เผยเรื่องราวเหตุผลว่าด้วยการประดิษฐานพระบรมศพ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ว่ามีประวัติความเป็นมาอย่างไร ทำไมต้องเป็นสถานที่แห่งนี้ เรามีคำตอบมาฝากกัน
จากข่าวการเสด็จสวรรคตของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ซึ่งนำความเศร้าเสียใจมาสู่พสกนิกรชาวไทยอย่างหาที่สุดมิได้ อนึ่ง ทางพระราชสำนักได้เปิดให้ประชาชนได้กราบถวายบังคมพระบรมศพ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท โดยเริ่มตั้งแต่วันที่ 28 ตุลาคม 2559 เวลา 13.00 น. เป็นต้นไป (อ่านข่าว : สำนักพระราชวัง เปิดให้เข้าเฝ้าฯ กราบถวายบังคมพระบรมศพ 28 ต.ค.นี้) อันนับเป็นพระมหากรุณาธิคุณล้นเกล้าแก่เหล่าพสกนิกรทั้งปวง
พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท เป็นพระที่นั่งองค์ประธานของพระที่นั่งทั้งหมู่ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 เมื่อพุทธศักราช 2332 ได้โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท แทนพระที่นั่งอมรินทราภิเษกมหาปราสาท ซึ่งเป็นมหาปราสาทองค์แรกในยุครัตนโกสินทร์ที่ถูกฟ้าผ่าลงตรงหน้ามุขเด็จจนเกิดไฟลุกไหม้ลามไปทั่ว
พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท เป็นพระที่นั่ง 1 ชั้น ก่ออิฐถือปูน ทาสีขาว ยกพื้นสูง มีลักษณะเป็นจตุรมุข แต่ละมุขกว้างยาวเท่ากัน ด้านเหนือมีมุขเด็จยื่นออกมา มีหลังคาทรงไทย มุงด้วยกระเบื้องเคลือบสี ตรงกลางจตุรมุขเป็นยอดปราสาท 7 ชั้น มีครุฑรับยอดปราสาทเป็นลักษณะเด่นของพระที่นั่งองค์นี้ ซุ้มพระทวารและพระบัญชร เป็นซุ้มทรงมณฑป ปิดทองประดับกระจก มีอัฒจันทร์ทางขึ้นด้านหน้า มีตุ๊กตาหินแบบจีนทำเป็นรูปนักรบถือง้าวประดับทั้งสองข้าง ภายในพระที่นั่งที่ฝาเขียนสีเป็นลายพุ่มข้าวบิณฑ์เทพนม ตรงกลางยอดปราสาทประดิษฐานพระที่นั่งประดับมุก ภายใต้พระมหาเศวตฉัตร มุขด้านทิศตะวันออกประดิษฐานพระแท่นประดับมุก พระแท่นบรรทมของรัชกาลที่ 1
รัชกาลที่ 1 ทรงสร้างพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทเพื่อใช้เป็นพระมหาปราสาทสำหรับ "พระราชพิธีมณฑล" คือเป็นสถานที่ไว้ใช้ประกอบพระราชพิธีต่าง ๆ ในพระบรมมหาราชวัง แต่ในช่วงระหว่างรัชกาล มีพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นสูงฝ่ายในบางพระองค์สิ้นพระชนม์ ก็ได้โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งพระศพบนพระมหาปราสาทด้วยเช่นกัน เช่น สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุนทรเทพ เป็นต้น และเมื่อรัชกาลที่ 1 เสด็จสวรรคตก็ได้อัญเชิญพระบรมศพมาประดิษฐานไว้บนพระมหาปราสาท จนกลายเป็นธรรมเนียมที่จะประดิษฐานพระบรมศพพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ต่อ ๆ มา
เฉพาะในช่วงรัชสมัยรัชกาลที่ 9 พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท เป็นที่ประดิษฐานพระบรมศพพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นสูงหลายพระองค์ ได้แก่ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร, สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า, สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว, สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี, สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ และ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ไม่เพียงแต่เป็นที่ประดิษฐานพระบรมศพและพระศพเท่านั้น พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทยังเป็นสถานประกอบพระราชพิธี และพระราชกุศลต่าง ๆ เช่น ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งพระราชพิธีบรมราชาภิเษกสมโภช และในปัจจุบันยังเป็นสถานที่ประกอบพระราชพิธีฉัตรมงคล ในวันที่ 5 พฤษภาคม อีกด้วย พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทจึงเป็นพระที่นั่งคู่ราชวงศ์จักรีมาทุกยุคทุกสมัย
