รวมความปังงานดีไซน์จากวัสดุเหลือใช้ ใช้งานได้จริง และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

มาเปลี่ยนขยะให้กลายเป็นของมีค่า เพื่อนำกลับมาใช้งานใหม่ เปลี่ยนเป็นวัสดุทดแทน ดีไซน์จนกลายเป็นเฟอร์นิเจอร์สวย ๆ ช่วยลดมลพิษ และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

จากข้อมูลของกรมควบคุมมลพิษได้รายงานว่า ในปี 2565 มีขยะปริมาณ 25.70 ล้านตัน ซึ่งมีเพียง 8.80 ล้านตันเท่านั้นที่ถูกนำกลับมาใช้ใหม่ แม้ที่เหลือจะถูกนำไปกำจัด แต่ก็มีขยะอีกบางส่วนที่กำจัดอย่างไม่ถูกต้องและตกค้างอยู่ในระบบ ซึ่งสร้างปัญหาทางสิ่งแวดล้อมตามมามากมาย ตอนนี้หลายประเทศทั่วโลกรวมถึงประเทศไทยทั้งภาครัฐและเอกชน จึงได้ร่วมกันหาทางออกสำหรับปัญหานี้ หนึ่งในนั้นก็คือ การคัดแยกขยะตั้งแต่ต้นทางให้ถูกต้องเพื่อนำกลับเข้าไปสู่กระบวนการรีไซเคิล ทั่วโลกเริ่มหันมาสนใจกับการแปรรูปขยะเป็นวัสดุทดแทน ผลิตเป็นเฟอร์นิเจอร์และของแต่งบ้านดีไซน์เก๋ ซึ่งนอกจากจะช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจแล้ว ยังเป็นการพัฒนาสังคมอย่างยั่งยืน และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ตามหลัก เศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) อีกด้วย 

ซึ่งเราก็มีตัวอย่างจากหลาย ๆ ประเทศทั่วโลกที่นำขยะมาผ่านกระบวนการเนรมิตเป็นเฟอร์นิเจอร์ ของแต่งบ้าน หรือสินค้าใหม่ ๆ จากวัสดุทดแทน จะมีอะไรน่าสนใจบ้าง ตามไปดูกันเลยค่ะ

ตัวอย่างเช่น The New Raw ดีไซน์สตูดิโอสัญชาติเนเธอร์แลนด์ ก็ได้นำขยะพลาสติกในทะเลไปต่อยอดเป็นเฟอร์นิเจอร์เอาต์ดอร์สำหรับวางบนชายหาด ในชื่อคอลเล็กชั่น “The Elements” สินค้าลิมิเต็ด อิดิชั่น ของแบรนด์ ที่ทำจากขยะพลาสติกในทะเลผ่านเทคโนโลยี 3D Printing

ผลงานของดีไซเนอร์จาก Ecoalf แบรนด์แฟชั่นสัญชาติสเปน ก็ได้นำเทคโนโลยี 3D Printing พร้อมกับขยะพลาสติกกว่า 3.3 ตัน มารังสรรค์เป็นสโตร์จัดแสดงเสื้อผ้า Las Rozas Village ที่จำลองภาพของภูเขาน้ำแข็งที่กำลังละลาย เพื่อสร้างการตระหนักรู้เกี่ยวกับภาวะโลกร้อน บนพื้นที่ 90 ตารางเมตร พร้อมกับการจัดแสดงเสื้อผ้าที่ผลิตจากวัสดุรีไซเคิล และยังเคยเป็นส่วนหนึ่งในโครงการ Upcyling The Ocean Thailand 2017 ที่ร่วมมือกับ กลุ่ม ปตท. GC และ ททท. ในการนำขยะพลาสติกจากท้องทะเลมาออกแบบเป็นสินค้าแฟชั่นด้วย

ทางฝั่งอิตาลีก็มีแบรนด์ R3direct ที่นำขยะพลาสติกรีไซเคิลไปผลิตเป็นเส้นใย และใช้เทคโนโลยี 3D Printing ช่วยรังสรรค์เป็นเฟอร์นิเจอร์ตกแต่งบ้านในรูปลักษณ์เรียบหรู แต่ในขณะเดียวกันก็มีความทนทาน และถือเป็นการพัฒนาไอเดียอย่างยั่งยืน

Mendel Heit Design Lab แบรนด์เยอรมัน ก็ได้นำขยะพลาสติกประเภท HDPE (High Density Polyethylene) ที่เก็บรวบรวมมาจากชายฝั่งทะเลเซเนกัล มาดีไซน์ใหม่เป็นตู้วางของและโต๊ะกาแฟ ที่มีรูปร่างและลวดลายเหมือนหินขัด

สำหรับองค์กรต่าง ๆ ในไทยก็ได้ช่วยกันผลักดันด้วยการนำไปต่อยอดเป็นโปรเจกต์ต่าง ๆ ตัวอย่างเช่น โครงการ MORE โดยสถาบันนวัตกรรม ปตท. ร่วมกับ บริษัท เอช จี เนกซ์ จำกัด ที่มุ่งเน้นการพัฒนางานวิจัยและนำวัสดุเหลือใช้กลับมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด และถูกนำมาตีโจทย์ใหม่ให้กลายเป็นสิ่งประดิษฐ์สุดอัศจรรย์ 

อย่างการเปลี่ยนเยื่อกาแฟที่เหลือจากการคั่ว ที่มีไม่น้อยกว่า 20 ตันต่อปี ซึ่งโดยปกติแล้วจะกำจัดด้วยการฝังกลบ แต่ปัญหาคือทำให้ดินมีความเป็นกรดเพาะปลูกพืชยาก ทีมนักวิจัยโครงการ MORE เลยนำไปผสมกับขยะพลาสติกชีวภาพและขยะพลาสติกทั่วไป เปลี่ยนเป็นวัสดุสำหรับถักทอที่คล้ายกับหวายธรรมชาติ แต่มีความยืดหยุ่นและทนทานกว่า ก่อนจะนำไปพัฒนาต่อยอดเป็นเฟอร์นิเจอร์ในบ้าน ซึ่งนอกจากจะช่วยลดขยะและเพิ่มคุณค่าให้กับของเหลือใช้แล้ว ยังเป็นการพัฒนาที่ยั่งยืนควบคู่ไปกับการดูแลสิ่งแวดล้อมอีกด้วย

เพราะขยะย่อยสลายยาก การแยกขยะตามประเภทจึงเป็นเรื่องสำคัญ นำไปทำความสะอาดก่อนส่งต่อให้กับผู้รับบริจาค นำเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลและผลิตเป็นของใช้ต่อไป ซึ่งตอนนี้ในประเทศไทยก็มีโครงการมากมายที่ดำเนินการโดย กลุ่ม ปตท. ร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ ที่สามารถนำไปทำเป็นผลิตภัณฑ์ช่วยเหลือสังคมได้อีกต่อหนึ่ง

แน่นอนว่าขยะจะกลายเป็นสิ่งไร้ค่าและสร้างมลพิษได้ทันทีหากกำจัดไม่ถูกต้องตั้งแต่ต้นทาง แต่ถ้าเราช่วยกันคัดแยกก่อนทิ้ง เพื่อนำของเหลือใช้เหล่านี้ไปเข้าสู่กระบวนการเพื่อรีไซเคิลได้อย่างถูกต้อง เกิดเป็นวัสดุทดแทนใหม่ ๆ ต่อยอดด้วยไอเดียของดีไซเนอร์ไทยเก่ง ๆ นอกจากจะช่วยลดขยะตกค้าง เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เราจะได้ใช้เฟอร์นิเจอร์หรือสิ่งประดิษฐ์คูล ๆ จากขยะ พร้อมทั้งช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมได้อีกด้วย

ขอบคุณข้อมูลและภาพจาก : pcd.go.th, thenewraw.org, mendelheit.com, ecoalf.com, เฟซบุ๊ก R3direct, pttplc.com และ เฟซบุ๊ก MORE - Waste is More