สารคดีตีแผ่ธุรกิจจับงูทะเลในอ่าวไทย
เรียบเรียงข้อมูลโดยกระปุกดอทคอม
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก Zoltan Takacs
เว็บไซต์บีบีซีเผยสารคดีตีแผ่ธุรกิจจับงูทะเลในอ่าวไทย ปีหนึ่งกว่าจับได้กว่า 80 ตัน ชี้คนยอมทำเพื่อแลกเงินแม้เสี่ยงพิษงูถึงตาย พร้อมหวั่นความเฟื่องฟูของธุรกิจจะกระทบระบบนิเวศ
เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2557 เว็บไซต์บีบีซี ได้เสนอบทความสารคดี ชื่อ Extreme Fishing: Hunting for Deadly Snakes เสนอสถานการณ์การประมงจับงูทะเลในอ่าวไทยที่เฟื่องฟูกว่ายุคก่อนเป็นอันมาก ชี้ว่าอันตรายทั้งสองฝ่าย ชาวประมงเสี่ยงโดนงูพิษกัดอันตรายถึงตาย ส่วนงูก็ถูกล่าเกินพอดีหวั่นกระทบระบบนิเวศ โดยนักวิทยาศาสตร์กำลังร้องให้มีหน่วยงานเพื่อติดตามสถานการณ์ธุรกิจจับงูทะเล เพื่อวิจัยว่าจำนวนประชากรงูทะเลที่เหลืออยู่ในขณะนี้ส่งผลต่อระบบนิเวศอย่างไร
บทความสารคดีนี้อ้างอิงรายงานในวารสาร Conservation Biology ซึ่งระบุว่าชาวประมงเองยังระบุว่าจำนวนงูทะเลเริ่มลดลงอย่างมากนับแต่ปี 2552 เป็นต้นมา นักวิจัยจึงต้องการทราบว่าสาเหตุมากจากเรื่องใด ระหว่างการจับงูเกินขนาดกับมลภาวะทางน้ำ.. ซึ่งดูแล้วคำตอบที่มีอิทธิพลมากที่สุดน่าจะเป็นประการแรก
ในยามค่ำคืนชาวประมงจะออกเรือเพื่อตกหมึก แสงไฟที่ใช้ล่อหมึกนั้นยังล่องูทะเลเข้ามาด้วย และพวกมันก็ถูกจับขึ้นมาด้วยพร้อม ๆ กัน โดยงูหลายชนิดที่จับขึ้นมาได้มีพิษร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิต ทว่าในช่วง 20 ปีที่ผ่านมาการประมงงูในลักษณะนี้ก็เติบโตมากขึ้นเรื่อย ๆ จากที่เคยมีเรือออกจับงูอยู่ราว 20-30 ลำ ในปัจจุบันมีเพิ่มจำนวนขึ้นเป็นกว่า 700 ลำ จับงูได้กว่า 80 ตันต่อปี โดยงูส่วนใหญ่ที่ถูกจับได้เป็นพันธุ์งูทะเลฮาร์ดวิก (Hardwick's sea snake) และงูทะเลแถบดำ (black-banded sea snake)
เมื่อเรือเทียบฝั่ง งูที่จับมาได้จะถูกนำไปแยกออกจากกันตามขนาดและน้ำหนัก พ่อค้างูสามารถคัดแยกงูได้ 20-30 กิโลกรัมในเวลาเพียงไม่กี่นาที โดยงูเล็กที่น้ำหนักไม่เกิน 500 กรัม จะถูกคัดแยกออกมาได้ทันทีกว่า 60 ตัว โดยใช้เวลาไม่ถึง 5 นาทีด้วยซ้ำ หนำซ้ำยังคัดแยกกันด้วยมือเปล่า แถมใช้เท้าเปล่าย่ำลงไปกลางอ่างที่เต็มไปด้วยงูพิษด้วย และเนื่องจากความขาดแคลนเซรุ่มแก้พิษงูในภูมิภาคนี้ เมื่อถูกงูทะเลมีพิษกัดชาวประมงและพ่อค้าจะรีบใช้ใบมีดโกนปาดเนื้อส่วนนั้นทิ้งเพื่อสสกัดพิษออก บางคนพอกแผลด้วยกระเทียมและผงนอแรดป่น ด้วยเชื่อว่าสามารถแก้พิษงูได้ แม้ไม่เคยมีคำยืนยันทางการแพทย์ใด ๆ ระบุว่ามันมีสรรพคุณดังกล่าว
นายโซลแทน แทคแคค หนึ่งในผู้ร่วมเขียนรายงานชิ้นนี้เผยว่า ระหว่างที่ไปสังเกตการณ์ซื้อขายงูที่ฝั่ง เขาเห็นคนถูกงูกัดทั้งหมด 7 ราย แม้จะไม่มีใครเสียชีวิตก็ตาม
งูที่ถูกจับมาได้จะถูกนำไปใช้ประโยชน์ทั้งหมด ไม่มีส่วนใดถูกทิ้งให้เสียเปล่า มันจะถูกนำไปทั้งทำอาหาร เครื่องดื่ม หรือเป็นส่วนผสมยา โดยส่วนใหญ่จะส่งออกไปให้กับเวียดนามและจีน ว่ากันว่าเนื้องูนั้นมีรสชาติดี สามารถนำไปผัดหรือใส่ซุปได้ หัวใจและตับของงูก็เชื่อว่ามีประโยชน์มากต่อหญิงตั้งครรภ์ ตัวงูก็ถูกนำไปดองเหล้า เลือดงูยังเอาไปผสมเหล้าเช่นกันโดยเชื่อว่าดื่มแล้วสุขภาพจะแข็งแรง บางคนยังทำยาทาจากงูไว้ใช้ถูนวด เชื่อว่าช่วยบรรเทาอาการปวดข้อ ปวดหลัง ตลอดจนแก้อาการนอนไม่หลับและช่วยให้เจริญอาหารได้
ความกังวลที่นายโวลแทนมี คือหากยังปล่อยสถานการณ์เป็นเช่นนี้ต่อไปอาจทำให้งูทะเลบางชนิดสูญพันธุ์ไป อีกทั้งยังไม่รู้ว่าผลกระทบจากจำนวนงูที่ลดลดนั้นกระทบต่อระบบนิเวศในอ่าวไทยอย่างไรบ้าง ...หรือกว่าจะรู้ ก็อาจสายเกินไปเสียแล้ว
