x close

ไหว้พระ-ไหว้เจ้า วันตรุษจีน

ไหว้เจ้า วันตรุษจีน

          เช้าวันนี้ (วันสิ้นปีของคนเชื้อสายจีน) หลายท่านอาจตื่นจากฝันดีด้วยเสียงประทัดของเพื่อนบ้านที่มีเชื้อสายจีน พอตกกลางคืนถ้าผ่านไปแถวสำเพ็ง เยาวราช ท่านจะเห็นผู้คนไปเข้าแถวไหว้เจ้ากันตอนห้าทุ่มเที่ยงคืน (จนถึงพรุ่งนี้เช้า-วันขึ้นปีใหม่) ตามวัดหรือศาลเจ้าจีนต่างๆ กลับเข้าบ้านหลายท่านจะเห็นข้างบ้านคนเดิมตั้งโต๊ะไหว้เจ้า (อีกแล้ว) ที่ระเบียง หรือสนามหญ้า

          หลายท่านไม่มีดีเอ็นเอ-จีนผสม ก็แปลกใจว่าคนจีนไหว้เจ้าอะไรเยอะขนาดนั้น สำหรับท่านที่มีดีเอ็นเอ-จีน ทั้งมีประสบการณ์ยืนอยู่ข้างหลังดูพ่อแม่ไหว้เจ้ามาแต่เด็ก พอเห็นบ้านอื่นเขาไหว้เอาจริงจังก็เริ่มเขว บ้างก็ไหว้เจ้าจนล้าไปเลยทีเดียว

          แล้วคำถามต่างๆ จึงเกิดขึ้นว่า

          "ตรุษจีนต้องไหว้พระอะไร ไหว้เจ้าที่ไหน?"

          "ของไหว้ควรมีอะไร?...ควรใช้มากน้อยเท่าไร?"

          "เราต้องไปเข้าแถวไหว้พระคืนวันสิ้นปีด้วยหรือเปล่า?" ฯลฯ

          หลวงจีนธรรมารักษ์จีนประจิต (เย็นอี) รักษาการเจ้าอาวาสวัดบำเพ็ญจีนพรต (ย่งฮกยี่) ช่วยอธิบายประเด็นต่าง ตั้งแต่ภาพของญาติโยมมาเข้าแถวยาวตามวัด ตามศาลเจ้าในเยาวราชในช่วงตรุษจีน

          "เขามาไหว้พระขอพร ส่วนใครจะไหว้อะไรหรือไปไหว้ที่ไหน แล้วแต่ความเชื่อของแต่ละคน แต่ละครอบครัว ส่วนใหญ่พ่อแม่เคยไหว้พระที่ไหนลูกหลานก็ไปที่นั้น อย่างที่เห็นคนที่เข้าแถวยาวเหยียดหน้าวัดจีน หรือศาลเจ้า ในคืนวันที่สิ้นปีและเช้าปีใหม่ เขามาไหว้ไฉ่ซิงเอี๊ยะ (เทพเจ้าแห่งโชคลาภ) มักไปไหว้ตั้งแต่ยามแรก (เริ่มแต่ 23.00 น.) ห้าทุ่มจนถึงโมงเช้า บางคนตระเวนไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่แต่ละคนนับถือต่อไปเรื่อยๆ จนถึง 6 โมงเช้า ไปตามวัด/ศาลเจ้าที่มีชื่อเสียง เช่น วัดเล่งเน่ยยี่ วัดกัลยาณมิตร ศาลเจ้าไต้ฮงกง ศาลเจ้าพ่อเสือ-เสาชิงช้า ฯลฯ

ไหว้เจ้า วันตรุษจีน

          ถ้าไปไหว้พระที่วัดจีน (แต่ละแห่งการประดิษฐานพระคล้ายๆ กัน) เขาจะไปไหว้ซำป้อฮุก (พระรัตนตรัยของมหาชน) นอกจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หรือพระศากยมุนี (ตามแบบวัดไทย) ที่เป็นองค์ประธาน จะมีเอี๊ยะซือฮุก-พระด้านยา (พระไภษัชยะคุรุพุทธเจ้า) และออหมี่ถ่อฮุก (พระอมิตาภะพุทธเจ้า) นอกจากไหว้พระพุทธแล้ว ก็ไหว้ไฉ่ซิ่งเอี๊ย-เทพโชคลาภ ไท้ส่วยเอี้ย-เทพประจำชะตาชีวิต หั่วท้อเซียนซือ-หมอเทวดา เวลาจะขอพรพระ/เจ้าเรื่องอะไรก็ดูว่าท่านเป็นเทพด้านใด แต่ถ้าไม่รู้ว่าจักว่าท่านเป็นเทพด้านใดก็ขอพรทั่วไป" ท่านเย็นอีกล่าว

          แต่สำหรับลูกหลานจีนที่อยู่ต่างจังหวัดไม่มีวัดเล่งเน่ยยี่ ไม่มีศาลไต้ฮงกง ท่านเย็นอีแนะนำให้ไปไหว้พระขอพรที่วัดไทย หรือศาลเจ้าอื่นๆ ที่เรานับถือได้เช่นกัน

          แล้วกับลูกหลานจีนที่ทางบ้านไม่เคยมีการมาไหว้พระขอพรในคืนสิ้นปี วันนี้ควรทำเช่นไร ซือเจ้กท่านก็ให้ความเห็นว่า

          "ถ้าพ่อแม่ ปู่ย่าไม่เคยมาไหว้เราก็ไม่ต้องมาไหว้ แต่ถ้าอยากไหว้ให้ไปวัดไหนที่เดินทางสะดวก หรือจะตั้งโต๊ะกลางแจ้งไหว้ไฉ่ซิ่งที่บ้านก็ได้"

          นั่นคือการไหว้พระเจ้าตามวัดตามศาลเจ้า แล้วการไหว้ในบ้านชาวจีนเราไหว้อะไรกัน คุณสมชัย กวางทองพาณิชย์-คนไทยเชื้อสายจีนในพื้นที่สำเพ็ง ให้ความคิดเห็นว่า

          "ตรุษจีนเป็นเทศกาลขึ้นปีใหม่ หลักเราจะไหว้ 3 สิ่ง คือ 1.ไหว้พระไหว้เจ้าต่างๆ ในบ้านเรา ไหว้ทีกง (เทพสวรรค์) ในฐานะผู้สร้างสรรพสิ่ง ไหว้ปึงเท้าในฐานะผู้คุ้มครอง ไหว้ตี่จู่หรือตี่จู่เอี๊ยในฐานะเจ้าที่ของบ้าน รวมถึงพระพุทธบนหิ้ง ศาลพระภูมิเจ้าที่ตั้งแต่เช้า 2. พอสายหน่อยไหว้บรรพบุรุษผู้ล่วงลับ 3.จากนั้นจึงไหว้ผีไม่มีญาติ ตกค่ำคืนสิ้นปีจึงไปไหว้พระวัดที่วัด เจ้าที่ศาล"
 
          แม้ฟังดูทั้งพระและเจ้า ที่ไหว้มีมากมายเหลือเกิน แต่คุณสมชัยให้เหตุผลที่น่าคิดว่า

          "คนจีนมีเจ้า มีพระที่นับถือเยอะมาก เช่น เทพโชคลาภ เทพคุ้มครอง เทพการศึกษา เทพการค้า ฯลฯ บางองค์เป็นบุคคลจริงๆ ที่มีคุณความดี บางองค์ไม่มีตัวตนจริงมีแต่เรื่องเล่าที่ทำให้เชื่อถือกันมา แต่สิ่งสำคัญคือนี้เป็นวิธีการสอนคนให้รู้จักความกตัญญู ความอ่อนน้อมถ่อมตน ไม่ทนงตน การที่คุณค้าขายมีกำไร ที่คุณเรียนเก่ง ที่คุณ...ฯลฯ ไม่ได้จากมาจากตัวคุณทั้งหมด แต่มีพระมีเจ้าช่วยเหลือ มีคนอื่นค่อยเกื้อกูลอยู่"

          ส่วนของไหว้พระเจ้าในบ้านนั้นคุณสมชัยเสนอว่า 

          "ของไหว้จะมากน้อยแค่ไหนขึ้นอยู่กับหลายๆ อย่าง บางคนบอกต้องทำกับข้าว 8 อย่าง 10 อย่าง ก็ลองไหว้ดู มันจะปรับกันไปเองในแต่ละบ้านตามฐานะ ตามขนาดและจำนวนสมาชิกของครอบครัว ถ้าปีนี้มีของไหว้เยอะแล้วกินเหลือมากมาย ปีหน้าเขาก็ลดเอง แน่นอนว่าการไหว้ตามประเพณีที่ต้องจัดซาแซ(เนื้อสัตว์ 3 ชนิด) ต้องมีผลไม้ 3 อย่าง ฯลฯ เป็นสิ่งดีจากคนโบราณ เป็นเรื่องของชื่อมงคลซึ่งอยู้ที่ใจเราเป็นเกณฑ์ ถ้าเราตั้งใจไหว้ด้วยจิตใจที่ดีย่อมเป็นมงคล"

          แล้วกับคนที่กำลังขัดสนขอแค่จุดธูปเทียนได้หรือไม่

          "จะจนอย่างไรคนเราก็ต้องกินข้าว ก็เตรียมแค่ที่คุณต้องกินนั้นแหละไหว้ มีผู้ใหญ่ท่านหนึ่งเคยพูดให้ฟังว่า ตรุษจีนแต่ละปีท่านได้ระลึกถึงพ่อแม่ ผ่านโต๊ะอาหารที่เคยนั่งร่วมกันมา พอไหว้บรรพบุรุษเสร็จ เชิญกระถางธูปขึ้นหิ้ง ก็จัดโต๊ะตัวเดิมนั้นจากโต๊ะเซ่นไหว้เป็นโต๊ะกินข้าวแทน" คุณสมชัยกล่าว

          แม้วันนี้คนจะยังไม่เข้าแถวยาวเหยียดไหว้พระ หรืองานตรุษจีนเยาวราชไชน่าในแต่ละปีที่ผ่านมามีผู้คนไปร่วมงานกันอย่างคับคั่ง หาก "ตรุษจีน" ก็ถูกท้าทายจากสังคมรอบข้างไม่น้อย การสืบทอดประเพณีเหล่านี้ของคนรุ่นลูก รุ่นหลานจะเป็นอย่างไร

          สำหรับลูกจีนที่พ่อแม่เคยไหว้ตรุษจีนแต่ขาดช่วง แล้วเกิดสนใจอยากจัดไหว้ตรุษจีนควรทำอย่างไร? ท่านเย็นอีให้ข้อคิดเห็นว่า

          "การจัดไหว้ตรุษจีนนั้นขึ้นอยู่กับฐานะ และการรับสืบทอดของเราว่ามีความรู้เรื่องเหล่านี้แค่ไหน ซึ่งคงเป็นเรื่องที่จะไปกะเกณฑ์ไม่ได้ เรารู้เราเห็นว่าพ่อแม่ทำมาอย่างไร ก็แนะนำว่าให้ทำไปตามท่าน ถ้าเราไม่รู้ไม่ต้องทำก็ไม่ผิด แม้บางอย่างมันต้องสูญหายไปบ้างมันเป็นสัจจะธรรม เหมือนกับการเผากระดาษเงินกระดาษทอง และเครื่องกระดาษต่างๆ ที่หลายฝ่ายมองว่าอันตรายต่อสุขภาพ ก่อมลภาวะ ไม่เผากระดาษเลยก็ได้ โยมหลายคนก็ไม่เผากระดาษ แต่นี้เป็นเรื่องละเอียดอ่อน จะบอกให้เลิกเลยคงเป็นเรื่องยากสำหรับหลายคน เราก็ช่วยกันลดจาก 10 อัน ก็เหลือ 8 เหลือ 7 ได้" ท่านเย็นอีกล่าว

          แล้วกับลูกหลานที่บ้านเล่าเราจะทำอย่างไร ให้เขายังไหว้ตรุษจีน? คุณสมชัยให้ข้อคิดเห็นว่า

          "โดยส่วนตัวไม่บังคับถ้าต่อไปรุ่นลูกเราเขาจะไม่ไหว้ เด็กรุ่นนี้บังคับไม่ได้ แต่เราเพียงทำหน้าที่ให้ความเข้าใจ เมื่อเขาถามเรื่องเหล่านี้ เราต้องมีคำตอบให้ บางครั้งต้องมีเรื่องราวที่มีสาระ มีเหตุผลที่ทำให้เกิดมุมสะท้อนให้เขาได้เห็นนัยยะสำคัญ เห็นแก่นของงานไม่ใช่เปลือก และคิดจะสืบสานต่อไป"



ข่าวที่เกี่ยวข้อง

 ตำนานวันตรุษจีน

 ประวัติวันตรุษจีน

 การไหว้เจ้าที่ในวันตรุษจีน

 ตรุษจีนในประเทศไทย

ไหว้ตรุษจีนให้ เฮง! เฮง! เฮง!



ข้อมูลและภาพประกอบจาก

เรื่องที่คุณอาจสนใจ
ไหว้พระ-ไหว้เจ้า วันตรุษจีน อัปเดตล่าสุด 22 มกราคม 2552 เวลา 14:28:35 46,640 อ่าน
TOP