่สามารถสังเกตได้ด้วยตาเปล่า (ความสว่างปรากฏที่ตามนุษย์สามารถมองเห็นได้มีค่าต่ำกว่าแมกนิจูด 6) เตรียมใช้กล้องโทรทรรศน์ที่หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติในโครงการเฝ้าระวังวัตถุจากนอกโลก ติดตามเก็บข้อมูลและสังเกตการณ์อย่างใกล้ชิด
ระยะแรกของการค้นพบดาวหางดวงนี้ กล้องโทรทรรศน์แพนสตารส์ ซึ่งใช้ปฏิบัติภารกิจการสำรวจดาวเคราะห์น้อย ได้ค้นพบวัตถุที่คาดว่าเป็นดาวเคราะห์น้อย จึงตั้งชื่อว่า 2016 BA14 แต่หลังจากติดตามและศึกษาข้อมูลของวัตถุนี้ พบว่ามีวงโคจรคล้ายดาวหาง นักดาราศาสตร์จากมหาวิทยาลัยแมรี่แลนด์ สหรัฐอเมริกา จึงใช้กล้องโทรทรรศน์ของหอดูดาวโลเวลล์ตรวจสอบดู และยืนยันว่าวัตถุนี้เป็นดาวหาง จึงเปลี่ยนชื่อเป็น P/2016 BA14 นอกจากนี้ ยังพบอีกว่าดาวหาง P/2016 BA14 เป็นดาวหางที่มีคาบการโคจรใกล้เคียงกับดาวหาง 252P/LINEAR ที่ถูกค้นพบในปี พ.ศ. 2543 ซึ่งดาวหาง 252P/LINEAR มีคาบการโคจร 5.32 ปี ส่วน ดาวหาง P/2016BA14 มีคาบการโคจร 5.25 ปี
ทั้งนี้ ในอดีตที่ผ่านมา ดาวหางที่เข้ามาเฉียดใกล้โลกที่สุดเป็นอันดับ 1 เท่าที่มีข้อมูลยืนยัน ได้แก่ ดาวหางเล็กเซลล์ ค้บพบโดย ชาร์ล เมซิเย นักดาราศาสตร์ชาวฝรั่งเศส ดาวหางเล็กเซลล์เข้ามาเฉียดใกล้โลกที่สุด เมื่อ 246 ปีที่แล้ว ในวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2313 ที่ระยะห่างเพียง 2.2 ล้านกิโลเมตร การโคจรเข้ามาเฉียดโลกของดาวหางแพนสตาร์ส (P/2016 BA14) ในวันที่ 22 มีนาคม 2559 นี้ จึงนับว่าเป็นการเข้ามาใกล้โลกที่สุดเป็นอันดับ 2 ของประวัติศาสตร์การเข้ามาเฉียดโลกของดาวหาง ที่ระยะทาง 3.4 ล้านกิโลเมตร
ภาพโดย : สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)
ภาพถ่ายดาวหาง P/2016BA14 เมื่อวันที่ 19 มีนาคม 2559 จากกล้องโทรทรรศน์ 0.7 เมตร หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ณ อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่ ขณะกำลังเคลื่อนที่ผ่านกลุ่มดาวสุนัขใหญ่มุ่งหน้าสู่กลุ่มดาวม้าเขาเดียว ในทิศตะวันตกเฉียงใต้ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ (มุมล่างขวาไปยังด้านบนซ้าย) จากภาพ ดาวหางปรากฏลักษณะเป็นเส้น แสดงให้เห็นการเปลี่ยนแปลงตำแหน่งอย่างรวดเร็วเมื่อเทียบกับดาวฤกษ์ที่เป็นฉากหลัง แต่ละเส้นใช้เวลาถ่ายห่างกันหนึ่งนาที พื้นที่ในภาพมีขนาดประมาณ 10X10 อาร์คนาที ขณะถ่ายภาพ ดาวหาง P/2016BA14 มีความเร็วประมาณ 20 อาร์ควินาที/นาที เคลื่อนที่จากมุมล่างขวาไปยังด้านบนซ้ายใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง
ภาพแสดงเส้นทางการเคลื่อนที่ของดาวหาง P/2016 BA14 ตั้งแต่วันที่ 16-26 มีนาคม 2559
ดาวหางดังกล่าวเคลื่อนที่จากกลุ่มดาวสุนัขใหญ่ถึงกลุ่มดาวหมีใหญ่โดยใช้เวลาเพียง 7 วัน
ข้อมูลอ้างอิง :
http://www.skyandtelescope.com/observing/p2016-ba14-closest-comet-in-almost-250-years03162016/
http://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?release=2016-078#.Vu2agJlLIkw.facebook
ภาพและข้อมูลจาก กลุ่มงานประชาสัมพันธ์ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)
