วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ หรือที่ภาษาจีนเรียกว่า ซิ้งเจียที ซึ่งจะตรงกับวันที่ 24 เดือน 12 ของจีน โดยในปี 2567 ตรงกับวันที่ 3 กุมภาพันธ์ วันนี้เราได้นำข้อมูลวันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ และการไหว้ส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ มาฝากกันค่ะ
วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ ภาษาจีนแต้จิ๋วเรียกว่า ซิ้งเจียที เป็นหนึ่งในประเพณีเก่าแก่ของจีน
ซึ่งในปัจจุบันอาจไม่ค่อยได้พบเห็นกันเท่าใดนัก ทั้งนี้ เชื่อกันว่า
วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ เป็นวันที่เทพเจ้าของจีนจะเสด็จขึ้นสู่สรวงสวรรค์
เพื่อไปรายงานความประพฤติของคนในโลกมนุษย์ให้เง็กเซียนฮ่องเต้ทราบ ซึ่ง
"เจ้า" ที่ว่านี้ เดิมทีหมายถึง "เจ้าเตา"
ซึ่งเป็นเจ้าที่สถิตอยู่กับเตาหุงข้าวของบ้านนั้น ๆ
เนื่องจากเจ้าเตารู้ถึงเหตุการณ์ต่าง ๆ
ของคนในบ้านเป็นอย่างดี ว่าใครไปทำความดีความชั่วที่ไหนมาบ้าง
ดังนั้น เจ้าเตาจะนำพฤติการณ์ของคนในบ้านไปรายงานต่อเง็กเซียนฮ่องเต้บนสรวงสวรรค์
ซึ่งการที่เจ้าบ้านจะต้องทำพิธีไหว้เจ้าเตานั้น เพื่อให้เจ้าเตาไปรายงานแต่ในสิ่งที่ดีงามของตนให้เง็กเซียนฮ่องเต้ทราบ
สำหรับความเป็นมาของเจ้าเตานั้นมีเรื่องเล่าหลากหลาย แต่ที่น่าสนใจคือเรื่องของชายหนุ่มคนหนึ่งที่มีชื่อว่า ซางเซ็ง เดิมทีซางเซ็งเป็นมหาเศรษฐีที่ดินและเจ้าของปศุสัตว์ใหญ่โต มีภรรยาสาวสวยชื่อ โกวติงเซียง ทั้งคู่ครองรักกันอย่างมีความสุขมาเป็นเวลานาน กระทั่งซางเซ็งได้ หลีไห่ตัง ซึ่งเป็นนางบำเรอ มาเป็นภรรยาน้อย เขาจึงแยกทางกับโกวติงเซียง ภรรยาคนแรก
แต่หลังจากอยู่กินกับภรรยาคนใหม่ได้เพียง 2 ปี ฐานะของซางเซ็งก็เปลี่ยนไป กลายเป็นเพียงยาจกที่ไม่มีทรัพย์สินติดตัว เมื่อหลีไห่ตังเห็นว่าสามีที่ไปแย่งเขามาหมดเงินแล้ว นางก็หนีไปแต่งงานใหม่ ปล่อยให้ซางเซ็งกลายเป็นขอทานเร่ร่อนตามลำพัง
แต่ต่อมาเมื่อเขาได้พบเจ้าของบ้านคนนั้น เขาก็จำได้ว่านางคือ โกวติงเซียง ภรรยาคนแรกของเขานั่นเอง ด้วยความสำนึกและละอายจนไม่กล้าเผชิญหน้ากับนาง แต่ไม่รู้ว่าจะไปซ่อนที่ไหน เขาจึงตัดสินใจคลานเข้าไปในเตาไฟกระทั่งถูกเผาจนเสียชีวิต
เมื่อโกวติงเซียงพบว่าอดีตสามีกลายเป็นเถ้าถ่านไปแล้ว นางเกิดความสงสารและเศร้าโศก หลังจากนั้นไม่นานนางก็ตายตามอดีตสามีไป เมื่อเง็กเซียนฮ่องเต้ทราบเรื่องดังกล่าว พระองค์ทรงชมเชยซางเซ็งในความเด็ดเดี่ยวกล้าหาญของเขาที่สำนึกต่อความผิด พระองค์จึงโปรดประทานให้เขาเป็นเจ้าเตา ขณะเดียวกันผู้คนได้ให้ความเคารพโกวติงเซียงด้วย เนื่องจากนางเป็นผู้มีเมตตาธรรมสูงส่ง
นับตั้งแต่นั้นมาชาวจีนจะทำพิธีไหว้เจ้าเตา ทุกวันที่ 23 และ 24 ในเดือน 12 ของจีน ซึ่งเป็นกำหนดเวลาที่เจ้าเตาจะต้องขึ้นไปรายงานความดี-ชั่วของคนที่อยู่ในบ้านแต่ละหลังให้เง็กเซียนฮ่องเต้บนสรวงสวรรค์ได้ทรงทราบ ทว่าในปัจจุบันนี้คนส่วนใหญ่ได้หันไปไหว้เทพต่าง ๆ แทนการไหว้เจ้าเตาแล้ว แต่ไม่ว่าจะไหว้เทพหรือเจ้าเตา ก็ยังถือเป็นการส่งเจ้าขึ้นสวรรค์เหมือนกันนั่นเอง
ทั้งนี้ วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ จะตรงกับวันที่ 24 เดือน 12 ของจีน ชาวจีนจะทำพิธีไหว้ส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ ส่วนสิ่งของที่ต้องเตรียมในพิธีไหว้ส่งเจ้าขึ้นสวรรค์นั้นขึ้นอยู่กับความเชื่อของแต่ละบ้าน โดยส่วนใหญ่มักประกอบด้วย
สิ่งของที่ใช้ในพิธีไหว้ส่งเจ้าขึ้นสวรรค์
- กระถางธูปบรรจุผงธูป
- แพแดงและหางนกยูงใหม่
- ธูป 3 หรือ 5 ดอก
- แจกันใส่ดอกไม้สดหรือพวงมาลัย
- กระทงใส่ค้อซี
- ผลไม้ 5 อย่าง
- น้ำชา 5 ถ้วย
- เสื้อผ้าเทพเจ้า
โดยระหว่างทำพิธี เจ้าของบ้านหรือผู้ไหว้ส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ต้องกล่าวขอพร ดังนี้
"ขอให้ท่านเทพเจ้าเดินทางไป-กลับโดยสวัสดิภาพ หากข้าพเจ้าทำผิดพลาดประการใด ขอท่านโปรดอภัย เมื่อกลับมาขอให้นำสิริมงคลมาสู่บ้าน"
อย่างไรก็ตาม โดยปกติแล้วก่อนจะถึงวันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ แต่ละบ้านมักจะทำความสะอาดอาคารบ้านเรือน รวมถึงศาลของเจ้าทุกองค์ที่บูชาอยู่ เพื่อเป็นการขจัดสิ่งไม่ดีออกจากบ้าน และหลังจากทำพิธีแล้วก็จะมีการนำเสื้อผ้าเทพเจ้าหรือกระดาษไหว้ต่าง ๆ ไปเผา โดยบางส่วนนิยมทำความสะอาดเรือนเทพเจ้า ตัวองค์เทพเจ้า และกระถางธูป หลังเสร็จพิธีอีกด้วย
บทความที่เกี่ยวข้อง
- ของไหว้ตรุษจีน ไหว้เจ้าที่ มีอะไรบ้าง- วิธีไหว้เทพเจ้าโชคลาภ ไหว้ไฉ่ซิงเอี้ย รับตรุษจีน
- การจัดโต๊ะไหว้เจ้าตรุษจีน เฮง เฮง เสริมสิริมงคลรับปีใหม่
- เช็กแคลอรีในขนมไหว้ตรุษจีน กิน 1 ชิ้น ต้องวิ่งเบิร์นกี่นาที ?
- เฮง ๆ รวย ๆ มาอวยพรวันตรุษจีนกันดีกว่า
- สิ่งมงคลคู่เทศกาลตรุษจีน ติดตัวไว้ดีมีแต่เฮง
- แนะ 8 เรื่องควรทำวันตรุษจีน
- จุดประทัด เชิดสิงโต ประเพณี วันตรุษจีน