แพทย์เวชศาสตร์การบิน เผยออกซิเจนลดต่ำ-หมูป่าเสี่ยง ต้องรีบออกจากถ้ำ

          จากกรณีปฏิบัติการช่วยเหลือนักฟุตบอลเยาวชนและโค้ชทีมหมูป่าอะคาเดมีแม่สาย ที่ติดถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อ.แม่สาย จ.เชียงราย โดยได้รับการยืนยันว่า การปฏิบัติการวันแรก (8 กรกฎาคม 2561) สามารถพาน้อง ๆ ออกมาได้ 4 คน จากทั้งหมด 13 คนนั้น

          ล่าสุด วันที่ 9 กรกฎาคม 2561 รายการโหนกระแส ทางช่อง 28 ดำเนินรายการโดย หนุ่ม กรรชัย กำเนิดพลอย ได้สัมภาษณ์ นายแพทย์สุระ เจตน์วาที แพทย์เวชศาสตร์การบิน  ผู้เชี่ยวชาญด้านการกู้ชีพชั้นสูงและการลำเลียงผู้ป่วยทางอากาศ พร้อมวิดีโอคอลสัมภาษณ์ อัญวุฒิ โพธิ์อำไพ เจ้าหน้าที่มูลนิธิร่วมกตัญญู
 
เมื่อวานอยู่ดี ๆ ฟ้าผ่า เป็นวันดีเดย์ ประกาศปุ๊บไม่กี่ ชม. ออกเลย ?

          นพ.สุระ : จริง ๆ ท่านผู้ว่าฯ ส่งสัญญาณมา 2-3 วันแล้ว มีรายงานว่าค่าออกซิเจนในตัวถ้ำวัดได้ประมาณ 15 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งถ้าคนเราอยู่ในสภาพที่เหมาะสม ออกซิเจนต้องอยู่ที่ 19.5-23.5 ถ้าต่ำกว่านั้นถือว่าเริ่มมีปัญหา โดยปกติทั่วไปสัก 16 เปอร์เซ็นต์ สรีรวิทยาของน้องจะเริ่มมีการเปลี่ยนแปลง

หมายความว่าในถ้ำออกซิเจนเริ่มหมด ?

          นพ.สุระ : เป็นไปได้ เนื่องจากมันเป็นโพรง ออกซิเจนน่าจะมีการไหลเวียนอยู่บ้างแต่น้อยมาก เวลาอยู่ตรงนั้นเยอะ ๆ ออกซิเจนก็เริ่มเบาบางเช่นกัน

ออกซิเจน 15 เปอร์เซ็นต์ จะก่อให้เกิดอะไรกับร่างกาย ?

          นพ.สุระ : มันก็เริ่มเปลี่ยนแปลง หัวใจจะเริ่มเต้นเร็วขึ้น อันตรายจะเกิดกับเขาระยะยาว


สภาวะที่ทำให้ออกซิเจนลดลงเหลือ 15 เปอร์เซ็นต์ เป็นไปได้ไหมว่าเพราะมีคนเข้าไปช่วยเหลือ ?

          นพ.สุระ : จริง ๆ ผมเห็นความพยายามที่จะต่อสายออกซิเจนจากภายนอก ถ้าดูจากรูปจะเห็นถังเขียว ๆ ออกซิเจนทางการแพทย์ ขนมาเป็นคันรถเลย เชื่อว่ามีความพยายามที่จะต่อเอาออกซิเจนตรงนี้ส่งผ่านเข้าไปภายใน แต่ดูเหมือนว่ายังไม่ถึงดี ยังมีอีกระยะหนึ่ง ขณะที่ออกซิเจนดรอปลงไปเรื่อย ๆ ก็เริ่มมีผลต่อตัวน้อง ถ้าในทางการผจญเพลิง ทุกคนต้องออกมาใน 5 นาที เพราะอันตรายมาก ในช่วง 12-15 เป็นความเสี่ยง อาจเป็นการตัดสินใจพิเศษขึ้นมา จริง ๆ ผมไม่เห็นด้วยกับการดำน้ำออกมาตั้งแต่แรกอยู่แล้วเพราะเสี่ยงบาดเจ็บกับการดำน้ำ แต่เมื่อชั่งน้ำหนักแล้วว่าความเสี่ยงเกิดขึ้นในถ้ำ และออกซิเจนร่วงลงขนาดนั้น ถ้าไม่เอาออกมาจะไม่ไหว

ถ้าต่ำกว่า 15 เปอร์เซ็นต์ ?

          นพ.สุระ : ก็ต้องระวัง 12 เปอร์เซ็นต์ถือว่าอันตราย และถ้าต่ำถึง 8 เมื่อไหร่ ภายใน 8 นาทีทุกคนไปหมดนะ เสียชีวิตด้วย

หลังจากนั้นมีการประเมินว่าจำเป็นต้องเอาน้องออกมา 4 ชีวิตแรก ถูกประเมินโดย ดร.แฮร์ริส ซึ่งเป็นชาวออสเตรเลีย ?

          นพ.สุระ : จริง ๆ ท่านเป็นไอดอลของผมอีกท่าน ผมก็ชอบลักษณะงานของท่าน ท่านเป็นหมอดมยา มีความเชี่ยวชาญในเรื่องดมยาสลบ อีกอย่างที่ทำคือท่านเป็นนักดำน้ำด้วย ดำน้ำมา 30 กว่าปี ท่านอยู่ในเหตุการณ์สำคัญการกู้ภัยทางน้ำหลายเหตุการณ์ เรียกว่าเป็นครูระดับโลก นักดำน้ำชาวอังกฤษที่เข้าไปดำต้องร้องขอให้ท่านบินมา เพราะท่านเป็นทีมงานคนหนึ่งที่จะเข้ามาช่วยเหลือ เราไม่เคยเกิดเหตุการณ์กู้ภัยในถ้ำมาก่อนเลย ซึ่งท่านชำนาญในการกู้ภัยในถ้ำ ซึ่งอันนี้ถือว่าเป็นจุดสำคัญ จุดเปลี่ยนอันหนึ่งที่พิจารณาพาเด็กออกมาอย่างปลอดภัยได้อย่างไร


ดร.แฮร์ริส เคาะเลยว่า 4 คนนี้ต้องออกก่อน ?

          นพ.สุระ : ในทางปกติทั่ว ๆ ไปทุกอย่างปลอดภัย จะลำเลียงคนไข้หนักออกมาก่อน อันนั้นคือสถานการณ์ที่ปกติ คิดกลับกัน อันนี้ความเห็นส่วนตัวของผมล้วน ๆ นะ ในความสุ่มเสี่ยงที่ไม่รู้จะพาน้องเขาออกมาอย่างปลอดภัยได้อย่างไร ถ้าเราเลือกคนไม่แข็งแรงออกมาก่อน โอกาสมีความผิดพลาดเป็นไปได้ ขณะนั้นผมมองกลับกันว่าพื้นที่นั้นมีความเสี่ยง อาจจำเป็นต้องเลือกคนแข็งแรงก่อน พอน้องแข็งแรงถูกฝึกการหายใจ สื่อต่างชาติพูดเหมือนกันหมดว่าที่กลัวที่สุดคือ แพนิก จะตามมาเป็นขบวน คือถ้าน้องมีแพนิก แล้วดำออกมา น้องตกใจ อยู่ ๆ หายใจลำบาก โดยธรรมชาติคนเรากลั้นหายใจแล้วจะตะเกียกตะกายออกมา พรวดขึ้นมา ก๊าซขยายตัว ปอดแตกได้ มีก๊าซที่เกินมาในสมองได้ แต่ตอนนี้พอชั่งน้ำหนักแล้ว ออกซิเจนมันต่ำให้รีบออกมาดีกว่า ไม่งั้นเดี๋ยวแย่กันไปหมด จึงเลือกคนที่แข็งแรงก่อน พร้อมจะเรียนรู้ มีสกิลในการฝึกดำน้ำระดับหนึ่ง

การลำเลียงน้อง ๆ ออกมา 4 ชีวิตแรก มีข่าวออกมาเยอะแยะมากมาย บางข่าวบอกว่าจะเอาคนไปอยู่ในแคปซูลแล้วอัดอากาศไปข้างใน ?

          นพ.สุระ : จะมีการวางถังออกซิเจนทั้งหมด 4 ถัง หัว-ท้ายอย่างละ 2 ถัง สังเกตดี ๆ มีจุดจับอยู่ประมาณ 8 จุด เพื่อให้นักประดาน้ำเปลี่ยนทิศทางผ่านช่องแคบผ่านอะไรหลายอย่าง น้องก็นอนนิ่ง ๆ ไม่ต้องใช้ทักษะในการดำน้ำ แต่ยังไม่ได้เอามาใช้ในครั้งนี้

หลายคนคิดว่าน้องออกแบบนี้หรือเปล่า ?

          นพ.สุระ : แต่ยังไม่ใช่นะครับ

 
น้องออกมาได้น่าจะออกมายังไง ?

          นพ.สุระ : ผมคิดว่าเป็นวิธีทั่ว ๆ ไปที่มีการวางแผนเอาไว้ วางหน้า-หลัง ให้น้องอยู่ตรงกลาง อันนี้คือเป็นการคาดเดานะครับ เพราะผมไม่ได้อยู่ในสถานการณ์ เป็นไปได้ว่าเป็นฟูลเฟซมาสก์ น้องไม่ต้องฝึกการหายใจทางปาก ใส่เต็มหน้าแล้วหายใจปกติ แต่ข้อแม้คือ น้องต้องไม่ตื่นกลัว เมื่อมีอะไรต้องสื่อสารกับพี่ ๆ นักประดาน้ำ ให้เขาแก้ปัญหาให้ น้องไม่ต้องแบกถังเอง จะเป็นคนหน้าหรือคนหลังก็ได้ช่วยแบกถังให้ ท่ออากาศอาจยาวกว่าปกติ เพราะท่อยาว 1 ช่วงแขนก็อาจจะสั้นไปหน่อย ไม่รู้ว่าต้องมีการขยายไปสักเล็กน้อยหรือเปล่า เพราะต้องมีการผ่านช่องแคบ

หลังน้องออกมา 4 คน ถูกส่งไปโรงพยาบาลเรียบร้อยแล้ว ได้ยินข่าวลือว่าน้อง ๆ บางคนที่ออกมา ติดเชื้อในกระแสเลือด บางคนเป็นปอดบวม ?

          นพ.สุระ : ผมได้ข่าวแต่ไม่กรอง ก็เป็นไปได้ เพราะสภาพในถ้ำก็ไม่เหมาะที่จะใช้ชีวิตอยู่แล้ว เพราะอากาศค่อนข้างชื้นมาก มีพวกเชื้อราทั้งหลายอยู่ในถ้ำ การหายใจรดกันก็เป็นไปได้มาก ๆ เพราะอยู่ในที่แคบ ๆ

โรคอุบัติใหม่ ?

          นพ.สุระ : ก็มีการเฝ้าระวังอยู่แล้ว มีคุณหมอเชี่ยวชาญด้านติดเชื้อดูแลอย่างดี พอออกมาวิธีการลำเลียงมี 2 วิธี ทางอากาศกับทางบก ทางบกอาจนานหน่อย 40 นาทีทางรถยนต์
 
เรื่องโรคที่มากับยุง ?

          นพ.สุระ : ถ้าเป็นโรคกับยุงในถ้ำผมคิดถึงน้อยหน่อย เพราะมีสัตว์ที่ยุงจะกัดได้ เป็นอาหารของยุงก่อน มีโรคกลุ่มอื่นที่ผมคิดถึงอย่างพวกพิษสุนัขบ้า เชื้อรา แบบนั้นมากกว่า


วิดีโอคอลกับคุณยอด อัญวุฒิ โพธิ์อำไพ

          ยอด : ช่วงของเมื่อวานนี้ที่มีคำสั่ง แต่พวกผมรู้ตั้งแต่กลางคืนแล้ว เมื่อช่วงเช้าของวานนี้ มีคำสั่งจากผู้ว่าฯ ให้เจ้าหน้าที่ที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องรวมทั้งผู้สื่อข่าวจากในและต่างประเทศออกจากบริเวณหน้าถ้ำใน 09.00 น. แต่กลางคืนพวกผมรู้หมายแล้ว เมื่อวานตอนเช้าบรรยากาศหน้าถ้ำหลวงมีความโกลาหลเล็กน้อย เพราะเจ้าหน้าที่ประกาศปั๊บก็ให้เวลา 1 ชม. ให้ผู้สื่อข่าวทั้งไทยและต่างประเทศเก็บอุปกรณ์และออกจากปากถ้ำ ล้อมรั้วเขียวออกมาบริเวณที่ทำการ อบต.โป่งผา ซึ่งอยู่ห่างประมาณ 3-4 กิโลเมตรได้

การนำน้องออกมา 4 ท่านแรก นำออกมาโดยวิธีใด ?

          ยอด : เป็นทีมดำน้ำต่างชาติ ที่บอกว่าเป็นมือหนึ่งของโลก จำนวน 13 ท่าน ไม่รู้ว่าเป็นความบังเอิญหรือเปล่า นักดำน้ำต่างชาติ 13 ท่าน รวมทั้งนักดำน้ำหน่วยซีลมือหนึ่ง 5 ท่าน มีการประเมินแล้วว่าคนที่จะออกมาได้ 4 ท่านแรก มีกำลังใจและมีพลัง แข็งแรงหน่อย ครั้งแรกต้องลองผ่านดูก่อน น้อง ๆ ทุกคนมีกำลังใจดี ผมเชื่อว่าแรงจากคนไทยทุกคนส่งแรงใจ

น้อง ๆ อีก 9 คน จะออกทั้ง 9 คนเลยไหม ?

          ยอด : เจ้าหน้าที่ประเมินแล้วว่าอยากให้เสร็จภายใน 2-3 วันนี้ เพราะเมื่อวันก่อนที่มีการพยากรณ์อากาศว่าฝนจะตกในวันเสาร์-อาทิตย์ คืนวันเสาร์เราลุ้นทั้งวัน และไม่ตกตอนช่วงเวลาค่ำ ก็ตกลงมาอย่างหนักทั้งคืน จนช่วงเช้าวันนี้ก็ยังตกอยู่

รหัสที่นำน้องออกมา ?

          ยอด : น่าจะปรับตามสถานการณ์หน้างาน มีสูตร 3-4 สูตร แต่เจ้าหน้าที่น่าจะประเมินจากพละกำลังของน้อง

 
ยืนยันว่ายังไงวันนี้ต้องมีน้องออกมา ?

          ยอด : 80 เปอร์เซ็นต์น่าจะเป็นข่าวดีให้คนไทย แต่กี่คนยืนยันไม่ได้ รอฟังผู้ว่าฯ แถลงคนเดียวครับ

มีอะไรต้องเป็นห่วงไหม ?

          นพ.สุระ : ตอนแรกเป็นไปได้ยากทีเดียว แสดงว่าการวางแผนที่ดี มีการซักซ้อมระดับหนึ่งในถ้ำ ในหน้างาน ผมเชื่อว่าหน่วยซีลไปเคลียร์เรื่องฝึกหายใจ เรื่องสัญญาณมือจนน้องเข้าใจ อีกอย่างหนึ่งด้วยวัยของเขา อายุประมาณนี้เป็นการท้าทายว่าจะไปเจอสิ่งที่เป็นแอดเวนเจอร์หรือเปล่า

เรื่องสิ่งเร้ากับความรู้สึกของน้อง มีบางคนกล่าวหาประณามน้อง จะมีต่อสภาวะจิตใจน้อง ?

          นพ.สุระ : มีแน่นอนครับ ตอนที่น้องออกมาแล้ว สิ่งหนึ่งคือการตั้งคำถาม เราต้องระวังให้มาก จริง ๆ ผมนำเรียนว่านี่คืออุบัติเหตุ ที่มันห้ามไม่ได้จริง ๆ

คนทั่วโลกเห็นใจน้อง ๆ เพราะเป็นคนที่มีหัวใจนักสู้ สองยกมือไหว้ทีมดำน้ำต่างชาติ ?

          นพ.สุระ : ใช่ครับ