สธ.ลงดาบห้างดังแถบอยุธยา ขายกระเช้าพ่วงน้ำเมา เข้าข่ายบังคับซื้อผิดกฎหมายควบคุมแอลกอฮอล์ พร้อมปรามบริษัทเหล้า-เบียร์ แจกปฏิทินวาบหวิวช่วงปีใหม่ถือว่าโฆษณา เตือนไม่หยุดถูกจับปรับแน่ "ลีโอ-เทสโก้" โวยตีความกฎหมายคนละแบบ
นพ.สมาน ฟูตระกูล ผู้อำนวยการสำนักงานควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และยาสูบ กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) เปิดเผยเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม ถึงกรณีที่บริษัท บุญรอดบริวเวอรี จำกัด ผู้ผลิตและจำหน่ายเบียร์ยี่ห้อลีโอ จัดทำปฏิทินวาบหวิวแจกผู้บริโภคในช่วงเทศกาลปีใหม่ ว่า วิธีดังกล่าวเข้าข่ายผิดพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ.2551 ที่กำหนดชัดเจนว่า เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิดห้ามการโฆษณา ห้ามจัดกิจกรรมส่งเสริมการขายทุกประเภท รวมถึงการห้ามลด แลก แจก แถม ในทุกกรณี
นพ.สมานกล่าวว่า การทำปฏิทินแจกผู้บริโภคถือว่าผิดกฎหมาย 2 มาตรา คือ มาตรา 30 (5) การห้ามแจก แถม ให้ หรือแลกเปลี่ยนกับการซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ถือเป็นการจูงใจให้คนมาดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ นอกจากนี้ มาตรานี้ยังกำหนดห้ามการแจกสินค้าตัวอย่างให้ผู้บริโภคทดลองชิม และเรื่องการเสนอเงื่อนไขที่เป็นการบังคับซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทั้งทางตรงและอ้อมด้วย โดยผู้ฝ่าฝืนมีโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ นอกจากนี้ ยังมีความผิดตามมาตรา 32 เรื่องการห้ามโฆษณา มีโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 500,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ และหากยังไม่มีการแก้ไขจะถูกเปรียบเทียบปรับอีก วันละ 50,000 บาท โดยจะมีความผิดทั้งผู้ผลิต ผู้จำหน่าย และผู้บริโภคที่ซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่มีปฏิทินแจกเป็นของแถมนำไปติดสถานที่ต่างๆ ซึ่งถือเป็นการโฆษณา เพราะในตัวปฏิทินจะมีโลโก้ หรือผลิตภัณฑ์ยี่ห้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ติดอยู่ด้วย อย่างไรก็ตาม แม้จะไม่มีโลโก้ก็ถือว่าผิดตามมาตรา 30 (5) อยู่ดี
"ขณะนี้สำนักงานควบคุมฯ อยู่ระหว่างทำหนังสือเตือนไปยังบริษัทผู้ผลิตเบียร์ยี่ห้อดังกล่าว เพื่อให้หยุดการดำเนินการทันที หากไม่หยุดและมีการแจกปฏิทินเมื่อใดจะดำเนินการทางกฎหมายทันที และขอเตือนผู้ผลิตเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ยี่ห้ออื่นๆ ที่เตรียมจะจัดทำปฏิทินปีใหม่แจก หรือของแถมต่างๆ ขอให้หยุดดำเนินการทันทีเช่นกัน รวมถึงสื่อสิ่งพิมพ์ สื่อวิทยุ โทรทัศน์ต่างๆ ให้ระมัดระวังในการนำเสนอข่าวสารเรื่องการจัดโปรโมชั่นของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ยี่ห้อต่างๆ อาจเป็นการละเมิดกฎหมายและมีความผิดด้วย" นพ.สมานกล่าว
นพ.สมานกล่าวด้วยว่า นอกจากนี้ ในช่วงเทศกาลปีใหม่ ห้างร้านต่างๆ เริ่มขายกระเช้าของขวัญปีใหม่ จากการตรวจสอบห้างสรรพสินค้าต่างๆ พบว่ามีการจัดกระเช้าปีใหม่ที่มีเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ร่วมด้วย ถือว่าเป็นการทำผิดมาตรา 30 (5) เรื่องการบังคับซื้อ และมาตรา 32 เรื่องการโฆษณา มีความผิดเหมือนกับการทำปฏิทินวาบหวิวแจก ดังนั้น จึงได้แจ้งให้เจ้าพนักงานสาธารณสุขทั่วประเทศสุ่มตรวจสอบการขายกระเช้าของขวัญปีใหม่ของห้างสรรพสินค้า ร้านค้าต่างๆ หากพบว่ามีการละเมิดดำเนินการตามกฎหมายทันทีเช่นกัน
"เมื่อวันที่ 13 ธันวาคมที่ผ่านมา ได้ตรวจเยี่ยมการจำหน่ายการะเช้าของขวัญปีใหม่ที่ห้างสรรพสินค้า เทสโก้ โลตัส สาขาพระนครศรีอยุธยา ซึ่งเป็นห้างที่เคยถูกตักเตือนเรื่องกระเช้าปีใหม่ที่มีเครื่องดื่มแอลกอฮอล์รวมอยู่ด้วยมาแล้ว 2 ครั้ง พบว่ายังไม่มีการแก้ไข จึงได้แจ้งให้ สภ.พระนครศรีอยุธยา ดำเนินการจับกุม ถือเป็นรายแรกที่ถูกเอาผิดทางกฎหมาย ขณะนี้ได้มีการสอบปากคำผู้เกี่ยวข้องแล้ว อยู่ระหว่างการเปรียบเทียบปรับ" นพ.สมานกล่าว และว่า จากการสุ่มตรวจกระเช้าของขวัญปีใหม่ของห้างสรรพสินค้าต่างๆ พบว่า ส่วนใหญ่ละเมิดกฎหมายทั้งสิ้น เพราะมักจะนำเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มารวมอยู่ด้วย ส่วนใหญ่เป็นเหล้านอกที่มีเพียงไม่กี่ยี่ห้อเท่านั้น ถือเป็นการบังคับซื้อทางอ้อม อย่างไรก็ตาม กฎหมายไม่ได้ห้ามการขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในกระเช้าปีใหม่ แต่ต้องทำให้ถูกต้อง คือสินค้าทั่วไปสามารถนำลงจัดในกระเช้าได้ แต่หากเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ควรให้ผู้บริโภคเป็นผู้เลือกยี่ห้อ ขนาด แล้วนำไปจัดกระเช้าทีหลัง ทั้งนี้ ได้แจ้งตักเตือนไปแล้วหลายแห่ง โดยเฉพาะในกรุงเทพฯ และจังหวัดใหญ่ๆ เช่น ห้างเทสโก้ โลตัส คาร์ฟูร์ ท็อปส์ ซุปเปอร์มาร์เก็ต เป็นต้น หากตรวจพบอีกก็จะเนินการลงโทษทางกฎหมายทันที
นายดามพ์ สุคนธทรัพย์ รองกรรมการผู้จัดการอาวุโส เทสโก้ โลตัส กล่าวว่า ทางเทสโก้ โลตัสมีนโยบายชัดเจนในการปฏิบัติตามกฎหมายและกฎระเบียบทางราชการอย่างเคร่งครัด รวมทั้งแสดงความรับผิดชอบต่อสังคม ในการประกอบธุรกิจ เรื่องการจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในช่วงเทศกาลปีใหม่ โดยเฉพาะที่จำหน่ายในกระเช้าของขวัญ บริษัทได้ดูแลเป็นพิเศษตั้งแต่ต้น เพื่อให้แน่ใจว่าเราดำเนินการทุกอย่างด้วยความถูกต้อง ดังนั้น เราจึงได้ห่อบรรจุภัณฑ์ของเครื่องดื่มประเภทดังกล่าวในกระดาษของขวัญ และให้ลูกค้าเป็นผู้ตัดสินใจด้วยตนเองว่าจะเลือกซื้อกระเช้าของขวัญประเภทใด
"เราเชื่อว่าบทบัญญัติของ พ.ร.บ.นั้นมีความชัดเจนอยู่แล้วว่าอะไรควรหรือไม่ควรทำ แต่หากมีผู้ใดเลือกที่จะตีความกฎหมายให้เป็นอย่างอื่น หรือตีความให้กว้างไปกว่าตัวบทกฎหมาย เราก็คงไม่สามารถจะทำอะไรได้นอกจากต้องมีการพิสูจน์กันตามขั้นตอนกฎหมายต่อไป" นายดามพ์กล่าว และว่า การที่นำเจ้าหน้าที่จำนวนมากหรือเจ้าหน้าที่ตำรวจเข้ามายังสถานประกอบการของเรา เพื่อกดดันให้มีการจับกุม และยึดสินค้าไปนั้น คิดว่าไม่น่าจะเป็นการเหมาะสมนัก เพราะนอกจากรบกวนเวลาทำงานของบริษัทฯ แล้ว ยังอาจสร้างความแตกตื่นและความเข้าใจผิดให้กับลูกค้าของบริษัทฯ อีกด้วย
นายฉัตรชัย วิรัตน์โยสินทร์ ผู้อำนวยการสายงานตลาด บริษัทสิงห์ คอร์ปอเรชั่น ยังไม่ทราบเรื่องการแจกปฏิทินวาบหวิวอาจเข้าข่ายผิดกฎหมาย แต่หากแจ้งความเอาผิดกับบริษัท ต้องดูในรายละเอียดของ พรบ. ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อีกครั้ง เพราะขณะนี้มีการตีความที่แตกต่างกันมากระหว่างบริษัทกับกระทรวงสาธารณสุข โดยบริษัทเห็นว่าการทำปฏิทินสามารถดำเนินการได้ไม่เข้าข่ายห้ามโฆษณาตาม ม. 32
ด้านนายธาตรี ใต้ฟ้าพูล อาจารย์ประจำคณะวารสารศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวว่า มีงานวิจัยจำนวนมากโดยเฉพาะในต่างประเทศ ระบุว่า การทำการตลาดโดยวิธีการส่งเสริมการขาย การขายตรง มีผลทำให้เพิ่มยอดขายสินค้านั้นๆ ได้ ซึ่งการทำแผนการตลาดจะมีการตั้งเป้าว่า การใช้วิธีส่งเสริมการขาย ณ จุดขาย การลงโฆษณาในสื่อต่างๆ จะต้องเพิ่มยอดขายได้เท่าใด ทำให้เห็นได้ว่า วิธีดังกล่าว คือการกระตุ้นให้เกิดการบริโภคมากขึ้น ซึ่งตามหลักการตลาดนั้น พฤติกรรมของผู้ซื้อมีหลายรูปแบบ บางครั้งผู้บริโภคไม่ได้ตั้งใจจะซื้อ แต่เมื่อเห็นสินค้ามีการจัดวางขายในรูปแบบสวยงาม หรือมีการจัดโปรโมชั่น ลดราคา มีของแจก ของแถมที่น่าสนใจ มีผลให้ตัดสินใจซื้อสินค้าดังกล่าวได้ทันทีที่เห็น
"วิธีการจัดกระเช้าของขวัญปีใหม่ ที่มีเครื่องดื่มแอลกอฮอล์รวมอยู่ด้วย ถือเป็นการผิดกฎหมายทันที เป็นการกระตุ้นให้เกิดการบริโภคเพิ่มขึ้น ส่วนเรื่องการทำปฏิทินวาบหวิว เป็นหลักการตลาดรูปแบบหนึ่งเพื่อกระตุ้นการซื้อเหมือนกัน ซึ่งในแต่ละปีจะพบว่า ผู้บริโภคส่วนใหญ่สนใจในตัวของแถมมากกว่าสินค้าขายหลัก ดังนั้นขอฝากถึงผู้ผลิตเครื่องดื่มแอกอฮอล์ทุกรายว่า แม้จะไม่มีการกระตุ้นการซื้อก็เชื่อว่าสามารถขายสินค้าได้ จึงไม่ควรจัดโปรโมชั่นเพื่อเพิ่มยอดขาย" นายธาตรี กล่าว
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก
