หมอเดชา เผย แบงค์ เลสเตอร์ ไม่ใช่เด็กพิเศษ แต่เรียกว่า Intellectual Disability สภาวะที่พัฒนาการทางสมองบกพร่องเกือบทุกด้าน แตกต่างจากออทิสติกยังไงบ้าง
ภาพจาก เฟซบุ๊ก เดชา ปิยะวัฒน์กูล
น้องน่าจะมีสภาวะ Intellectual Disability ครับ ไม่ใช่ Autism หลายปีหลังมานี้ผมมักเห็นคนเรียก ID เป็นออติซึ่มบ่อย ๆ จนมั่วไปหมด มันคนละอย่างกันนะครับ
Intellectual Disability คือสภาวะที่พัฒนาการทางสมองบกพร่องเกือบทุกด้าน เดิมเราเรียก Mental Retardation หรือปัญญาอ่อน แต่เนื่องจากคำเดิมถูกนำไปใช้ผิด ๆเป็นคำด่า แพทย์จึงเปลี่ยนชื่อเรียกใหม่ครับ
ส่วน Autism นั้นคือสภาวะบกพร่องทางพัฒนาการด้านการพูดและสังคมเป็นสำคัญ ดังนั้น ID กับออทิสติกจึงมีลักษณะไม่เหมือนกันเลย คือ ID สติปัญญาด้านความฉลาดไม่ค่อยดี แต่ด้านสังคมมักพอใช้ได้ ในขณะที่ออนั้นสติปัญญาด้านความฉลาดมักจะดี ในขณะที่ด้านสังคมกลับบกพร่อง
พูดเป็นภาษาบ้าน ๆ ให้เข้าใจง่าย ออทิสติกนั้นฉลาดแต่ผูกสัมพันธ์กับคนไม่ค่อยเก่ง ขณะที่ปัญญาอ่อนนั้นไม่ค่อยฉลาดแต่รักและผูกพันกับคนได้เหมือนกับพวกเรา คนปัญญาอ่อนจึงสามารถเข้าสังคมได้ รักพ่อแม่ รักคนรอบตัว
ดังนั้นทีหลังเวลาจะด่ากันควรใช้คำด่าว่าไอ้ไม่ปัญญาอ่อน เพราะคนปัญญาอ่อนใจดีกว่าพวกเราน่ะเมื่อเทียบกับระดับสติปัญญา มีแต่คนไม่ปัญญาอ่อนเท่านั้นที่ใจดำ แล้วไม่ค่อยรักคนอื่น
ภาพจาก แบงค์ เลสเตอร์
รู้ได้ยังไงว่าแบงค์ เลสเตอร์ สติปัญญาบกพร่อง
ไม่รู้หรอกครับ แค่ดูคลิปผิวเผินไม่ได้ตรวจ แต่ผมเคยทำงานโรงพยาบาลยุวประสาท เคยเรียนเพิ่มเติมที่โรงพยาบาลราชานุกูลนิดหน่อย ผมชำนาญพอจะบอกได้ว่าใคร IQ เท่าไหร่แม้จะยังไม่ได้ตรวจน่ะครับ ถ้าใครไอคิวต่ำกว่า 140 ผมคุย 5 นาทีผมพอเดาได้เลย รับรองไปตรวจ WAIS-R ผลออกมาผมผิดไม่เกิน 10 คะแนน
น้องคนนี้ไอคิวคง 70-80 ครับ คนมักเข้าใจผิดว่า ID จะต้องเดินตุปัดตุเป๋น้ำลายยืด ไม่ใช่เลยครับ ID แบบนั้นคือระดับ severe ไอคิวแค่ 30-40 ID ทั่วไปไอคิว 60-70 จะพูดรู้เรื่อง ถ้า 70+ นี่คิดเลขง่าย ๆ ได้ บางคนอ่านเขียนได้ด้วยซ้ำ แล้วตรงนี้จะโยงไปถึงข้อต่อไป
ID เป็นหนึ่งในสามสภาวะทางจิตที่กฎหมายคุ้มครอง
ถ้ามีผลตรวจ IQ ยืนยัน มีบัตรผู้พิการ หรือมีหนังสือของศาลสั่งให้เป็นบุคคลเสมือนไร้ความสามารถ ยายสามารถเอาเรื่องคนที่แกล้งน้องได้อย่างถึงที่สุดเลยครับ
เพราะประตูสู้คดีที่ว่าผู้ตายเต็มใจดื่มเองนั้น ถ้าเจอทนายเก่ง ๆ สามารถชี้ช่องได้ว่าผู้ตายเป็นบุคคลเสมือนไร้ความสามารถอย่างเห็นได้ชัด ไม่สามารถปกป้องตัวเองได้เต็มที่ดังเช่นคนปกติทั่วไป ผู้ใดรังแก ชักชวน หรือหลอกล่อให้ผู้ตายกระทำการใดอันอาจเป็นอันตรายต่อตนเองและ/หรือผู้อื่นย่อมมีความผิด
โทษก็ระดับเดียวกับมอมเหล้าเด็กตาย ผู้ใหญ่ไอคิว 70 ระดับสติปัญญาก็พอ ๆ กับเด็กอายุ 8-9 ขวบ หลอกเด็ก 8 ขวบกินเหล้าจนตายผิดไหมล่ะครับ?
ปัญหาคือผมเดาว่าครอบครัวไม่เคยตรวจ IQ ให้ผู้ตาย แล้วทนายเผลอ ๆ ไม่รู้กฎหมายข้อนี้
ภาพจาก แบงค์ เลสเตอร์
ระดับแอลกอฮอล์ ทำไมผู้หญิงเมาง่ายกว่าผู้ชาย
ส่วนเรื่องระดับของ BAC ที่เขียนไว้ในโพสต์ก่อนตอนนี้ไม่สำคัญเท่าเรื่อง predisposing factor ของผู้ตายแล้ว เพราะตอนเขียนโพสต์นั้นผมยังไม่ทราบครับว่าผู้เสียชีวิตอาจจะเป็น ID แต่จะให้เอามาอธิบายตรงนี้อีกทีก็ได้ครับ
- ขนาด lethal dose หรือทำให้ตายได้ของแอลกอฮอล์ในคนไทยที่ตัวไม่ได้ใหญ่แบบฝรั่ง ในผู้ชายคือดื่มเกิน 10 drinks หรือเหล้า 1 แบน ผู้หญิงคือเกิน 5 drinks หรือครึ่งแบนในเวลา 1 ชั่วโมง ถ้าดื่มมากกว่าหรือเร็วกว่าขนาดที่ว่านี้ ถึงตายได้ครับ
- ผู้ชายทนแอลกอฮอล์ได้มากกว่าผู้หญิงเกือบ 1 เท่าตัวไม่ใช่เพราะตัวใหญ่กว่านะครับ แต่เพราะในตับของผู้หญิงมีเอนไซม์ตัวที่ชื่อ alcohol dehydrogenase ต่ำกว่าผู้ชาย ดังนั้นผู้หญิงเมาเร็วกว่า ง่ายกว่า ตายเร็วตายง่ายเวลาดื่มเหล้ามากกว่าผู้ชายเยอะครับ
- ถ้าต้องการป้องกันระดับแอลกอฮอล์ในเลือดไม่ให้สูงเกินไปให้ใช้วิธีดื่มให้ช้าลงครับ ตัวอย่างเป็นที่ทราบกันว่าถ้ากินเบียร์เกิน 1-2 กระป๋องเล็กภายใน 1 ชั่วโมงมีสิทธิ์เป่าเครื่องตรวจแล้วไม่ผ่าน ถ้าใครจะดื่มแล้วขับก็อย่ากินเกินชั่วโมงละกระป๋องครับ ถ้าอยากกิน 2-3 กระป๋องก็ต้องนั่งอยู่ 2 ชั่วโมง ถ้า 3 ชั่วโมงก็อาจได้ 4-5 กระป๋องเป็นต้น ตรวจแล้วถึงจะมีสิทธิ์ผ่าน
สรุปเรื่องปริมาณการดื่มภายใน 1 ชั่วโมงกับระดับ BAC และอาการอีกที (1 ดื่ม = เบียร์ 1 กระป๋อง ไวน์ 1 แก้ว หรือเหล้า 1 เป๊ก ส่วนเลข BAC แบบฝรั่ง = ของไทยหารพัน เช่น ของฝรั่ง 0.1% = ของไทย 100mg%)
2 ดริ้งค์ 50mg% ขับรถไม่ได้ ผิดกฎหมาย ถ้าคุณดื่มจนรู้สึกกรึ่ม ๆ หน้าแดง นั่นเลยแล้วครับ
4 ดริ้งค์ 100mg% เมาแล้ว
6 ดริ้งค์ 150mg% เมาเละเทะเป็นหมาแล้ว เลยระดับนี้จะไม่มีความสนุกอีกต่อไป
8 ดริ้งค์ 200mg% เมาจนไม่รู้เรื่อง จำอะไรไม่ได้ คนส่วนใหญ่น็อคแล้ว จุดนี้ต่อให้ว่ายน้ำเก่ง ตกน้ำก็ตาย
12 ดริ้งค์ 300mg% สลบ โคม่า เสี่ยงตายแล้ว พาไปโรงพยาบาลหมอต้องปั๊มน้ำเกลือด่วนน่ะ
> 400mg% ตายคักๆ รอดได้คือยมบาลลางานอยู่
ถ้าเป็นผู้หญิง กรุณาหารปริมาณเหล้าด้วยสอง
ภาพจาก แบงค์ เลสเตอร์
กรณีผู้ดื่มเป็น ID มันจะมีผลยังไงบ้าง
มันก็เมาง่ายตายง่ายกว่าคนธรรมดาน่ะสิครับ ตรงไปตรงมา สมองไม่แข็งแรง ยังเอาแอลกอฮอล์ไปทำร้ายสมอง ...จะไปเหลือ
เรื่องนี้คนส่วนใหญ่ไม่ทราบ ID คือสมองไม่แข็งแรงของจริงครับ สมมุติผ่าเอาสมองออกมาดู จะเห็นสมองเหี่ยวเล็กกว่าคนปกติของจริง อายุไม่ยืน พอ 40 เป็นอัลไซเมอร์ตายก่อนคนทั่วไปนี่ก็ของจริง แบบสัญญาลูกของเด๋อน่ะ
เวลาเราดูแลคนไข้กลุ่มนี้เราจะอธิบายให้ครอบครัวเข้าใจเลยว่าถ้าอยากอยู่กันนาน ๆ อย่าใช้สารเสพติด อย่าดื่มสุรา ต่อให้สมองไม่ดีก็พึงใช้สมองเยอะ ๆ คิดนู่นเรียนรู้นี่ พูดนั่นเล่นนี่ ผมมีคนไข้กลุ่มนี้พอดูแลตัวเอง ดูแลครอบครัวได้เยอะแยะไป เขาแค่ไม่ค่อยฉลาด แต่ในความเป็นมนุษย์บางด้านของเขานั้นมีสูงกว่าเราด้วยซ้ำ แม้กระนั้นผมก็ไม่เคยเจอใครอายุเกิน 60 ได้สักคน เคยเจอคนที่อยู่ได้นานที่สุดก็ 50 กว่า ดังนั้นอย่าไปทำอะไรเขาเลย ยังไงเขาก็อยู่กับเราได้ไม่นานอยู่แล้ว ใครไปรังแกผู้ป่วยกลุ่มนี้ได้นี่ผมว่าโคตรใจดำเลย ไม่รู้จะสรรหาอะไรมาพูด
