ดราม่าขายข้าวระอุ ชาวเน็ตแหกทนาย ขายข้าวออนไลน์ไม่ผิดกฎหมาย

          โลกโซเชียลเกิดกระแสดราม่าขายข้าวออนไลน์ อ้างต้องจดทะเบียนขายตรงก่อน เพจดัง-นักกฎหมายอธิบายชัด ไม่ใช่การขายตรง ส่วนการจดทะเบียนการค้าออนไลน์ เป็นหน้าที่ของเว็บไซต์ไม่ใช่ชาวนา

          ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมานี้ จากวิกฤตราคาข้าวตกต่ำ ทำให้ชาวนาหลายคนหันมาทำตลาดขายข้าวเอง โดยเฉพาะช่องทางออนไลน์ ทว่าเมื่อวันที่ 29 ตุลาคม 2559 เฟซบุ๊ก ทนายคู่ใจ กลับออกมาเตือนว่า หากชาวนาสีข้าวเอง ขายข้าวเอง ทำตลาดเองผ่านโลกออนไลน์ จะถือเป็นเรื่องผิดกฎหมาย เข้าข่ายผิดพระราชบัญญัติขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545 มีโทษจำคุก 1 ปี ปรับไม่เกิน 1 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และแนะนำให้ยื่นเรื่องขอจดทะเบียนกับ สคบ.

          อย่างไรก็ตาม นายธวัชชัย ไทยเขียว รองปลัดกระทรวงยุติธรรมและโฆษกกระทรวงยุติธรรม ได้โพสต์ข้อความว่า หากเกษตรกรสีข้าวเอง และขายข้าวเอง ไม่ถือเป็นการผิดกฎหมาย เนื่องจากไม่ได้เป็นตัวแทนขายตรง เพราะไม่มีการผ่านตัวแทนขายตรงหรือผู้จำหน่ายอิสระชั้นเดียวหรือหลายชั้น ไม่ใช่การตลาดแบบตรง และไม่เป็นการขายตรงตามพระราชบัญญัติขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545 ต่างกับการขายตรงที่มีการหาเครือข่าย และตกลงจะให้ผลประโยชน์ตอบแทนที่มากขึ้น

          ด้านเจ้าของเฟซบุ๊กชื่อ Pijarn Jangsawang เป็นหนึ่งในผู้ที่เริ่มคิดลู่ทางนี้ ซึ่งต้องการช่วยทั้งคนทานข้าว และชาวนา โดยคิดจะสร้างแพลตฟอร์ม ที่ทำให้ผู้ซื้อมาเจอกับผู้ขายโดยตรง ในรูปของ thairice.co จนเริ่มเป็นกระแสฮือฮาในโลกออนไลน์ ชาวโซเชียลช่วยกันเป็นหนึ่งกระบอกเสียงแชร์ต่อ ๆ กัน


          หลังจากเป็นประเด็นโต้เถียงกัน เมื่อวันที่ 29 ตุลาคม 2559 ทางเฟซบุ๊กเพจชื่อดังอย่าง Drama-addict ได้ออกมาโพสต์ชี้แจงให้เข้าใจตรงกันว่า การขายข้าวออนไลน์นั้นไม่มีปัญหา ระบุว่าการขายข้าวออนไลน์หากเกษตรกรไม่ได้เปิดเว็บไซต์เอง แต่เอาไปฝากขายตามเว็บไซต์ที่รวมสินค้าเกษตร หรือเป็นตัวกลางขายสินค้า ยกตัวอย่างเช่น http://www.nanagarden.com/
https://getkaset.com/ หรือฝากขายกับ ไปรษณีย์ไทย ก็ไม่ต้องจดทะเบียนค้าออนไลน์ เพราะหน้าที่จดเป็นของเว็บไซต์


          ในขณะเดียวกันด้าน เฟซบุ๊กเพจ Law Inspiration ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมาย ก็ได้ออกมาอธิบายถึงกรณีดังกล่าวนี้ด้วยเช่นกัน โดยได้อ้างอิงตาม พ.ร.บ.ขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545 ระบุว่า ขายตรง หมายถึงการทำตลาดสินค้าหรือบริการโดยการนำเสนอขายต่อผู้บริโภค (ลูกค้า) โดยตรง ณ ที่บ้าน ที่ทำงานของลูกค้า โดยผ่านตัวแทนขายตรง หรือผู้จัดจำหน่ายอิสระ ดังนั้น ถ้าเป็นการขายเองโดยชาวนาเป็นผู้โพสต์ขาย จึงไม่ใช่การขายตรงตามกฎหมายฉบับนี้ เพราะไม่ได้เป็นการขายผ่านตัวแทนหรือผู้จัดจำหน่ายอิสระ ซึ่งต่างจากพวกขายครีมออนไลน์ เพราะคนขายครีมส่วนใหญ่ เป็นตัวแทนของคนผลิตครีม แล้วนำครีมมาขายต่อในลักษณะเป็นตัวแทน หรือผู้จัดจำหน่ายอิสระ จึงเข้านิยามของคำว่าขายตรง ฉะนั้นไม่สามารถเหมารวมได้ว่า การขายของออนไลน์ทั้งหมดเป็นการขายตรง


          จากแนวคิดริเริ่มช่วยชาวนาไทยในโลกโซเชียล ผู้สื่อข่าวมีรายงานว่า ขณะนี้มีโครงการ "ลูกชาวนา ได้เวลาช่วยพ่อ" โดยนายเดชรัต สุขกำเนิด อาจารย์ภาควิชาเศรษฐศาสตร์เกษตรและทรัพยากร คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผู้ร่วมเสนอแนวคิด จะประชุมในวันที่ 30 ตุลาคม 2559 เพื่อเตรียมความพร้อมให้ลูกชาวนาช่วยพ่อแม่ขายข้าวผ่านโซเชียลมีเดียโดยตรง ทั้งนี้เริ่มมีลูกชาวนาบางราย ดำเนินการตามคำแนะนำ ออกมาช่วยกันประกาศขายข้าวทางเฟซบุ๊กบ้างแล้ว


ภาพจาก เฟซบุ๊ก Pijarn Jangsawang, Drama-addict, ทนายคู่ใจ, Law Inspiration

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมจาก