คำแถลงของนายนพดล ปัทมะ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ หลังชี้แจงต่อศาลรัฐธรรมนูญ เมื่อวันที่ 4 กรกฏาคม กรณี ส.ส.และ ส.ว.ยื่นคำร้องขอให้วินิจฉัยแถลงการณ์ร่วมรัฐบาลไทยและรัฐบาลกัมพูชาสนับสนุนให้กัมพูชาขึ้นทะเบียนปราสาทพระวิหารเป็นมรดกโลก ฉบับลงวันที่ 18 มิถุนายน 2551 ขัดรัฐธรรมนูญ มาตรา 190 วรรคสองหรือไม่ ที่สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญและที่กระทรวงการต่างประเทศ
ยังยืนยันจุดยืนเดิมว่ากระทรวงการต่างประเทศได้ทำหน้าที่รักษาผลประโยชน์ของชาติมาอย่างต่อเนื่อง และเรียนทางศาลรัฐธรรมนูญไปว่าเรานึกถึงประเทศชาติไม่มีประโยชน์ทับซ้อน และยืนยันว่าการเดินทางไปควิเบก ประเทศแคนาดา จะไปขอเลื่อนและไม่สามารถให้การสนับสนุนทางกัมพูชาได้ตามเนื้อหาคำแถลงการณ์ร่วม ทั้งนี้ ในช่วงบ่ายวันที่ 4 กรกฎาคม ผมจะส่งเอกสารเพิ่มเติมอีก
ส่วนกรณีแถลงการณ์ร่วมไทย-กัมพูชา ซึ่งสนับสนุนการขึ้นทะเบียนเขาพระวิหารเป็นมรดกโลกไม่เข้าองค์ประกอบตามรัฐธรรมนูญมาตรา 190 ที่ต้องขอความเห็นชอบจากรัฐสภานั้น ผมยืนยันต่อทางศาลรัฐธรรมนูญไปว่าไม่ได้มีผลกระทบต่อดินแดนหรือเขตแดน ซึ่งไทยไม่เสียกัมพูชาก็ไม่ได้ เขตแดนเป็นอย่างไรก็เป็นอย่างเดิม ซึ่งเป็นความเห็นของผม และกรมสนธิสัญญาและกฎหมาย ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับศาลรัฐธรรมนูญจะวินิจฉัย ซึ่งผมได้พูดไปแล้วว่าไม่มีเจตนาผูกนิติสัมพันธ์ และไม่มีผลกระทบต่อเส้นเขตแดน
ผมได้ขอยกเลิกการแถลงข่าวในช่วงเวลา 14.00 น. ที่กระทรวงการต่างประเทศ เพราะในประเด็นที่อยากจะชี้แจงก็คือ การเดินทางไปที่แคนาดาในวันที่ 5 กรกฎาคม ตนก็จะไปขอเลื่อนการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกออกไปก่อน และไปยืนยันว่าไม่ให้มีการใช้แถลงการณ์ดังกล่าว ในการสนับสนุนกัมพูชาให้ขึ้นทะเบียนเขาพระวิหาร ซึ่งการขอเลื่อน ก็เพื่อที่จะให้ไทยกับกัมพูชาได้มีโอกาสเจรจากันใหม่ ในส่วนที่ไทยอยากจะขอขึ้นทะเบียนมรดกร่วมกับกัมพูชาในส่วนของส่วนควบรวมของปราสาทเขาพระวิหาร
สิ่งที่ผมเป็นห่วงว่าจะเลื่อนการพิจารณาในการประชุมที่ควิเบก ที่ประเทศแคนาดาได้หรือไม่ เพราะก่อนหน้านี้ในวันที่ 23 มิถุนายน-2 กรกฎาคม 2550 สมัย พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานุนท์ เป็นนายกรัฐมนตรี ได้มีการประชุมคณะกรรมการการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ อนุสัญญาว่าด้วยการคุ้มครองมรดกโลกทางวัฒนธรรมและธรรมชาติ คณะกรรมการมรดก สมัยประชุมที่ 31 เมืองไครส์เชิร์ช ประเทศนิวซีแลนด์ ได้มีการลงนามในมติ คณะกรรมการว่ารัฐภาคีได้ลงนามในมติตอนหนึ่งที่ระบุเนื้อหาว่า คณะกรรมการมรดกโลกรับทราบคำแถลงของประธานคณะกรรมการมรดกโลก ซึ่งคณะผู้แทนกัมพูชาและไทยได้เห็นพ้องด้วย
ทั้งนี้ เอกสารอนุสัญญาฯดังกล่าวความตอนหนึ่งว่า "รัฐภาคีกัมพูชา และรัฐภาคีไทย เห็นพ้องอย่างเต็มที่ว่าปราสาทพระวิหารอันศักดิ์สิทธิ์ มีคุณค่าสากลที่โดดเด่น และจะต้องได้รับการขึ้นทะเทียบเป็นมรดกโลกโดยเร็วที่สุด ดังนั้น กัมพูชาและไทยตกลงกันว่ากัมพูชาจะเสนอขึ้นทะเบียนเขาพระวิหารเป็นมรดกโลกอย่างเป็นทางการ ในสมัยประชุมที่ 32 ของคณะกรรมการมรดกโลกในปี 2551 โดยการสนับสนุนอย่างแข็งขันจากไทย"
ตรงนี้ทำให้ไม่มั่นใจว่าแม้ว่าตนไปขอถอนการใช้แถลงการณ์ร่วม ไทยกัมพูชาออกมาแล้วจะทำให้กัมพูชาไม่ได้ขึ้นทะเบียนเขาพระวิหารหรือไม่ เพราะสิ่งที่ พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ นายกรัฐมนตรี ในสมัยนั้นได้ดำเนินการไปเป็นการบ่งชี้ว่าไทยพร้อมที่จะสนับสนุนกัมพูชาขึ้นทะเบียนเขาพระวิหารอย่างแข็งขันไว้ก่อนแล้ว
ส่วนการลงนามล่าสุดนั้นผูกพันกับที่การประชุมที่นิวซีแลนด์หรือไม่นั้น การสนับสนุนเกิดขึ้นตั้งแต่นิวซีแลนด์แล้ว ตามข้อมติชัดเจนเป็นเอกสาร และการลงนามของเราที่สนับสนุน เราไม่สามารถสนับสนุนได้แล้วตามคำสั่งศาลปกครอง แต่ข้อเท็จจริงคือเราเคยไปสนับสนุนที่นิวซีแลนด์แล้วตั้งแต่ปี 2550 อีกทั้งเราอยากจะขอให้เลื่อนการพิจารณาของคณะกรรมการมรดกโลกที่จะขึ้นทะเบียนปราสาทพระวิหารเป็นมรดกโลกออกไปก่อน ซึ่งเป็นท่าทีของไทย
"ถ้าเกิดผมไปประชุมแล้วผมไม่ขอเลื่อน ผมถูกด่าไหม ผมก็ต้องถูกด่าว่านพดลไปงอมืองอเท้าไม่ขอเลื่อนก็เราอยากจะขอขึ้นทะเบียนร่วม สังคมอยากด้วย เราเคยขอขึ้นทะเบียนร่วมแล้วแต่ทางกัมพูชาปฏิเสธไม่ขอขึ้นทะเบียนร่วมด้วย ทีนี้เราขอเลื่อนก็เพื่อจะขอขึ้นทะเบียนร่วมกันอีกครั้งดีไหม ทำให้ถูกใจคนไทยทุกคน โดยหวังว่าในอนาคตจะขอร่วมเจรจากันได้ไหม เราเคยร่วมแล้ว แต่เขาไม่ร่วม แต่ในคราวนี้เป็นอย่างนี้ก็จะทำให้ถูกใจทุกคน"
ไทยไม่ใช่สมาชิกคณะกรรมการมรดกโลก แต่เป็นประเทศผู้สังเกตการณ์เมื่อไปถึงควิเบกก็ต้องยกมือขอพูด แล้วก็จะพูดท่าทีของเราคือขอให้มีการเลื่อนการพิจารณาเรื่องดังกล่าวออกไป ขอให้มีการขึ้นทะเบียนร่วม และย้ำว่าขณะนี้เราไม่สามารถสนับสนุนกัมพูชาได้
แน่นอนว่ากัมพูชาคงอยากให้เราสนับสนุน และคงมีความรู้สึกว่าทำไมจึงเปลี่ยนไป แต่เราก็ต้องชี้แจงว่าที่เราเปลี่ยนไปก็เพราะเราต้องปฏิบัติตามคำสั่งศาล กระทรวงการต่างประเทศต้องไปแก้ไขปัญหาที่มันตกทอดมา เพราะเป็นหน้าที่ของเราที่จะต้องทำต่อไป ถึงไม่แน่ใจ 100 % ว่าจะมีโอกาสขอเลื่อนหรือไม่ แต่จะทำดีที่สุด
"ช่วงนี้เป็นช่วงที่เหนื่อยที่สุดช่วงหนึ่งในชีวิตของผม แต่ก็จะพยายามชี้แจงต่อไปอย่างดีที่สุด ใครจะโกรธผม ไม่ชอบผมเป็นสิทธิของเขา แต่สิ่งที่ผมรับไม่ได้คือมาบอกว่าผมขายชาติ ซึ่งผมไม่ได้ขายชาติ ผมเป็นคนรักชาติ และปกป้องอธิปไตยของชาติ กาลิเลโอเคยบอกว่าโลกกลม และเพราะที่บอกอย่างนั้นทำให้ถูกประหารชีวิต ต่อมาก็พบว่าโลกกลม แล้วชีวิตกาลิเลโอเอาคืนได้ไหม ตอนนี้กระแสชาตินิยมถูกปลุกเร้าเกินเหตุ สักวันหนึ่งทุกคนจะรู้ว่าสิ่งที่ทุกหน่วยงานทำไปก็เพื่อประเทศชาติ ทุกคนรวมทั้งกองทัพไทยเขาทำประโยชน์กับประเทศชาติ แต่สิ่งที่เขาได้รับคือการถูกตะโกนด่าว่าขายชาติ นั่นแหละคือสิ่งที่เราได้"
ส่วนการเพิ่มการดูแลสถานทูตและประโยชน์คนไทยในกัมพูชานั้น เราได้รับความร่วมมือจากกัมพูชาในการส่งเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยเพิ่มมากขึ้น เราไม่อยากให้ทรัยพ์สินและประชาชนทั้งของไทยในกัมพูชาและของกัมพูชาในไทยต้องถูกกระทบกระทั่งในทางหนึ่งทางใด และอยากดูแลความสัมพันธ์ของเราให้ดีเหมือนเดิม
"ต้องขอเรียนว่างานของกระทรวงการต่างประเทศในการจะรักษาความสัมพันธ์ในขณะนี้ยากมากขึ้น เพราะกระแสชาตินิยมที่ปลุกเร้าจนเกินสมควร แต่เราจะทำหน้าที่ของเราในการรักษาความสัมพันธ์ให้ดีต่อไป เพราะมีหน้าที่รับผิดชอบ เราก็จะทำงานต่อไป แต่ก็ต้องขอความเห็นใจกระทรวงการต่างประเทศและรัฐบาลด้วย เพราะเรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องของกระทรวงการต่างประเทศคนเดียว"
ส่วนความเห็นของไทยจะมีน้ำหนักแค่ไหนในการพิจารณาของคณะกรรมการมรดกโลกนั้น คนที่จะพิจารณาคือคณะกรรมการมรดกโลก 21 ประเทศ ผมไม่อยู่ในสถานะที่จะตอบได้
อย่างไรก็ดีขณะนี้หน่วยล่วงหน้าที่กระทรวงการต่างประเทศส่งไปแจ้งว่าท่าทีมีหลากหลาย แต่ขณะนี้ยูเนสโกเข้าใจท่าทีไทยว่าเราไม่อาจให้การสนับสนุนได้แล้ว แต่ในส่วนของคณะกรรมการมรดกโลก 21 ประเทศก็ต้องหารือกันต่อไป แต่จะทำให้ดีที่สุด ท่าทีของเราคือจะปกป้องผลประโยชน์ของชาติและทำตามคำสั่งของศาลปกครองอย่างเคร่งครัด แล้วจะต้องเป็นท่าทีเดียวกันไม่มีขัดแย้งกัน
ข้อมูลจาก
ภาพประกอบทางอินเทอร์เน็ต
