การขับเคลื่อนพันธกิจ กรุงเทพฯ เมืองหนังสือโลก
พันธกิจ เมืองหนังสือโลกของกรุงเทพมหานครนับตั้งแต่ได้รับมอบตำแหน่งเมืองหนังสือโลกประจำปี 2556
(World Book Capital 2013) เป็นลำดับที่ 13 ต่อจากกรุงเยเรวาน
ประเทศอาร์เมเนีย ตั้งแต่เมษายนที่ผ่านมา ขณะนี้ได้ดำเนินการและมีความคืบหน้าอย่างต่อเนื่อง
ตามแผนงานที่ได้นำเสนอต่อองค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO)
พันธกิจแรก สร้างหอสมุดเมือง(City Library) และพิพิธภัณฑ์ประวัติหนังสือไทย
(Thai Literacy Museum) ขณะนี้กรุงเทพมหานครกำลังเจรจาทางสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์เพื่อขอเช่าอาคารบริเวณสี่แยกคอกวัว
ถนนราชดำเนิน ขนาด 6,396 ตารางเมตร
เป็นพื้นที่สำรองในการจัดตั้งหอสมุดเมืองเพื่อเปิดให้ประชาชนได้ใช้บริการก่อน
ระหว่างรอเข้าไปปรับปรุงศาลาว่าการ กทม. 1 ที่เสาชิงช้า
ขนาดพื้นที่ 35,000 ตารางเมตร เป็นพิพิธภัณฑ์เมืองและหอสมุดแบบถาวรเมื่อย้ายศาลาว่าการไปที่ดินแดงแล้ว
โดยหอสมุดเมืองแห่งนี้นอกจากจะเป็นที่รวบรวมหนังสือทั่วไปแล้ว
ยังจะเป็นแหล่งรวบรวมวรรณกรรมไทย วรรณกรรมเด็กและเยาวชน
วรรณกรรมอาเซียนและระดับโลก อีกทั้งห้องสมุดประวัติศาสตร์และวิวัฒนาการหนังสือไทย
ศูนย์ข้อมูลและแห่งเรียนรู้โดยเทคโนโลยีสารสนเทศ หอจดหมายเหตุกรุงเทพมหานคร อีกทั้งเป็นศูนย์ภูมิปัญญาท้องถิ่นและกรุงเทพศึกษาด้วย
พันธกิจที่ 2 ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์การ์ตูนไทย เพื่อส่งเสริมจินตนาการ
สร้างสรรค์ความคิดนอกกรอบให้แก่คนทุกวัย กรุงเทพมหานครได้จ้างมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
ศึกษาวิจัยเนื้อหาและการใช้พื้นที่ อาคารอนุรักษ์ ประปาแม้นศรี
หรือพื้นที่ศูนย์เยาวชนกรุงเทพมหานคร (ไทย-ญี่ปุ่น) เป็นพิพิธภัณฑ์การ์ตูนไทย
งานวิจัยแล้วเสร็จเมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา ขณะนี้อยู่ระหว่างการออกแบบประมาณการราคาการปรับปรุงสถานที่พร้อมนำข้อเสนอจากการศึกษาวิจัยมาเป็นแนวทางในการจัดตั้ง
จากนั้นจะมีกิจกรรมเพื่อสนับสนุนการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์การ์ตูนไทย
เช่น กิจกรรมคบเด็กสร้างเมืองการ์ตูน เทศกาลการ์ตูน การจัดรายการทีวี ขนาดตัวการ์ตูนยังชอบอ่านหนังสือเป็นต้น
พันธกิจที่ 3 สร้างวัฒนธรรมการอ่านสร้างวัฒนธรรมการคิดซึ่งมุ่งหวังเพาะเมล็ดพันธุ์ในเด็กตั้งแต่แรกเกิดและก่อนวัยเรียน โดยกรุงเทพมหานครได้จ้างที่ปรึกษาจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านในเด็ก Book Start ได้เริ่มนำร่องที่เขตดุสิตและราษฎร์บูรณะจากนั้นได้ขยายต่อไปทั้ง50 เขตทั่วกรุงเทพฯ สำหรับกลุ่มเป้าหมาย0-3 ปี มีกิจกรรมโรงพยาบาลสร้างสมอง มอบชุดหนังสือเล่มแรกให้แก่พ่อแม่
ผู้ปกครอง จัดมุมการอ่านและนิทรรศการความรู้ในโรงพยาบาล และให้ความรู้ด้านการอ่านแก่พ่อแม่
ด้านกลุ่มเป้าหมาย 4-12 ปี มีกิจกรรมที่โรงเรียน
อบรมความรู้ครู บรรณารักษ์ เจ้าหน้าที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กก่อนวัยเรียน
และจัดกิจกรรมต่าง ๆ ในโรงเรียน เช่น จัดฐานความรู้ต้นแบบ School Tour ฐานการเรียนรู้จากหนังสือนิทานต่างๆ สุดยอดจิตนาการนักอ่านรุ่นเยาว์
และมอบชั้นและชุดหนังสือให้แก่โรงเรียน ส่วนกลุ่มเป้าหมายเด็ก 13 ปีขึ้นไปรวมถึงประชาชนทั่วไป มีการลงพื้นที่ไปจัดกิจกรรมกับชุมชน เช่น
ทอดน่องท่องชุมชน การค้นคว้าและทำหนังสือทำมือ ห้องสมุดเขตชวนอ่าน
การแข่งขันตอบปัญหาจากการอ่าน พร้อมทั้งมอบชั้นและชุดหนังสือให้ชุมชน
พันธกิจที่ 4 ส่งเสริมการอ่านในเด็กและเยาวชน ได้จัดโครงการพี่ชวนน้องอ่านกันสนั่นเมือง อบรมอาสาสมัครให้มีความรู้ เทคนิคการอ่าน การสร้างกระบวนการกลุ่ม
แล้วนำไปถ่ายทอดสู่รุ่นน้องที่เข้าร่วมโครงการ 10,000 คน โดยใช้พี่1 คน ต่อน้อง 5 คน พร้อมกันนี้ได้จัดกลุ่มBangkok Reading Club อ่านให้มันส์สนั่นเมือง รวมตัวนักอ่านเข้ามาช่วนกันกระตุ้นให้เกิดสังคมการอ่าน
และยังจัดรถห้องสมุดเคลื่อนที่เข้าไปในชุมชนต่างๆ รวมทั้งบ้านหนังสือ
และห้องสมุดการเรียนรู้ของกรุงเทพมหานคร ที่กระจายอยู่ตามชุมชนต่างๆ ทั่วกรุงเทพฯ เพื่อจุดประกายการเรียนรู้อีกด้วย
พันธกิจที่ 5 ส่งเสริมการอ่านหนังสือวิทยาศาสตร์พัฒนาวงการวิทยาศาสตร์ไทย เริ่มต้นด้วยการจัดประกวดมุมส่งเสริมการอ่านหนังสือวิทยาศาสตร์เพื่อความคิดที่เป็นวิทยาศาสตร์
ในโรงเรียน ร้านหนังสือและหน่วยงานต่างๆ ในช่วงสิงหาคม ตุลาคม 2556 ชิงเงินรางวัลรวมกว่า 2แสนบาท โดยมีเป้าหมาย 300 แห่งเข้าร่วมกิจกรรม
ซึ่งจะมอบรางวัลในเดือนตุลาคมนี้
ขณะเดียวกันได้มีการอบรมเชิงปฏิบัติการโครงงานวิทยาศาสตร์สำหรับนักเรียน
และจัดประกวดโครงงานพร้อมทั้งโชว์ผลงานในงานสัปดาห์วิทยาศาสตร์ประจำปี
ล่าสุดระหว่าง 19-25 สิงหาคม 2556จัดงาน Scientific Fair ส่งเสริมการอ่านหนังสือวิทยาศาสตร์ ณ บริเวณทางเดินเชื่อมรถไฟฟ้า (Sky Walk)
BTS สถานีสยามสแควร์
พร้อมด้วยบูธนิทรรศการแสดงเกี่ยวกับหนังสือวิทยาศาสตร์ Scientific Book
Fairเพื่อปลูกฝังนิสัยรักการอ่านหนังสือแนววิทยาศาสตร์ให้เกิดขึ้นในกลุ่มเด็กและเยาวชนรุ่นใหม่
พร้อมนำไปปรับใช้กับการดำรงชีวิตให้มีคุณภาพมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังมีการจัดสัมมนาระดับชาติการอ่านหนังสือวิทยาศาสตร์เพื่อความคิดที่เป็นวิทยาศาสตร์
หัวข้อ ทำอย่างไรให้หนังสือแนววิทยาศาสตร์เป็นเรื่องน่าอ่านสำหรับเยาวชน ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติ โดยเชิญผู้เชี่ยวชาญจากต่างประเทศ
ร่วมทั้งนักเขียน ครูวิทยาศาสตร์ดีเด่น และตัวแทนเยาวชน มาพูดคุยและแสดงมุมมองให้ฟัง
พันธกิจที่ 6
ตามหาวรรณกรรมสำหรับคนกรุงเทพฯ กิจกรรมส่งเสริมการอ่านโดยผ่านวรรณกรรมได้เดินหน้าแล้วเช่นเดียวกันโดยเลือกจัดกิจกรรมให้เหมาะกับโอกาสสำคัญประจำเดือนต่างๆ ในเดือนมิถุนายนมีกิจกรรมอ่านกันสนั่นเมืองเรื่องสุนทรภู่
จากนั้นมีสัปดาห์หนังสือเด็กและเยาวชน และวันภาษาไทยแห่งชาติ ฃในเดือนกรกฎาคม
วรรณกรรมของแม่และผู้หญิงในเดือนสิงหาคม วรรณกรรมสำหรับเยาวชนในเดือนกันยายน
วรรณกรรมการในสมัยรัชกาลที่ 5 ในเดือนตุลาคม ประเพณีไทยเดือนสิบสองในเดือนพฤศจิกายน
วรรณกรรมของพ่อในเดือนธันวาคม เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีการค้นพบวรรณกรรมที่น่าสนใจมากมาย
เช่น พล นิกร กิมหงวน ชวนย้อนหลังวังบูรพา สี่แผ่นดิน
คลองรักบางหลวง เด็กบ้านสวน ชวนท่องธนบุรี เล็บครุฑ-ลอดลายมังกร
เล่าขานตำนานเยาวราช เป็นต้น
ซึ่งวรรณกรรมที่คัดเลือกนี้จะถูกจัดหาเข้าไปไว้ในห้องสมุด
พร้อมจัดเวทีวิพากษ์วรรณกรรม และกิจกรรมรณรงค์เชิญชวนให้อ่านวรรณกรรมในห้องสมุด
และร้านหนังสือที่สนใจร่วมโครงการ
พันธกิจที่ 7
หนังสือพัฒนาจิต สนับสนุนการอ่านหนังสือเพื่อพัฒนาความคิด ยกระดับจิตใจ
สร้างสังคมไทยสันติสุข โดยจัดประชุมส่งเสริมการอ่าน 5 ศาสนา
เมื่อกลางเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา และจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านในศาสนสถาน วัด
มัสยิด และโบสถ์ ในช่วงกรกฎาคม ตุลาคม 56 และเตรียมการสัมมนาระดับชาติ Books that inspire life รวมหนังสือทุกศาสนาที่พัฒนาจิตใจในงาน spiritaul book Fair การอ่านหนังสือพัฒนาจิตในศาสนสถาน
พันธกิจที่ 8
ผนึกกำลังภาคีเครือข่ายฯ
สร้างรากฐานวัฒนธรรมการอ่านในสังคมไทยให้แข่งแข็งและยั่งยืน นับตั้งได้รับเลือกให้เป็นเมืองหนังสือโลกกรุงเทพมหานคร
และภาคีเครือข่ายส่งเสริมการอ่านกว่า 100 ภาคี ได้เดินหน้าอย่างต่อเนื่องและจริงจัง กิจกรรมส่งเสริมการอ่านเกิดขึ้นทุกวัน อย่างหลากหลาย ทั้งสาระ ความบันเทิง
และการแบ่งบัน ถูกจัดขึ้นตลอดทั้งปีและยาวไปถึงปีหน้า ในทุกพื้นที่ของกรุงเทพมหานคร
ตามแนวคิด อ่านกันสนั่นเมือง เพื่อเปิดโอกาสให้คนทุกเพศทุกวัย
โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนได้เข้าร่วมโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
ตั้งแต่ในหอสมุดของมหาวิทยาลัย ห้องสมุดโรงเรียน ห้องสมุดเพื่อการเรียนรู้ ห้องสมุดคนตาบอด บ้านหนังสือในชุมชน รถห้องสมุดเคลื่อนที่ รถเมล์ ขสมก. รถแท็กซี่ ร้านหนังสือ TK Parkมุมอ่านหนังสือในอาคารสถานที่ที่หน่วยงานและภาคีเครือข่ายฯ
ได้จัดตั้งขึ้นเพื่อให้บุคลากรในองค์กรและประชาชนทั่วไปได้อ่านหนังสือ
รวมทั้งกิจกรรมที่เกิดขึ้นเป็นระยะๆ ตามห้างสรรพสินค้า ชุมชน งานหนังสือ
และในหน่วยงานต่างๆ
พันธกิจสุดท้าย เตรียมความพร้อมสู่การเป็นเจ้าภาพ IPC 2014
ได้กำหนดจัดการประชุม 30th International Publishers
Congress ขึ้นระหว่าง 25-27 มีนาคม 2557 ณ โรงแรมเซ็นทารา แกรนด์ และเซ็นทรัลเวิร์ล กรุงเทพฯ มีการเชิญชวนนานาประเทศให้เข้ามาร่วมประชุม
โดยประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อและกิจกรรมต่างๆ ทั้งในและต่างประเทศ เช่น งาน Seoul International Book fair 2013 ในเดือนมิถุนายน ที่กรุงโซล เกาหลีใต้ งาน Family Books
Festival 2013 ช่วงกลางเดือนกรกฎาคม 56ในกรุงเทพฯ งาน Beijing International Book Fair 2013 ณ
กรุงปักกิ่ง ในช่วงเดือนสิงหาคมนี้
การส่งเสริมการอ่านตาม9 พันธกิจของเมืองหนังสือโลกยังคงเข้มข้นผ่านกิจกรรมต่างๆ
ที่จะจัดขึ้นอย่างต่อเนื่องตลอดทั้งปี ซึ่งทั้งหมดมิใช่เพียงเพื่อรายงานต่อยูเนสโกเท่านั้น
แต่มุ่งหวังให้คนไทยสนใจและรักการอ่านเพิ่มขึ้นอย่างจริงจัง ทั้งนี้
สามารถติดตามกิจกรรมต่างๆ ได้ทาง www.bangkokworldbookcapital2013.com และ www.facebook.com/bkwbc2013
