เศร้าเกินบรรยาย ภาพซาก "ปลากระเบนแมนต้า" ถูกบรรทุกบนหลังรถกระบะในไทย ดร.ธรณ์ แนะต้องเร่งเสนอชื่อให้เป็นสัตว์คุ้มครอง ชี้หากรุ่นนี้ถูกฆ่าหมด เสี่ยงสูญพันธุ์
ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ นักวิชาการทางทะเล และสมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติ (สปช.) ถือเป็นนักวิชาการที่ออกมาเรียกร้องเกี่ยวกับทรัพยากรทางทะเลอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นกรณีของแนวปะการังเกาะพีพีเลที่ถูกทำลาย หรือแม้กระทั่งกรณีที่ไกด์ทัวร์จับเต่าทะเล ซึ่งในหลายกรณีก็ได้รับกระแสเปลี่ยนแปลงไปในทางทิศทางที่ดีขึ้น แต่ขณะเดียวกันปัญหาด้านทรัพยากรทางทะเล รวมไปถึงสัตว์ทะเลก็เกิดขึ้นเรื่อย ๆ และดูทีท่าว่าจะเป็นปัญหาที่สะสมอย่างเรื้อรังจนยากที่จะแก้ไขฟื้นฟู เพราะตัวการสำคัญที่ทำลายธรรมชาติก็คือมนุษย์นั่นเอง
ล่าสุด (16 มิถุนายน 2558) ก็มีเหตุการณ์ที่น่าเศร้าอีกเหตุการณ์หนึ่ง โดย ดร.ธรณ์ ได้โพสต์รูปภาพ และข้อความลงในเฟซบุ๊กส่วนตัว Thon Thamrongnawasawat ซึ่งเป็นภาพของซากปลากระเบนแมนต้า ที่ถูกบรรทุกไว้บนหลังรถกระบะ พร้อมกับข้อความประกอบว่า สัตว์ที่นอนตายอยู่หลังกระบะรถ ถือเป็นสัตว์ทะเลอีกชนิดที่อยู่ในกลุ่มปลากระเบนที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก และถือเป็นสัตว์เศรษฐกิจของการท่องเที่ยวไทยที่ทำรายได้เข้าประเทศอย่างมหาศาล ซึ่งการที่ปลากระเบนแมนต้าถูกฆ่าอย่างโหดร้ายนั้นเนื่องมาจาก การใช้เครื่องทางประมงบางอย่างที่สามารถจับสัตว์ทะเลขนาดใหญ่ได้ ซึ่งการใช้เครื่องมือทางประมงเหล่านี้อย่างเช่น อวนขนาดใหญ่นั้น จะส่งผลกระทบต่อสัตว์ทะเลมากมาย นอกจากนี้ ปลากระเบนแมนต้าและกระเบนกลุ่มเดียวกันเป็นปลาที่ออกลูกน้อยมาก ซึ่งถ้าหากปลากระเบนแมนต้ารุ่นนี้ถูกฆ่าหมด มีโอกาสง่ายมากที่ปลากลุ่มนี้จะสูญพันธุ์ไปจากน่านน้ำ
ทั้งนี้ ดร. ธรณ์ ได้เสนอแนวทางการแก้ปัญหาคือ ขอให้ทุกคนร่วมกันลงชื่อผ่านทางเว็บไซต์ change.org เพื่อโหวตให้มีการประชุมอย่างจริงจังเกี่ยวกับการสนับสนุนให้วาฬบรูด้าเป็นสัตว์สงวนเพื่อที่จะผลักดันให้ปลากระเบนแมนต้าเป็นสัตว์คุ้มครองด้วยเช่นกัน
สำหรับข้อความทั้งหมดมีดังนี้
"ภาพอันน่าเศร้าที่เพื่อนธรณ์เห็น เกิดขึ้นที่ท่าเรือแห่งหนึ่งในประเทศไทย สัตว์ที่นอนตายกองกันอยู่ท้ายกระบะ คือหนึ่งในกลุ่มปลากระเบนใหญ่ที่สุดในโลก และสัตว์ที่เป็นเพื่อนรักของนักดำน้ำทุกราย กระเบนกลุ่มนี้ทำรายได้ให้การท่องเที่ยวมหาศาล เป็นความประทับใจแห่งอันดามันที่ผู้มาเยือนไม่เคยลืมเลือน
น่าเสียดายที่ในทะเลมีเครื่องมือประมงบางอย่างที่สามารถจับแมนต้าและญาติกลุ่มนี้ที่น่ารักได้ น่าเสียดายที่มีความตายเกิดขึ้นอย่างโหดร้ายในทะเล
การอนุรักษ์แมนต้าและญาติเป็นเรื่องยาก การห้ามการประมงกระเบนกลุ่มนี้เหมือนที่เคยใช้กับฉลามวาฬเป็นเรื่องที่ต้องศึกษา อย่างไรก็ตาม การปล่อยให้แมนต้าและญาติตายไปเรื่อย ๆ เป็นสิ่งที่คนรักทะเลยอมรับไม่ได้ ทางออกสุดท้าย...สัตว์คุ้มครอง
ปลากระเบนกลุ่มแมนต้าและญาติเป็นสัตว์สงวนเช่นบรูด้าไม่ได้ เพราะเรามีข้อมูลน้อยมาก แต่เราอาจมีช่องทางในเรื่องสัตว์คุ้มครอง แม้มันจะยากแสนสาหัส แต่อย่างน้อยก็น่าจะดีกว่าเราไม่ทำอะไรเลย
ผมจึงลองเสนอแผนง่าย ๆ ดังนี้
- พวกเราช่วยกันผลักดันวาฬบรูด้าเป็นสัตว์สงวน หากสำเร็จ กระทรวงทรัพยากรฯ จะจัดประชุมเพื่อพิจารณา หากเป็นไปได้ เราจะพยายามผลักดันแมนต้าและญาติให้เป็นสัตว์คุ้มครองเข้าไปในการประชุมครั้งนี้ด้วย
- แมนต้าและกระเบนกลุ่มนี้เป็นปลาที่ออกลูกน้อยมาก หากแมนต้ารุ่นนี้ถูกฆ่าหมด โอกาสที่ปลากลุ่มนี้จะสูญพันธุ์ไปจากน่านน้ำบริเวณนี้เป็นเรื่องง่าย
- เรามีบทเรียนกับปลาฉนากกับปลาโรนินมาแล้ว ปัจจุบัน เราไม่เจอปลาฉนากอีกเลยและแทบไม่เจอโรนินอีกแล้ว (ที่นักดำน้ำพอเจออยู่บ้างคือโรนัน)
- แมนต้าและเพื่อนบางชนิดอยู่ใน CITES บัญชี 2 ถือเป็นสัตว์ที่ทั่วโลกให้การคุ้มครอง โอกาสนำเสนอเป็นสัตว์คุ้มครองในไทยเป็นไปได้
- ระหว่างนี้ กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอาจกรุณาศึกษาความเป็นไปได้ของปลากระเบนกลุ่มนี้ก่อนครับ
เอาเป็นว่า เรามาเริ่มต้นกันตรงนี้ก่อน เพื่อนธรณ์ช่วยกันได้โดยโหวตสนับสนุนให้วาฟบรูด้าเป็นสัตว์สงวน ทำให้เกิดการประชุม เราจะช่วยกันผลักดันแมนต้าและญาติ ๆ เป็นสัตว์คุ้มครองครับ change.org"
ภาพจาก เฟซบุ๊ก Thon Thamrongnawasawat,Fah Poupunsri
