เมื่อ Instagram เป็นมากกว่าแอพพลิเคชั่นถ่ายรูป (E-Commerce)
ผู้เขียน : บัญญพนต์ พูลสวัสดิ์
"เวทีแจ้งเกิดของตากล้องมืออาชีพไม่จำเป็นต้องอาศัยกล้องดิจิตอลราคาเหยียบแสนอีกต่อไป"
Instagram เป็นแอพพลิเคชั่นบนแพลตฟอร์ม iOS ที่ได้รับความนิยมมาสักระยะและมีเครือข่ายผู้ใช้งานเยอะเทียบเท่า Social Media อย่าง Facebook, Twitter และ YouTube ได้เลยทีเดียว เพราะฟังก์ชั่นพื้นฐานแม้จะเป็นแอพพลิเคชั่นสำหรับถ่ายภาพ และปรับแต่งเอฟเฟ็กต์ทั้งแสงสี และเงาแล้ว Instragam ยังสามารถระบุพิกัดของสถานที่ที่ได้เก็บภาพนั้น อีกทั้งยังแบ่งปันให้เพื่อน ๆ ในเครือข่ายที่ติดตั้งแอพพลิเคชั่น Instagram ที่ติดตามเราได้ติชม และแบ่งปันกระจายสู่เครือข่ายวงกว้างอื่น ๆ อย่าง Facebook และ Twitter ได้อีกต่อหนึ่ง ทำให้กลายเป็นแอพพลิเคชั่นที่ใช้งานง่าย
ในประเทศไทยนั้น Instagram ได้รับความนิยมมากมายระดับหนึ่งเลยทีเดียว ซึ่งในแพลตฟอร์มของ Android เองก็มีแอพพลิเคชั่นที่ใกล้เคียงกัน ที่พัฒนาโดยทีมคนไทยอย่าง Molome ที่น่าจะมีภาษีเทียบเคียงกับเจ้า Instagram ซึ่งในที่นี้ผู้เขียนขอนิยามไปที่แอพพลิเคชั่นเพียง Instagram เพียงตัวเดียวก่อน
สมัคร ถ่าย แต่ง แบ่งปันวิธีการง่าย ๆ ที่ทำให้ Instagram และบริการของแอพพลิเคชั่นตัวนี้ครองใจผู้ใช้งานคือ แค่ดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่น Instagram ผ่าน App Store ของ Apple โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายแล้ว ยังไม่ต้องศึกษาการใช้งานให้ยุ่งยาก เพราะหน้าจอของแอพพลิเคชั่นนั้นสื่อความหมายได้ง่ายต่อการเข้าใจ เพราะเป็นเพียงแค่แอพพลิเคชั่นถ่ายภาพ และเมื่อถ่ายภาพเสร็จก็แค่จัดการแต่งภาพ ทำการแบ่งปันโดยบรรยายคำอธิบายของภาพที่ถ่ายไว้ พร้อมทั้งระบุพิกัดสถานที่บริเวณที่ได้ทำการถ่ายภาพ แบ่งปัน ให้แก่เพื่อน ๆ ที่ใช้งานแอพพลิเคชั่นก็เป็นอันเสร็จสิ้น
ซึ่งในปัจจุบันมีนักถ่ายภาพมือสมัครเล่นมากมายที่ถ่ายทอดภาพถ่ายในมุมมองของตนเอง ทำให้ยิ่งมีการบอกต่อถึงผลงานภาพถ่ายเหล่านั้น และเกิดผู้ใช้งานแอพพลิเคชั่นเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ด้วยการที่อยากจะติดตามผลงานถ่ายภาพของคนที่เพื่อนแนะนำ และบางรายก็อยากจะเป็นผู้เผยแพร่ฝีมือการถ่ายภาพซะเอง
หากมองย้อนกลับไปก่อนที่จะมีแอพพลิเคชั่น Instagram ช่างภาพทั้งมือสมัครเล่นและมืออาชีพทั้งหลาย มีการใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์หรือ Social Network ในการติดต่อสื่อสารพูดคุยภายในกลุ่มเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ วิธีการ และแสดงผลงานให้ได้ติชม อีกทั้งยังใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์เหล่านั้นเป็นเหมือน Portfolio ไว้แสดงผลงานไว้สำหรับนำเสนอผู้ว่าจ้าง เพื่อรับงานถ่ายภาพ นับว่าอาชีพช่างภาพกับการใช้อินเทอร์เน็ตนั้นเป็นสิ่งที่คู่กันมายาวนานแล้ว
ซึ่งเครือข่ายสังคมออนไลน์ชื่อดังในสมัยก่อน ก่อนที่จะมี Facebook และ Twitter นั้น ช่างภาพหลายรายจะใช้บริการเว็บไซต์ Multiply ในการนำเสนอภาพถ่าย และเก็บไว้เป็นคอลเล็กชั่นของตนเอง แต่ว่าในปัจจุบันนี้ เหล่าช่างภาพและคนที่ชอบถ่ายภาพทั้งหลาย เริ่มมีกิจกรรมใหม่ในยามว่างคือการแชร์ หรือแบ่งปันภาพถ่ายผ่านสมาร์ทโฟนอย่างเจ้า iPhone ด้วยแอพพลิเคชั่นถ่ายภาพ เพื่อให้เหล่าเพื่อนฝูงที่คอยติดตามได้เฝ้าดูและติชมผ่านเครือข่ายแอพพลิเคชั่นบนสมาร์ทโฟนที่สามารถปรับแต่งรูปภาพที่ถ่ายมาให้สวยงาม จัดแสงจัดเงาได้อย่างเต็มที่ ซึ่งที่ได้รับความนิยมอย่างมากก็น่าจะเป็นแอพพลิเคชั่น Camera+, Flickr และสุดท้ายก็มาลงเอยที่เจ้า Instagram นั่นเอง
เมื่อ Instagram กลายเป็น Portfolioจากเดิมที่ตากล้องมืออาชีพ จะต้องมีการถ่ายภาพด้วยกล้อง DSLR ที่บางตัวราคาเหยียบแสน ออกมาเป็นภาพสวยงาม นำไปย่อขนาดภาพในเครื่องคอมพิวเตอร์ ปรับสี หรือปรับแสงเงาของภาพถ่าย แล้วนำมาแบ่งปันให้แก่เพื่อน โดยอัพโหลดผ่าน Facebook ด้วยฟังก์ชั่น Gallery แล้วก็ทำการเกณฑ์พรรคพวกให้เข้ามาติชม และบอกต่อถึงฝีมือระดับเทพบ้าง มารบ้าง ให้แก่เพื่อน ๆ ภายในเครือข่ายต่อ ๆ กันไปเปรียบเสมือนการสร้างผลงานชั้นดีให้แก่ผู้ที่สนใจในผลงานของเรา
แต่ปัญหามันก็มีอยู่ว่า ขั้นตอนมันเยอะเกินไปหรือไม่ จะทำอย่างไรที่ภาพถ่ายของเราจะได้เผยแพร่สู่สาธารณะชน หรือเพื่อนในเครือข่ายของเราได้รวดเร็วที่สุด นั่นคือเหตุผลหนึ่งที่ตากล้อง หรือผู้ที่ชอบถ่ายภาพนั้นนิยมใช้งานแอพพลิเคชั่น Instagram เพราะว่าบางครั้งผลงานก็ไม่จำเป็นต้องถูกนำเสนอแบบยิ่งใหญ่ แค่มุมมองเล็ก ๆ น้อย ๆ ผ่านสมาร์ทโฟนบางมุมก็สามารถเก็บเป็น Portfolio ดี ๆ ไว้นำเสนอแก่ผู้ที่สนใจ หรือบางทีเหล่าคนทั่วไปที่ได้ใช้งานแอพพลิเคชั่นตัวนี้ก็สามารถพบเห็นงานของเราได้ทันทีผ่านฟังก์ชั่น Feed ของตัวแอพพลิเคชั่น ไม่แน่บางทีเราอาจจะได้ผู้ติดตามผลงานของเราเป็นศิลปินชื่อดังที่ใช้แอพพลิเคชั่นนี้ในการหาแรงบันดาลใจก็เป็นได้
เมื่อ Photographer หันมาเป็น PhoneGrapherในต่างประเทศ โดยเฉพาะในสหรัฐฯ อาชีพตากล้องนิรนาม หรือช่างภาพมือสมัครเล่นหลายคนแจ้งเกิดจากการใช้แอพพลิเคชั่น Instagram ในการแบ่งปันภาพถ่าย หลายคนถูกดึงตัวให้ไปร่วมงานกับธุรกิจแฟชั่น เสื้อผ้า และวงการโฆษณา ที่ต้องอาศัยการถ่ายแบบ เหล่าตากล้องนิรนาม หรือช่างภาพมือสมัครเล่นเหล่านี้มักจะแจ้งเกิดในผลงานการถ่ายภาพแนว Street Photography เป็นส่วนมาก ซึ่งการถ่ายภาพแบบ Street Photography นั้นตามหลักการจะต้องอาศัยเทคนิคการถ่ายภาพที่ต้องผสมผสานมุมมอง จังหวะ และองค์ประกอบของสถานที่ซึ่งได้แก่ท้องถนน เพื่อที่จะได้ภาพถ่ายที่สามารถสื่อถึงสภาพความเป็นจริงและเล่าเรื่องราวอย่างชัดเจนโดยไม่ต้องมีตัวอักษรอธิบาย
และเรื่องราวของภาพถ่ายเหล่านั้นต้องสะท้อนให้เห็นถึงสังคม และวิถีชีวิตของตัวละครที่ปรากฏในภาพถ่าย โดยส่วนมากมักจะใช้ภาพขาว-ดำ หรือภาพที่ถูกจัดแสงในลักษณะที่มืดสว่างเกินบรรยากาศจริง เป็นการเอาเทคนิคการใช้แสงเงาสะท้อนกดอารมณ์ ความรู้สึก ของเรื่องราวภายในภาพออกมาสู่สายตาของผู้ชมให้รู้สึกว่าตนมีส่วนร่วมในเหตุการณ์ที่ปรากฏในภาพ ซึ่งถนนของมหานครเมืองใหญ่ๆ ทั้งหลายสถานที่นั้นคือเวทีสำหรับถ่ายทอดมุมมองมากมายของเหล่าตากล้อง และช่างภาพหน้าใหม่ฝีมือเฉียบขาดหลายคน
ซึ่งแอพพลิเคชั่น Instagram นั้นมีฟังก์ชั่นที่สามารถปรับแสงเงาของภาพถ่าย ที่ได้ทำการถ่ายออกมาให้อยู่ในแนวทางของ Street Photography ซึ่งเหตุผลนี้เองที่ทำให้ศิลปินช่างภาพอิสระ ตากล้องนิรนาม ไปจนถึงช่างภาพมือสมัครเล่นได้โชว์ฝีมือแบบรวดเร็วทันใจเสิร์ฟถึงมือแมวมอง และเอเยนซี่ที่คอยสอดส่องผลงานที่เข้าตากรรมการในแอพพลิเคชั่น Instagram
ในตอนนี้ มีผู้คนที่นิยมออนไลน์ผ่านแอพพลิเคชั่น Instagram หลายรายได้ออกมายอมรับว่าตนเองได้เสพติดภาพถ่ายของเหล่าตากล้องนิรนามหลายคนผ่านแอพพลิเคชั่นบนสมาร์ทโฟนตัวนี้พอๆ กับการเข้าชมงานแสดงผลงานถ่ายภาพที่จัดขึ้นนานๆ ครั้ง มันต่างกันก็เพียงแค่งานแสดงภาพบน Instagram นั้นมีให้ชมทุกวัน ขนาดที่ว่าบางครั้งแทบจะต้องเฝ้ารอดูว่าภาพที่ได้ติดตามเหล่าผู้เล่น Instagram ที่เป็นช่างภาพนั้น จะถูกอัพโหลดขึ้นในระบบตอนไหนเวลาใด ส่วนผู้ใช้งานแอพพลิเคชั่น Instragam หลายคนได้ยอมรับว่าการถ่ายภาพผ่านแอพพลิเคชั่น Instagram นั้นคืองานอดิเรกที่สื่อถึงไลฟ์สไตล์ที่เป็นตัวเองมากที่สุด
การตลาดผ่าน Instagramปัจจุบันนี้ในต่างประเทศ แอพพลิเคชั่น Instagram กลายเป็นเครื่องมือการตลาดออนไลน์ผ่าน Social Media ตัวหนึ่งไปแล้ว เพราะว่าภาพถ่ายหลายๆ ภาพที่ปรากฏขึ้นใน Instagram เปรียบเสมือนการทำการตลาดแบบบอกต่อหรือ Viral Marketing ผู้ใช้งานแอพพลิเคชั่น Instagram หลายรายที่มีผู้ติดตามภาพถ่ายเป็นจำนวนมากในต่างประเทศได้ถูกเจ้าของสินค้า และแบรนด์เนมชื่อดังจ้างในราคาที่สูงเพื่อจ้างให้พวกเขาเหล่านั้นแบ่งปันภาพถ่ายที่มีแบรนด์ของสินค้า หรือตัวผลิตภัณฑ์ให้ปรากฏอยู่ในภาพ
โดยผู้ให้บริการ และผู้ว่าจ้างเหล่านั้นได้ออกความเห็นว่า มันเป็นการง่ายพอ ๆ กับจ้างให้ Blogger เขียนโฆษณาแฝงลงในเนื้อหา หรือที่เรารู้จักอย่าง Advertorial บางรายก็สร้างแคมเปญการตลาดให้ค้นหาสัญลักษณ์ และการแบ่งปันเพื่อเก็บสะสมเป็นคะแนนมาแลกของรางวัล จุดนี้ผู้บริโภคหลายคนได้ให้ความเห็นเชิงบวกว่า มันสนุกที่จะมีเครื่องมือในการเล่น Social Media หรือเครือข่ายสังคมที่บอกเรื่องราวที่อยู่รอบ ๆ ตัวของผู้เล่นจากคนที่มีตัวตนจริงๆ อีกทั้งภาพบางภาพได้เป็นเสมือนกุญแจในการสร้างแรงบันดาลใจให้กับหลาย ๆ คน ในการพยายามตีความของภาพเหล่านั้นบนหน้าจอแอพพลิเคชั่น และสินค้าที่ปรากฏในภาพถ่ายของ Instagram สามารถทำให้ผู้บริโภคจดจำแบรนด์ได้ง่ายพอ ๆ กับสินค้าเสมือนในเกมออนไลน์
ตัวอย่างที่เห็นได้ชัด แต่คนไทยไม่ควรเอาอย่างคือ ตัวอย่างสาวน้อยไฮท์สคูลรายหนึ่ง เธอใช้นามแฝงว่า Bobsuicide เป็นเจ้าของอัลบั้มภาพในแอพพลิเคชั่น Instagram ที่มีชื่อว่า Girl of Geek งานอดิเรกของเธอคือ การถ่ายภาพเซ็กซี่ของเธอเอง แล้วนำไปติดไว้ที่ตู้ล็อกเกอร์ในโรงเรียนมัธยมของเธอ โดยในแต่ละเดือนนั้นก็จะมีภาพเซ็กซี่ของเธอในธีมที่แตกต่างกันไป ให้เหล่าเพื่อนร่วมโรงเรียนได้คอยติดตามชมและวิจารณ์ จนกระทั่งเธอเปลี่ยนมาใช้แอพพลิเคชั่น Instagram และได้ถ่ายภาพของเธอแบ่งปันไปเรื่อย ๆ จนมาถึงแกลลอรี่ที่ชื่อว่า Girl of Geek นี่เอง
โดยในภาพที่เธอถ่ายนั้นจะมีสินค้าจำพวกตุ๊กตา ที่จำลองมาจากภาพยนตร์เรื่อง Star Wars จนเมื่อภาพดังกล่าวได้ถูกพูดถึงมากขึ้น สินค้าทั้งหมดที่ปรากฏในภาพถ่ายของเธอก็มียอดขายสูงขึ้นทันที จนกลายเป็นว่าเจ้าของเบรนด์หลายแบรนด์ต้องจ้างเธอให้มาถ่ายภาพร่วมกับสินค้าใหม่ ๆ ตลอดเวลาจนถึง ณ ตอนนี้ ซึ่งถือว่าการนำเสนอของ Bobsuicide บนแอพพลิเคชั่น Instagram นั้นเป็นกรณีศึกษาที่ดีมากในการทำการตลาดออนไลน์ แต่คงไม่เหมาะกับเยาวชนในประเทศไทยเท่าไรนัก เนื่องจากความแตกต่างในเรื่องค่านิยม
ข้อกังขาเสน่ห์ที่แท้จริงของการถ่ายภาพกำลังจะหมดไปแม้ว่า Instagram จะมีอัตราผู้ใช้งานเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะกลุ่มของตากล้องมือสมัครเล่น หรือช่างถ่ายภาพมืออาชีพ แต่ก็ยังมีหลายเสียงของช่างถ่ายภาพมืออาชีพบางกลุ่มที่ออกมาต่อต้านและต่อว่าเจ้าแอพพลิเคชั่น Instagram นี้ว่าเป็นอันตรายที่จะเข้ามาทำให้เสน่ห์ของการถ่ายภาพแบบเดิม และความละเมียดละมัยหายไปเพียงเพราะความทันใจเพียงอย่างเดียว
อีกทั้งยังต่อว่าถึงแอพพลิเคชั่น Instagram ตัวนี้ว่า ภาพถ่ายที่ปรากฏออกมานั้นล้วนเป็นภาพถ่ายที่ถูกเสริมเติมแต่งไปด้วยเอฟเฟ็กต์จากการปรับแต่งภาพซะจนเกินงาม และเกินกว่าความเป็นจริง กลุ่มผู้ต่อว่ามอง Instagram เป็นเพียงของเล่นบนโทรศัพท์มากกว่าจะนำมาเป็นเครื่องมือที่เอาไว้สร้างผลงาน
มีกระแสด้านลบ ก็มีคนคบเพราะด้านบวกแม้ว่าจะมีกระแสวิพากษ์วิจารณ์ข้างต้นเกี่ยวกับฟังก์ชั่นของการแบ่งปันที่ฉาบฉวย ขาดซึ่งความละเอียดอ่อนในสายงานอาชีพช่างถ่ายภาพ แต่ยังไงเสีย Instagram ก็ยังคงมีผู้ใช้งานที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะเหล่าตากล้องที่ใช้เป็นเวทีโชว์ผลงานย่อย ๆ อีกทั้งนักการตลาดออนไลน์เริ่มมีการมองหาช่องทางที่จะสร้างรายได้ และปรับกลยุทธ์ในการส่งเสริมการขาย และการประชาสัมพันธ์ผ่านสมาร์ทโฟนได้ดีมากขึ้น
เพราะคอนเทนต์และรูปภาพบนแอพพลิเคชั่น Instagram เมื่อเกิดการแบ่งปันจะสามารถกระจายแบบปากต่อปากได้รวดเร็ว ซึ่งน่าจะเป็นผลดีต่อเหล่าศิลปินช่างภาพมือสมัครเล่น ที่จะได้เก็บผลงานตัวเองไว้เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับเป็นช่างภาพมืออาชีพในสายงานต่าง ๆ ผ่านเอเยนซี่และแมวมองต่อไป
อีกทั้งเหล่านักการตลาดก็จะได้ทำการตลาดแบบ Viral Marketing ผ่านสมาร์ทโฟนได้ง่ายขึ้น แทนการใช้โฆษณาบนป้ายโฆษณาแบนเนอร์บนเว็บฯ และสื่อสิ่งพิมพ์มาเป็นการโฆษณาแฝงลงในภาพถ่ายสวย ๆ ผ่านเหล่าตากล้องบนสมาร์ทโฟน (PhoneGrapher) ได้สบายขึ้นอีกด้วย
แอพพลิเคชั่น Instagram สามารถเป็นเครื่องมือในการสร้าง Portfolio และเครื่องมือในการทำการตลาด Viral Marketing ชั้นดี หากว่ามีการจัดระเบียบการใช้งาน ช่องว่างในการเข้าไปแทรกตัวในสายงานและธุรกิจผ่าน Instagram ในประเทศไทยตอนนี้เหมาะเจาะที่จะต้องเข้าไปจองพื้นที่โดยด่วนที่สุด เพราะที่ต่างประเทศเขาเริ่มมีการสร้าง Portfolio และทำการตลาดอย่างจริงจัง ส่วนเมืองไทยนั้นอีกสักพักก็คงจะมา
ตอนนี้ก็คงต้องเต็มไปด้วยภาพสาว ๆ น่ารัก ๆ ถ่ายตัวเองในหน้ากระจกในห้องน้ำ อวดกันไปก่อน แต่ผู้เขียนก็นึกแปลกใจอยู่เหมือนกันว่าทำไมไม่ค่อยเห็นสาวน้อยในแอพพลิเคชั่น Instagram ถ่ายภาพตัวเองตอนตื่นนอนบ้างเลย...
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก
