เพจดังไขความรู้ เหตุใดหมึกนอกถุงโจ๊ก ถึงซึมเข้าข้างในไปผสมกับอาหารได้

          เพจดังไขความรู้ เหตุใดหมึกนอกถุงโจ๊ก ถึงซึมเข้าข้างในไปผสมกับอาหารได้ พร้อมแนะนำคนขายอย่าใช้ปากกาเคมีเขียนลงบนถุงอาหาร

          จากกรณีที่มีสาวโพสต์เรื่องราวหมึกที่เขียนบนถุงโจ๊ก ซึมเข้าไปข้างใน ทำให้โจ๊กนั้นกลายเป็นสีม่วงตามหมึก ทำให้หลายคนสงสัยว่า เกิดขึ้นได้อย่างไรกัน

อ่านข่าว : สาวซื้อโจ๊กใส่ถุงกลับบ้าน พอแกะเทลงจาน หมึกสีม่วงที่ถุงกลับซึมเข้าอาหาร

          ล่าสุด วันที่ 15 ตุลาคม 2562 เฟซบุ๊ก เคมีฟิสิกส์ของสิ่งทอ อาหาร และของรอบตัว มีการโพสต์ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุที่หมึกภายนอกสามารถเปื้อนเข้าไปในถุงโจ๊ก พร้อมคำแนะนำส่งท้ายถึงคนขาย มีรายละเอียดทั้งหมด ดังนี้

          หลาย ๆ คนก็คงจะสงสัยว่า เอ๊ !! ทำไมหมึกที่อยู่อีกด้านจึงสามารถที่จะทะลุเข้าไปด้านในได้นะเออ !! ดังนั้น วันนี้แอดก็จะมาเล่าถึง #เกร็ดความรู้ที่ไม่จำเป็นต้องรู้ก็ได้ ถึง #ปรากฏการณ์การเคลื่อนตัวของสีหมึกจากภายนอกถุงพลาสติกเข้าไปเปื้อนโจ๊ก ให้ฟังกันนะครับ

          จากที่แอดดูแล้ว แอดก็จะเดาว่าปากกาเมจิกที่ใช้เขียนถุงพลาสติกเหล่านี้น่าจะเป็นปากกาที่เรามักจะเรียกกันเป็นภาษาชาวบ้านว่า "ปากกาเคมี" หรือ Permanent marker นะครับ
          ปกติแล้วสีย้อมที่นำมาใช้ทำเป็นหมึกปากกาเคมีเหล่านี้มักจะเป็น "สีประจุบวก" (cationic dyes) ที่มักจะเป็นสีในกลุ่มของ "ไตรเอริลมีเธน" (Triarylmethane dyes) และนิยมนำมาละลายในตัวทำละลายอินทรีย์ชนิดต่าง ๆ เช่น Ethyl acetate, Acetone, Isopropyl alcohol หรืออาจจะเป็น Ethanol ก็ได้นะครับ

          เนื่องจากว่าสีเหล่านี้มีความเข้มสูง และสีเหล่านี้เมื่ออยู่ในตัวทำละลายอินทรีย์ที่มีขั้วปานกลางเหล่านี้ก็จะทำให้มันมีแรงตึงผิวที่ต่ำพอ จนทำให้สามารถเกาะบนผิวพลาสติกที่ไม่มีขั้วอย่าง PP หรือ HDPE ที่นำมาทำเป็นถุงพลาสติกได้ดีนะครับ

          แต่อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาความแตกต่างที่มากเหลือเกินของ "ความมีขั้วจากประจุบวกของสีย้อม" กับ "ความไม่มีขั้วของพลาสติก" เหล่านี้จึงทำให้สีนั้นสามารถเกิดการเคลื่อนตัวได้เสมอถ้ามีพลังงานที่มากพอและมีสิ่งที่มีขั้วที่ใกล้เคียงกับสีย้อมตัวนั้นมาดักรออีกฝั่งด้วย !!

          และเมื่อเรานำถุงพลาสติกที่ไม่มีขั้วเหล่านี้มาใส่อาหารร้อน ๆ เช่น โจ๊ก ก๋วยเตี๋ยว นั้น พลังงานความร้อนนั้นก็สามารถที่จะทำตัวเป็น "พลังงานกระตุ้น" (Activation energy) ทำให้เกิดการเคลื่อนตัว และทำให้เกิด "การแพร่" (Diffusion) ของสีย้อมได้ดีขึ้น และเช่นเดียวกันนั้นพลังงานความร้อนนั้นก็จะทำให้โมเลกุลของพลาสติกเกิด "ปริมาตรอิสระ" (Free volume) มากพอที่จะทำให้สีนั้นเกิด "ความซน" ที่จะเคลื่อนตัวไปไหนต่อไหนได้อิสระมากขึ้นนะครับ
          Note : ปกติแล้วอุณหภูมิที่สูงขึ้นนั้นจะทำให้เกิดการแพร่ของสีย้อม และทำให้เกิดการเปิดโครงสร้างของพอลิเมอร์ทำให้เกิดปริมาตรอิสระได้ดีขึ้นตามสมการของอารีเนียส (Arhenius equation) ดังสมการ D = D? (-E / RT) อยู่แล้วนะครับ

          แน่นอนว่า ในถุงโจ๊กนั้นมีทั้งคาร์โบไฮเดรตจากแป้ง โปรตีนจากไข่และเนื้อหมูสับที่ละลายอยู่ในน้ำซุปร้อน ๆ นั้น ต่างก็เป็นโมเลกุลที่มีขั้ว (polar molecule) ที่มากกว่าถุงพลาสติกเป็นไหน ๆ นะครับ ดังนั้นเมื่อสีย้อมที่มีขั้วนั้นได้เจอกับโมเลกุลที่มีขั้วเหมือน ๆ กัน ตามทฤษฎี "Like dissolves like" หรือตามภาษาความรักก็เรียกว่า "เคมีตรงกัน" ก็จะทำให้สีย้อมนั้นรีบปรี่เข้าไปหาโมเลกุลที่มีขั้วของอาหารในถุงอย่างไม่คิดชีวิตกันเลยทีเดียว

          และแน่นอนว่าสีย้อมเหล่านี้ไม่ใช่ "สีผสมอาหาร" ดังนั้นถ้าเป็นไปได้ จึงไม่ควรนำปากกาเคมีเหล่านี้มาเขียนบนถุงพลาสติกที่ใส่อาหารโดยตรงนะครับ และถ้าผู้ซื้อเห็นว่าสีเลอะแล้วก็ควรจะ "ทิ้งไป" ซะนะครับ แต่ถ้าเผลอทานไปแล้วก็ไม่ต้องกังวลอะไรมาก เพราะความเข้มสีที่เห็นนั้นมีน้อยกว่าปริมาณอันตรายพอสมควร แต่ก็นะ !! ถ้าคราวหลังยังเห็นอีกก็ควรจะเลี่ยงการทานอาหารที่มีการเขียนถุงด้วยปากกาเมจิกเหล่านี้นะครับ

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมจาก เฟซบุ๊ก เคมีฟิสิกส์ของสิ่งทอ อาหาร และของรอบตัว