เตือนอาการที่ต้องระวัง อาจเป็นมะเร็งใน 6 เดือน ชี้จุดสำคัญ..น้ำหนักลดเอง

            หมอเจด เตือนอาการที่ต้องระวัง หากเข้าข่ายอาจเป็นมะเร็งใน 6 เดือน ชี้จุดสำคัญคือน้ำหนักลดโดยไม่มีสาเหตุ หากมีอาการตามนี้ แนะให้รีบหาหมอ

           วันที่ 25 มีนาคม 2568 เฟซบุ๊ก หมอเจด ของ นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ หรือ หมอเจด รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา เผยแพร่ความรู้ด้านสุขภาพ ว่าด้วยอาการที่ต้องระวังให้ดี หากเข้าข่ายอาการแบบนี้อาจเป็นมะเร็งใน 6 เดือน
 
            โดยระบุว่า เวลาที่อยู่ ๆ น้ำหนักก็ลดลงแบบไม่ตั้งใจ ทั้งที่ไม่ได้คุมอาหารหรือออกกำลังกายหนักขึ้น บางคนอาจมองว่าเป็นเรื่องดี แต่จริง ๆ แล้ว ถ้าน้ำหนักลดมากกว่า 5% ของน้ำหนักตัวในช่วง 6-12 เดือน (เช่น จาก 70 กก. เหลือ 66 กก. โดยที่ไม่ได้ทำอะไรเลย) อาจมีอะไรมากกว่านั้น

            งานวิจัยล่าสุด "Prioritising primary care patients with unexpected weight loss for cancer investigation: diagnostic accuracy study (update) Brian D Nicholson et al. BMJ. 2024." ที่ทำการศึกษาคนกว่า 3 แสนคน พบว่า การที่อยู่ ๆ น้ำหนักลดแบบนี้ อาจเป็นสัญญาณของโรคมะเร็ง โดยเฉพาะถ้าเกิดกับคนที่อายุเกิน 50 ปี หรือมีอาการอื่นร่วมด้วย มันก็จะดีนะ ถ้าเจอเร็ว ก็มีโอกาสรักษาได้ทัน แต่ความน่ากลัวคือ หลายคนมองข้ามมันไป

ใครบ้างที่เสี่ยงที่สุด ?

            - ผู้ชายอายุ 50 ปีขึ้นไป
            - ผู้หญิงอายุ 60 ปีขึ้นไป
            - คนที่เคยสูบบุหรี่
            - คนที่มีอาการอื่นร่วมกับน้ำหนักลด

            สำหรับคนกลุ่มนี้ โอกาสเป็นมะเร็งภายใน 6 เดือนหลังจากเริ่มน้ำหนักลดนั้นสูงกว่า 3% ซึ่งถือว่าเยอะพอที่หมอจะแนะนำให้ตรวจหาโรคมะเร็งแบบจริงจัง

            ส่วนคนที่อายุน้อยกว่านั้น ถ้าไม่มีอาการอื่นร่วมด้วย โอกาสเป็นมะเร็งก็ค่อนข้างต่ำ (ต่ำกว่า 3%) ซึ่งหมายความว่าไม่จำเป็นต้องรีบตรวจหามะเร็งในทันที

อาการอะไรบ้างที่ต้องจับตา ?

            น้ำหนักลดเองอาจยังไม่บอกอะไรมาก แต่ถ้ามาพร้อมกับอาการอื่น ๆ โอกาสเป็นมะเร็งจะเพิ่มขึ้น งานวิจัยนี้พบว่า

ในผู้ชาย มี 17 อาการที่สัมพันธ์กับมะเร็ง เช่น

            - อ่อนเพลียตลอดเวลา
            - ปวดท้องบ่อย
            - ดีซ่าน (ตัวเหลือง ตาเหลือง)
            - ไอเรื้อรังแบบไม่มีเหตุผล
            - กลืนอาหารลำบาก
            - อาเจียนเป็นเลือด
            - ปัสสาวะเป็นเลือด
            - คลำเจอก้อนในทวารหนัก

ในผู้หญิง มี 8 อาการที่สัมพันธ์กับมะเร็ง เช่น

            - ปวดหลังเรื้อรัง
            - ดีซ่าน
            - คลำเจอก้อนในอุ้งเชิงกราน
            - อาเจียนเป็นเลือด
            - ปัสสาวะเป็นเลือด

            ถ้ามีอาการเหล่านี้ร่วมกับน้ำหนักลด โอกาสเป็นมะเร็งพุ่งสูงขึ้นหลายเท่า เช่น ในผู้ชาย ถ้ามีอ่อนเพลียร่วมกับน้ำหนักลด โอกาสเป็นมะเร็งเพิ่มขึ้น 1.43 เท่า แต่ถ้าพบก้อนที่ทวารหนัก โอกาสจะสูงถึง 21 เท่า เลยทีเดียว ส่วนผู้หญิง ถ้ามีปวดหลังร่วมกับน้ำหนักลด โอกาสเป็นมะเร็งเพิ่มขึ้น 1.28 เท่า และถ้ามีก้อนในอุ้งเชิงกราน ความเสี่ยงสูงถึง 19.46 เท่า

ตรวจเลือดช่วยบอกอะไรได้บ้าง ?

            นอกจากอาการแล้ว งานวิจัยยังพบว่า ค่าตรวจเลือดบางอย่างผิดปกติอาจเป็นตัวบ่งชี้มะเร็งได้ โดยเฉพาะค่าที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบหรือการเปลี่ยนแปลงของเม็ดเลือด เช่น

            - อัลบูมินต่ำ (โอกาสเป็นมะเร็งเพิ่มขึ้น 3.24 เท่า)
            - เกล็ดเลือดสูง (3.48 เท่า)
            - เม็ดเลือดขาวสูง (3.01 เท่า)
            - ค่า C-reactive protein (CRP) สูง (3.13 เท่า)

            แต่ไม่มีค่าตรวจเลือดไหนที่สามารถบอกได้ชัวร์ ๆ ว่าคุณไม่มีมะเร็ง เพราะฉะนั้นถ้าผลเลือดปกติ แต่ยังมีอาการที่น่าสงสัย หมออาจยังต้องตรวจเพิ่มเติม

แล้วเราควรทำยังไงต่อ ?

            ถ้าแค่ผอมลงเพราะออกกำลังกายหรือกินน้อยลง ก็ไม่ต้องกังวล แต่ถ้าน้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ และมีอาการต่อไปนี้ร่วมด้วย แนะนำให้รีบไปหาหมอ

            - น้ำหนักลด >5% ภายใน 6-12 เดือน โดยไม่มีเหตุผล
            - รู้สึกอ่อนเพลียเรื้อรัง หรือเบื่ออาหาร
            - ปวดท้อง ไอเรื้อรัง กลืนลำบาก ดีซ่าน อาเจียนเป็นเลือด
            - คลำเจอก้อนที่ผิดปกติ เช่น ที่อุ้งเชิงกราน หรือทวารหนัก
            - ผลตรวจเลือดผิดปกติ เช่น เกล็ดเลือดสูง เม็ดเลือดขาวสูง CRP สูง

            สรุปง่าย ๆ คือ ถ้าคุณอายุ 50 ปีขึ้นไป (หรือ 60 ปีขึ้นไปในผู้หญิง) และน้ำหนักลดแบบไม่มีเหตุผล พร้อมอาการแปลก ๆ ควรไปพบหมอเพื่อตรวจหามะเร็ง อย่ารอให้สายเกินไป เพราะการเจอเร็ว ช่วยเพิ่มโอกาสรักษาหายได้สูง

            ส่วนคนอายุน้อยกว่านี้ ถ้าไม่มีอาการอื่นร่วมด้วย โอกาสเป็นมะเร็งยังต่ำอยู่ แต่ถ้ามีอาการที่กล่าวมาข้างต้น ก็ไม่ควรนิ่งนอนใจ แต่ทั้งนี้ ก็ไม่ได้หมายความว่าทุกคนที่น้ำหนักลดจะเป็นมะเร็ง อาจมีสาเหตุอื่น เช่น โรคเรื้อรัง การเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน หรือความเครียด แนะนำไปหาหมอเพื่อหาสาเหตุ ดีกว่าเสียใจทีหลัง


ขอบคุณข้อมูลจาก เฟซบุ๊ก หมอเจด