กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ องค์กรที่มุ่งสร้างนิเวศสื่อที่ดี ให้ประชาชนเข้าถึง เข้าใจ ฉลาดใช้สื่อ อย่าง ปลอดภัยและสร้างสรรค์ ร่วมกับคณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และกระทรวงวัฒนธรรม จัดงานเสวนาวิชาการ "ไขรหัสลับ ละครบุพเพสันนิวาส" โดยได้รับเกียรติจาก นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีกระทรวง วัฒนธรรม เป็นประธานกล่าวเปิดงานและบรรยายพิเศษ และมีนางอณุโรชา ภาณุพันธุ์ บิ๊กบอสค่ายบรอดคาซท์ ไทย เทเล วิชั่นร่วมงาน โดยมี นายวสันต์ ภัยหลีกลี้ ผู้จัดการกองทุนฯ กล่าวรายงาน พร้อมด้วยคณะวิทยากรทรงคุณวุฒิ ผู้รู้ลึก รู้จริง เรื่อง สื่อโทรทัศน์ มาร่วมเสวนา ไขรหัสลับ ละครออเจ้า ในมุมที่ไม่เคยเปิดเผยที่ใดมาก่อน อาทิ อาจารย์ศัลยา สุขะนิวัตติ์ นักเขียน บทละคร นายภวัต พนังคศิริ ผู้ก ากับละครบุพเพสันนิวาส นายชาคริต ดิเรกวัฒนชัย หัวหน้าคณะผู้บริหารสายกิจการองค์กร สถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 นายนิมิตร พิพิธกุล ผู้ทรงคุณวุฒิด้านศิลปวัฒนธรรมและกรรมการกองทุนฯ รศ.นฤมล ปิ่นโต หัวหน้ากลุ่มวิชาวิทยุและโทรทัศน์ คณะวารสารฯ โดยมี ผศ. ดร. วิไลวรรณ จงวิไลเกษม รองคณบดีฝ่ายวิชาการ ของคณะ เป็นผู้ดำเนินรายการ
งานนี้มีผู้สนใจร่วมเสวนาล้นห้อง และได้รับการต้อนรับอย่างอบอุ่น จากเจ้าบ้าน ผศ. ดร . อัจฉรา ปัณฑรานุวงศ์ คณบดี คณะวารสารฯ ทั้งนี้ ภายหลังจากเสร็จสิ้นการเสวนาในครั้งนี้แล้ว ทางกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ ได้ส่งเสริมสนับสนุนให้มีการถอดบทเรียน และต่อยอดสู่งานวิจัย โดยมีคณาจารย์ คณะวารสารศาสตร์ฯ เป็นผู้ร่วมกันดำเนินการ สร้างนวัตกรรมทางวิชาการ ด้านสื่อละครสร้างสรรค์ปลอดภัยสู่สังคมต่อไป งานนี้จัดขึ้นในบรรยากาศ ส่งเสริมวัฒนธรรมไทย และมีเมนูดังจากในละครให้ชิมด้วย ณ คณะวารสารฯ มธ. ท่าพระจันทร์ เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2561
ด้าน นายนิมิตร พิพิธกุล ผู้ทรงคุณวุฒิด้านศิลปวัฒนธรรมและกรรมการกองทุนฯ กล่าวถึงปรากฏการณ์ละคร บุพเพสันนิวาส ว่า ละครบุพเพสันนิวาสได้ปฏิรูปละครไทย จากละครน้ำเน่าในอดีตที่เป็นภาพจำของคนในสังคม ในละครเลือกช่วงเวลาที่เหมาะสมซึ่งเป็นยุคที่รุ่งเรืองในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เห็นภาพที่คนในสังคมอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ทำให้ผู้ชมเกิดการเรียนรู้ในรูปแบบ Media Literacy ในลักษณะอ่านสื่อให้รู้ ดูสื่อให้เป็น เกิดการติดตามละครอย่างต่อเนื่อง ทั้งวิถีชีวิตความเป็นอยู่ อาหารการกิน การแต่งกาย ซึ่งผู้ชมจับต้องสิ่งที่ละครนำเสนอได้ จนเกิดกระแสทางวัฒนธรรมที่ผู้ชม พร้อมรับวัฒนธรรมทุกอย่างเนื่องจากใกล้เคียงกับวิถีชีวิตประจำวัน ซึ่งแตกต่างกับละครทางประวัติศาสตร์ที่ผ่าน ๆ มาของไทย ที่มักเป็นไปในลักษณะเชิดชู ศรัทธา และยกย่อง ทำให้ผู้ชมจับต้องไม่ได้
ในส่วนวงเสวนา ทีมงานผู้ผลิตละคร และนักวิชาการ ได้กล่าวถึงปรากฏการณ์ละครบุพเพสันนิวาส โดย อ.ศัลยา กล่าวว่า ละครเรื่องนี้มีเสน่ห์ในตัวของมัน นับเป็นผลงานที่สมบูรณ์ มีองค์ประกอบต่าง ๆ ที่สอดคล้องเข้ากัน ตัวละครเกศสุรางค์ที่ย้อนกลับไปในอดีตนั้นเเม้ว่าจะรู้ว่าประวัติศาสตร์จะดำเนินไปอย่างไร เเต่ไม่ได้จะเปลี่ยนเเปลง
ในส่วนการทำงานเขียนบทละครที่ผ่านมา ตนจับทางคนดูในสิ่งที่คนดูต้องการ การเขียนบทละครเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ข้อมูลต้องถูกต้องจริง ๆ ที่สำคัญต้องทำให้คนดูมีความสุข เราต้องตอบแทนทำสิ่งดี ๆ ให้คนดู
นายภวัต พนังคศิริ ผู้ก้ากับละครบุพเพสันนิวาส กล่าวถึงเสน่ห์ของละครบุพเพสันนิวาสว่า เเรกเริ่มตนทำตัวเป็นคนอ่านหนังสือเล่มนี้ อ่านให้สนุก เพิ่มความสนุกเข้าไป เรื่องของภาษาต้องยอมรับว่ายาก เเต่นักเเสดงเขาเตรียมตัวทำการบ้านมา ซึ่งทำได้ดี ตนมองว่าตัวละครมันมีสูตร มีการเเนะนำ สร้างปม ดึงเรื่องจนถึงจุดไคลแม็กซ์ เเละคลายปมในตอนท้าย ซึ่งมีการ พัฒนาตัวละครทุกตัวให้ดูเเล้วเด่นหมด
"ฉากที่พระเพทราชาเเละสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เถียงกันกลางท้องพระโรงนั้น ต้องมาดูจุดไคลเเม็กซ์ของฉากนั้นว่าอยู่ที่อารมณ์ ส่วนนางเอกการย้อนกลับไปในอดีตก็ต้องเอาชนะใจคนในยุคนั้น ทำให้เข้าถึงคนดู" นายภวัต กล่าวทิ้งท้าย
ทางด้าน นายชาคริต ดิเรกวัฒนชัย หัวหน้าคณะทำงานสายกิจการองค์กร สถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 กล่าวถึงเสน่ห์ และสูตรสำเร็จของละคร บุพเพสันนิวาส ว่า "คอนเทนต์" มีความสำคัญที่สุด ถือเป็นเสน่ห์ของละครเรื่องดังกล่าวได้ ส่วน ปรากฎการณ์ออเจ้าฟีเวอร์ที่เกิดขึ้น ส่วนหนึ่งมาจากโซเชียลมีเดีย ทั้งนี้ การรับชมละครโทรทัศน์ ต้องรับชมผ่านช่องทาง โทรทัศน์เท่านั้น ส่วนแพลตฟอร์มทางสมาร์ทโฟน, คอมพิวเตอร์ ฯลฯ สามารถรับชมได้และเป็นไปได้ในบางช่วง แต่อาจจะไม่ได้อรรถรสเท่ากับการรับชมผ่านช่องทางโทรทัศน์
ส่วนตัวมั่นใจว่า สื่อโทรทัศน์มันยังคงอยู่ได้แน่นอน เพียงแต่สื่อออนไลน์เป็น สื่อที่ส่งเสริมให้ผู้ชมมารับชมผ่านช่องทางสื่อโทรทัศน์มากกว่า ผู้ชมดูแล้วจับมือถือไปด้วย เพราะต้องบอกเพื่อน ๆ ว่าดูอยู่ ทำให้แฮชแท็กของละครเรื่องนี้ติดอันดับ 1 ในเอเชีย
ทางด้านมุมมองของนักวิชาการ รศ.นฤมล ปิ่นโต กล่าวว่า สำหรับการถอดรหัสแห่งความสำเร็จของละครบุพเพสันนิวาส พบว่า เสน่ห์และสูตรสำเร็จของ ละครเรื่องนี้ ได้แก่ ผู้ชม, เรื่องราว, ภาษา, การแสดง, ภาพ, เสียง, ผู้กำกับ และผู้ใช้สื่อ ซึ่งทางผู้จัดละครได้เปิดโอกาส ให้ผู้ชมมีส่วนร่วมตั้งแต่ต้นดว้ยการเปิดโหวตละครหรือนวนิยายที่อยากรับชมมากที่สุด สุดท้ายก็เป็นละครเรื่อง บุพเพสันนิวาส
นอกจากนี้ บทประพันธ์ของละครเรื่อง มีการนำเสนอให้เข้ากับทุกกลุ่มผู้ชม ไม่ว่าจะเป็นคนกลุ่ม Gen X, Gen Y รวมถึง Baby Boomer ทำให้ละครเรื่องนี้ได้รับความนิยมจากผู้ชมทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย
ทั้งนี้ภายหลังจากเสร็จสิ้นการเสวนาในครั้งนี้แล้ว ทางกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ได้ส่งเสริมสนับสนุน ให้มีการถอดบทเรียนรูปแบบทันสมัย แนวอินโฟกราฟฟิค และมุ่งมั่นต่อยอดสู่งานวิจัย โดยมีคณาจารย์ คณะวารสารศาสตร์ฯ เป็นผู้เชี่ยวชาญร่วมกันดำเนินการ สร้างนวัตกรรมทางวิขาการ ด้านสื่อละครสร้างสรรค์ปลอดภัยสู่สังคมต่อไป
