ส่องที่มา แวกเนอร์
กลุ่มทหารรับจ้างช่วยรัสเซียในสงครามยูเครน ก่อกบฏบุกยึดเมือง
เตรียมเคลื่อนพลเข้ามอสโก ก่อนได้บทสรุปใน 24 ชั่วโมง
ภาพจาก STRINGER / AFP
กลายเป็นเหตุการณ์ที่ทั่วโลกให้ความสนใจ
กรณีเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2566 กลุ่มทหารรับจ้าง แวกเนอร์ (Wagner)
ซึ่งนำโดย เยฟเกนี พริโกชิน
เคลื่อนขบวนเพื่อความยุติธรรมมุ่งหน้าสู่กรุงมอสโก ประเทศรัสเซีย
ซึ่งถือเป็นเป็นความขัดแย้งภายในครั้งรุนแรงที่สุดที่รัสเซียต้องเผชิญนับตั้งแต่เปิดสงครามกับยูเครนเมื่อเดือนกุมภาพันธ์
2565 จุดเริ่มต้นของเหตุการณ์ครั้งนี้คืออะไร ติดตามได้ที่นี่
กลุ่ม แวกเนอร์ คืออะไร
ภาพจาก ROMAN ROMOKHOV / AFP
กลุ่มแวกเนอร์ ถูกก่อตั้งเมื่อปี 2557 ซึ่งข้อมูลการสืบสวนจาก BBC
เชื่อว่าเป็นความตั้งใจของ ดิมิทรี อัตคิน อดีตเจ้าหน้าที่กองทัพรัสเซีย
ทหารผ่านศึกในสงครามเชชเนีย
ซึ่งน่าจะเป็นผู้บัญชาการภาคสนามคนแรกของกลุ่มแวกเนอร์
โดยที่มาของชื่อกลุ่มนั้นมาจากชื่อฉายาซึ่งใช้เรียกผ่านวิทยุสื่อสารในอดีตของเขา
ในขณะนั้น แวกเนอร์ยังเปิดปฏิบัติการในแอฟริกาและตะวันออกกลางเป็นส่วนใหญ่ คาดว่าในขณะนั้นมีกองกำลังเพียง 5,000 นายเท่านั้น ส่วนใหญ่เป็นทหารผ่านศึก และอดีตหน่วยรบพิเศษของรัสเซีย โดยกลุ่มแวกเนอร์ถูกจัดตั้งมาในรูปแบบองค์กรลับ เนื่องจากการเป็นทหารรับจ้างในรัสเซียถือเป็นเรื่องผิดกฎหมาย
ในขณะนั้น แวกเนอร์ยังเปิดปฏิบัติการในแอฟริกาและตะวันออกกลางเป็นส่วนใหญ่ คาดว่าในขณะนั้นมีกองกำลังเพียง 5,000 นายเท่านั้น ส่วนใหญ่เป็นทหารผ่านศึก และอดีตหน่วยรบพิเศษของรัสเซีย โดยกลุ่มแวกเนอร์ถูกจัดตั้งมาในรูปแบบองค์กรลับ เนื่องจากการเป็นทหารรับจ้างในรัสเซียถือเป็นเรื่องผิดกฎหมาย
บทบาทของ แวกเนอร์ ในยูเครน
เยฟเกนี พริโกชิน
ภาพจาก AFP PHOTO / TELEGRAM CHANNEL OF CONCORD GROUP
ช่วงสงครามรัสเซีย-ยูเครน กลุ่มแวกเนอร์มีผู้นำคือ เยฟเกนี พริโกซิน บุคคลใกล้ชิดของ วลาดิมีร์ ปูติน ซึ่งที่่ผ่านมาเขานั้นได้รับสัญญาว่าจ้างให้จัดหาอาหารให้แก่รัฐบาลรัสเซีย จนทำให้เขาได้รับสมญานามว่าเป็น "พ่อครัวของปูติน"
เมื่อปี 2565 กลุ่มแวกเนอร์เปิดรับสมัครนักรบเป็นจำนวนมาก เนื่องจากรัสเซียมีปัญหาในการหากำลังพลเข้าประจำการในกองทัพนับจากเปิดฉากบุกยูเครนเมื่อกุมภาพันธ์ 2565 ต้นเดือนมิถุนายน 2566 กระทรวงกลาโหมของสหราชอาณาจักร กล่าวว่า แวกเนอร์ควบคุมนักรบรับจ้างมากถึง 50,000 นายในยูเครน มีรายงานว่านักรบจำนวนราว 80% ของกลุ่ม แวกเนอร์ เป็นนักโทษที่ถูกเกณฑ์มารบ โดย พริโกซิน ทำการเกณฑ์นักโทษจากเรือนจำทั่วรัสเซียให้มารบที่ยูเครน
กลุ่มแวกเนอร์ถือเป็นหัวหอกในการบุกยึดครองเมืองบัคมุตของยูเครน ซึ่งพื้นที่ดังกล่าวถือเป็นพื้นที่ที่มีการสู้รบอย่างดุเดือดและนองเลือดมานานหลายเดือน ซึ่งการต่อสู้ที่ยังดำเนินไป ส่งผลให้นักรบของกลุ่มแวกเนอร์เสียชีวิตจำนวนมากเช่นกัน
ชนวนแตกหักจนทำไปสู่การกบฏ
ระหว่างที่สงคราม รัสเซีย-ยูเครน ยังคงดำเนินต่อไป พริโกซิน เคยออกมาวิพากษ์วิจารณ์ถึง เซอร์เก ชอยกู รัฐมนตรีกลาโหมรัสเซีย โดยบอกว่ากองทัพรัสเซียนั้นไร้ความสามารถในการรบ และปล่อยให้พวกเขาสู้อย่างเดียวดายโดยไม่ส่งกระสุนปืนและอาวุธที่จำเป็นมาให้
ขณะที่ทางการรัสเซีย มีความพยายามในการขีดเส้นตายให้กลุ่มทหารรับจ้างทั้งหมดที่ต่อสู้ในยูเครนมาลงนามในสัญญากระทรวงกลาโหม ซึ่ง พริโกซิน ปฏิเสธโดยมองว่าเป็นการท้าทายอิทธิพลของเขา
เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน 2566 พริโกซิน กล่าวอ้างว่าที่ค่ายของกลุ่มแวกเนอร์ ถูกโจมตีด้วยขีปนาวุธ จนมีนักรบเสียชีวิต 2,000 ราย โดยพุ่งเป้าว่าเป็นฝีมือของ ชอยกู รัฐมนตรีกลาโหมรัสเซีย ประกาศว่ากองทัพของเขาจะลงโทษชอยกู ด้วยการยึดอำนาจ ซึ่งการกระทำนี้ไม่ใช่การก่อกบฏ แต่เป็นการคืนความยุติธรรมให้แก่ทหารที่เสียชีวิต
พริโกซิน ยังกล่าวถึงเหตุผลที่เกิดสงครามครั้งนี้ว่าเป็นเรื่องหลอกลวงและข้อแก้ตัวของ "คนขี้โกงกลุ่มเล็ก ๆ" เพื่อสร้างชื่อเสียงให้ตัวเอง ด้วยการหลอกลวงประชาชนและประธานาธิบดี โดยกลุ่ม แวกเนอร์ เคลื่อนทัพมุ่งสู่มอสโควด้วยนักรบที่มีอยู่ราว 25,000 คน
การเคลื่อนกำลังพลเข้ารัสเซีย - บทสรุปการเจรจา
ภาพจาก AFP PHOTO / TELEGRAM CHANNEL OF CONCORD GROUP
ด้าน ประธานาธิบดี วลาดิมีร์ ปูติน แถลงการณ์ผ่านโทรทัศน์ เตือนกลุ่มผู้สนับสนุนให้เกิดการกบฏทางทหารให้ยุติการกระทำทันที และเรียกการเคลื่อนไหวของกลุ่มว่าเป็นการก่อกบฏและการแทงข้างหลัง โดย พริโกซิน กล่าวปฏิเสธว่าการกระทำของเขาไม่ใช่การทรยศประเทศ ซึ่งสิ่งที่ประธานาธิบดีกล่าว เป็นเรื่องเข้าใจผิดอย่างมาก
มีรายงานว่า กลุ่มแวกเนอร์ เคลื่อนมาเมืองโวโรเนซ ซึ่งอยู่ห่างจากกรุงมอสโกมาทางตอนใต้ประมาณ 460 กิโลเมตร พร้อมเข้าควบคุมกองบัญชาการทหารประจำภูมิภาคและยึดสิ่งอำนวยความสะดวกทางการทหาร ต่อมา เกิดการระเบิดขึ้นที่คลังน้ำมันในเมืองโวโรเนซ เบื้องต้นพบว่าเป็นการโจมตีทางอากาศ ซึ่งไม่แน่ชัดถึงสาเหตุ
ทางการรัสเซีย เพิ่มการรักษาความปลอดภัยที่เข้มงวดขึ้นในหลายภูมิภาค รวมถึงมอสโก โดย นายกเทศมนตรีของเมืองหลวง แจ้งให้ประชาชนให้หลีกเลี่ยงการเดินทาง งดกิจกรรมกลางแจ้ง ขณะที่มีรายงานว่า เฮลิคอปเตอร์ของกองทัพรัสเซียเปิดฉากยิงขบวนกำลังพลของกลุ่มแวกเนอร์ที่มุ่งหน้าไปยังมอสโก
ช่วงเย็นวันที่ 24 มิถุนายน ตามเวลาท้องถิ่น พริโกชิน ได้หยุดการเคลื่อนกำลังพลในระยะทาง 200 กิโลเมตร ก่อนถึงมอสโก ทั้งนี้ อเลกซานเดอร์ ลูคาเชนโก ประธานาธิบดีเบลารุส จัดการเจรจากับ พริโกชิน ซึ่งนำไปสู่การบรรลุข้อตกลงผ่อนคลายความตึงเครียดและลดความเสี่ยงในการเผชิญหน้า เปิดทางให้ พริโกชิน เดินทางไปยังเบลารุสได้ โดยที่ทางการรัสเซียจะไม่เอาผิดกับเขาและกลุ่มนักรบแวกเนอร์ โดยกองกำลังดังกล่าวทยอยเคลื่อนออกจากรอสตอฟ ออน ดอน กลับไปยังหน่วยของตนเอง โดยทางการรัสเซียยังคงเปิดกว้างให้ทหารรับจ้างกลุ่มดังกล่าวสามารถตกลงเซ็นสัญญามาสู่กองทัพได้
ด้าน ดีมิทรี เปสคอฟ โฆษกรัฐบาลเครมลิน กล่าวในงานแถลงข่าวยืนยันว่า การก่อกบฏของกลุ่มแวกเนอร์ จะไม่ส่งผลกระทบต่อปฏิบัติการบุกโจมตีของกองทัพรัสเซียในยูเครน
ติดตามอ่าน ข่าวต่างประเทศ ที่น่าสนใจได้ที่นี่