วันสหกรณ์แห่งชาติ ตรงกับวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ของทุกปี เรารู้กันไหมเอ่ยว่า สหกรณ์แห่งแรกของไทยอยู่ที่จังหวัดอะไร มาอ่านประวัติความเป็นมาของวันนี้กัน
ประวัติความเป็นมา วันสหกรณ์แห่งชาติ
วันสหกรณ์แห่งชาติ ถูกกำหนดขึ้นให้ตรงกับวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ของทุกปี เนื่องจากเป็นวันที่สหกรณ์แห่งแรกในประเทศไทย คือ สหกรณ์วัดจันทร์ไม่จำกัดสินใช้ ที่อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก ได้รับการจดทะเบียนจากกรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ (นายทะเบียนสหกรณ์ในขณะนั้น) เป็นนายทะเบียนสหกรณ์พระองค์แรกของไทย ซึ่งเป็นนิติบุคคลสหกรณ์แห่งแรกในสยามประเทศ
ทั้งนี้ สหกรณ์ ถือกำเนิดในช่วงปลายสมัยรัฐกาลที่ 5 ขณะนั้นอาชีพหลักของประเทศเกษตรกรรมอย่างประเทศไทย คือการทำนา เมื่อมีการติดต่อค้าขายกับต่างประเทศมากขึ้น ทำให้ระบบเลี้ยงตัวเองในชนบท มาสู่ระบบเศรษฐกิจเพื่อการค้า ความต้องการเงินทุนเพื่อขยายการผลิตและการครองชีพเพิ่มมากขึ้น แต่เกษตรกรส่วนใหญ่อยู่ในฐานะยากจน ขาดแคลนเงินทุน จำเป็นต้องกู้หนี้ยืมสินจากพ่อค้านายทุน "คหบดี" ซึ่งมักถูกเอารัดเอาเปรียบจากผู้ให้กู้ยืมเหล่านี้ทุกวิถีทาง
ด้วยเหตุนี้ การสหกรณ์ในประเทศไทย จึงเริ่มต้นขึ้นใน พ.ศ. 2459 โดยตั้งสหกรณ์ประเภทหาทุน ซึ่งในระยะแรกเป็นช่วงการทดลองดำเนินการไปอย่างช้า ๆ จนถึงสิ้นปี พ.ศ. 2470 ก็ได้มีการจัดตั้งสหกรณ์ประเภทนี้ขึ้นมาอีก 81 สมาคม ตั้งอยู่ใน 3 จังหวัด คือ พิษณุโลก ลพบุรี และอยุธยา โดยมีเงินทุนให้กู้ยืม 300,000 บาทเศษ ต่อมาอีก 1 ปี จึงมีการประกาศใช้พระราชบัญญัติสหกรณ์ และจัดหาทุนมาให้กู้ยืมมากขึ้น หลังจากนั้น 5 ปี ได้มีการขยายสาขาออกไปอีก 7 จังหวัด
สำหรับกิจกรรมวันสหกรณ์แห่งชาติ ถูกจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี เพื่อร่วมรำลึกถึงพระมหากรุณาคุณขององค์ผู้ให้กำเนิด "สหกรณ์" กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ไม่ใช่เป็นเพียงผู้รับจดทะเบียนเท่านั้น แต่เป็น "พระบิดาแห่งสหกรณ์ไทย" ผู้ปูพื้นฐานและทรงเป็นกำลังสำคัญในการเผยแพร่และจัดตั้งขยายกิจการสหกรณ์
ขอขอบคุณข้อมูลจาก : สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง
