ผ้าจํานําพรรษา อติเรกจีวร คืออะไร ที่นี่มีคำตอบ

เรียบเรียงข้อมูลโดยกระปุกดอทคอม

          ผ้าจํานําพรรษา อติเรกจีวร สิ่งเหล่านี้คืออะไร หมายความว่าอย่างไร วันนี้กระปุกดอทคอมจะพาไปรู้จักกันจ้า

          วันออกพรรษา ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 นับว่าเป็นสำคัญยิ่งวันหนึ่งของชาวพุทธและพระภิกษุสงฆ์ เนื่องจากเป็นวันสิ้นสุดการจำพรรษาหรือออกจากพรรษาตลอดระยะเวลา 3 เดือนที่ผ่านมา ซึ่งหลังจากวันออกพรรษาแล้ว พระสงฆ์จะได้รับพระบรมพุทธานุญาตให้จาริกไปค้างแรมที่อื่นได้

        วันออกพรรษา ยังเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “วันปวารณา” หรือ “วันมหาปวารณา” คือวันที่พระสงฆ์ทำปวารณากรรม คือเปิดโอกาสให้เพื่อนพระภิกษุว่ากล่าวตักเตือนกันด้วยเมตตาจิตได้ สำหรับวันสำคัญวันนี้ ชาวพุทธมักนิยมไปทำทานรักษาศีลและฟังธรรมเป็นกรณีพิเศษ และยังมีการถวายผ้าจำนำพรรษาแก่ภิกษุผู้อยู่จำพรรษาครบสามเดือนอีกด้วย วันนี้กระปุกดอทคอมจะพาไปรู้จักกับ ผ้าจํานําพรรษา กันดีกว่า ว่าคือผ้าอะไร ต้องถวายอย่างไร

ผ้าจํานําพรรษา

         ผ้าจำนำพรรษา หมายถึง ผ้าที่ถวายแก่ภิกษุผู้อยู่จำพรรษาครบสามเดือน การถวายผ้าดังกล่าวเป็นการสงเคราะห์ภิกษุ ที่ต้องการจีวรใหม่มาผลัดเปลี่ยนของเก่าในระหว่างเข้าพรรษา โดยการถวายผ้าจำนำพรรษานี้ นิยมทำกันมาต้ั้งแต่ครั้งพุทธกาลแล้ว ส่วนในประเทศไทยไทยปรากฏว่าทำเป็นแบบแผนขึ้นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งในปัจจุบันได้งดกันมานานแล้ว แต่สำหรับชาวบ้านยังคงทำกันอยู่บ้าง

         ทั้งนี้ระเบียบปฏิบัติที่ทำกันทั่วไปคือ ผ้าที่ถวายภิกษุนั้นไม่จำเป็นต้องเป็นแบบเดียวกัน จะเป็นผ้าไตรจีวรสำเร็จรูปทั้งไตรหรือผืนใดผืนหนึ่งก็ได้ เป็นผ้าขาวก็ได้ เมื่อถึงกำหนดนำไปถวาย ชาวบ้านจะนำผ้าและไทยธรรม ไปยังสถานที่นัดหมายภายในวัดที่มีโรงอุโบสถหรือศาลาการเปรียญ เมื่อได้เวลาพระสงฆ์ลงประชุม เจ้าภาพก็กล่าวคำถวายแล้วประเคนส่งไปเป็นลำดับ จากนั้นพระภิกษุก็จะให้พร แล้วเป็นอันเสร็จพิธี

          ทั้งนี้หลังจากออกพรรษาแล้ว ก็จะเข้าสู่การทอดกฐิน ซึ่งกฐินนับว่าเป็นกาลทานอย่างหนึ่งที่สืบทอดกันมาตั้งแต่โบราณ และการทอดกฐินจะจำกัดเวลาว่าต้องถวายภายในระยะเวลา 1 เดือนเท่านั้น นับแต่วันออกพรรษาเป็นต้นไป ดังนั้นเราไปทำความรู้จักกับความเป็นมาของกฐินกัน

ความเป็นมาของกฐิน

         การทอดกฐิน เป็นประเพณีสำคัญของพุทธศาสนิกชนอย่างหนึ่ง นิยมทำกันตั้งแต่วันแรมค่ำเดือนสิบเอ็ดไปจนถึงกลางเดือนสิบสอง (หลังออกพรรษา) การที่มีประเพณีทอดกฐินมีตำนานเล่าไว้ว่า ในครั้งพุทธกาล พระภิกษุชาวปาไถยรัฐ (ปาวา) ผู้ทรงธุดงค์ จำนวน 30 รูป เดินทางไกลไปไม่ทันเข้าพรรษา เหลือทางอีกหกโยชน์จะถึงนครสาวัตถี จึงตกลงพักจำพรรษาที่เมืองสาเกตตลอดไตรมาส เมื่อออกพรรษาจึงเดินทางไปเฝ้าพระบรมศาสดา ณ เชตวันมหาวิหารนครสาวัตถี ภิกษุเหล่านั้นมีจีวรเก่า เปื้อนโคลน และเปียกชุ่มด้วยน้ำฝน ได้รับความลำบากตรากตรำมาก พระพุทธเจ้าจึงทรงถือเป็นมูลเหตุ ทรงมีพุทธานุญาตให้ภิกษุที่จำพรรษาครบสามเดือนกรานกฐิน (กรานกฐิน คือการทำจีวร) ได้ และให้ได้รับอานิสงส์ ห้าประการคือ

           เที่ยวไปไหนไม่ต้องบอกลา

           ไม่ต้องถือไตรจีวรไปครบ

           ฉันคณะโภชน์ได้

           ทรงอติเรกจีวรได้ตามปรารถนา

           จีวรอันเกิดขึ้นนั้นจะได้แก่พวกเธอ และได้ขยายเขตอานิสงส์ห้าอีกสี่เดือน นับแต่กรานกฐินแล้วจนถึงวันกฐินเดาะเรียกว่า มาติกาแปด
       
          อย่างไรก็ตามจีวรที่มาจากกรานกฐินส่วนใหญ่จะเหลือหรือเกินมา ซึ่งจีวรดังกล่าวนั้นเรียกว่า อติเรกจีวร ทั้งนี้ตามพระวินัยแล้ว ภิกษุสามารถเก็บอติเรกจีวรไว้ได้ไม่เกิน 10 วัน ดังนั้นเราต้องไปทำความรู้จักกันค่ะว่าอติเรกจีวรคืออะไร

อติเรกจีวร

          อติเรกจีวร หมายถึง ผ้าส่วนเกินที่ถวายภิกษุเพิ่มเข้ามา นอกจากผ้าที่อธิษฐานเป็นไตรจีวร ตามพระวินัยแล้ว ภิกษุสามารถเก็บไว้ได้ไม่เกิน 10 วัน ถ้าเก็บไว้เกิน 10 วัน ต้องอาบัติ เว้นแต่ได้กรานกฐินแล้ว หรืออยู่ในระหว่างฤดูทำจีวร

          ความเป็นมาของเรื่องอติเรกจีวรนี้ เนื่องจากมีผู้ถวายจีวรแก่พระอานนท์ แล้วท่านประสงค์จะเก็บไว้ถวายพระสารีบุตร ซึ่งขณะนั้นอยู่ต่างเมือง ประมาณ 10 วัน จึงจะเดินทางมาถึง พระอานนท์จึงได้เข้าไปทูลถามพระพุทธองค์ว่าจะปฎิบัติอย่างไรกับอติเรกจีวรดี จึงทรงมีพุทธบัญญัติ ให้เก็บรักษาอติเรกจีวรไว้ได้ไม่เกิน 10 วันดังกล่าว

          เมื่อเรารู้แล้วว่าผ้าจำนำพรรษาคืออะไร อติเรกจีวรหมายถึงอะไร ทีนี้เราก็จะได้แยกแยะออกและไม่สับสนแล้วว่าทั้งสองต่างหรือเหมือนกันยังไง น้อง ๆ จะได้ถวายกันถูกค่ะ



อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมจาก
dmc.tv, onab.go.th, dhammathai.org