มารู้จัก "ปลาขวาน" สัตว์แปลกแห่งใต้ท้องทะเลลึก หน้าตาทั้งประหลาดทั้งน่ากลัว ราวกับหน้ากากหวีดสยองในหนังเรื่อง Scream ดูลึกลับเห็นแล้วชวนหลอน แต่รู้หรือไม่ว่าเจ้าตัวนี้มันไม่มีพิษสงเลยสักนิดเดียว
ปลาขวานทะเลลึก (Deep Sea Hatchetfish) หรือที่เรียกสั้น ๆ ว่า ปลาขวานนั้น ชื่อก็บอกอย่างตรงตัวแปลว่า ขวานด้ามเล็ก ๆ ซึ่งถูกตั้งมาจากลักษณะของตัวมันที่มองแล้วคล้ายกับขวานอย่างชัดเจน ส่วนลักษณะลำตัวของมันจะบางคล้ายกับใบมีดของขวานด้วย
ปลาขวานเป็นปลาในตระกูล Sternoptychidae จำพวกปลาทะเลน้ำลึก โดยมีทั้งหมดด้วยกันทั้งหมดกว่า 45 สายพันธุ์ แต่ละสายพันธุ์ก็จะมีขนาดของตัวที่แตกต่างกันไป แต่ตัวที่ใหญ่ที่สุดจะมีขนาดความยาวประมาณ 12 เซนติเมตรเท่านั้น ส่วนปลาขวานสายพันธุ์ขนาดเล็กจิ๋วส่วนใหญ่จะมีเกล็ดสีเงินละเอียด นอกจากนั้นยังมีบางสายพันธุ์ที่มีลำตัวสีน้ำตาลและสีเขียวเข้มอีกด้วย
ปลาขวานจะมีดวงตาที่โตใหญ่แหงนมองขึ้นด้านบนซึ่งมีประสิทธิภาพอย่างมากในการล่าเหยื่อที่ร่วงตกลงมาจากข้างบน และด้วยความที่ใต้ท้องทะเลลึกจะมีแสงสว่างที่น้อยมาก ดังนั้นดวงตาของมันจึงมีความไวต่อแสงมากและสามารถแยกแยะระหว่างเงาและแสงจากด้านบนได้เป็นอย่างดี
นอกจากนี้ปลาขวานยังเป็นสัตว์ที่มีลักษณะพิเศษในการสร้างแสงของตัวเองได้ด้วย โดยผ่านกระบวนการที่เรียกว่า ไบโอลูมิเนสเซนส์ (Bioluminescence) หรือการเรืองแสงของสิ่งมีชีวิต โดยปลาขวานจะมีอวัยวะพิเศษที่เรียกว่า photophore หรือ เซลล์เรืองแสง มันจะทำปฏิกิริยาเคมีและสามารถผลิตสารเรืองแสงได้เช่นเดียวกับหิ่งห้อย ปลาขวานจึงสามารถปรับแสงในตัวเองได้ ทั้งนี้ด้านนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่ากลไกดังกล่าวนี้น่าจะมีส่วนสำคัญที่ใช้ในการหาคู่ ถึงแม้ว่าจะทราบพฤติกรรมการผสมพันธุ์ของมันเพียงน้อยนิดก็ตาม
ปัจจุบันยังไม่ทราบรายละเอียดเกี่ยวกับวงจรชีวิตของปลาขวานมากนัก ทางนักวิทยาศาสตร์ให้ความเห็นว่ามันมีวงจรชีวิตที่สั้นไม่ถึง 1 ปี โดยอาศัยช่วงเวลาตอนกลางคืนอพยพไปยังบริเวณน้ำตื้นเพื่อหาแพลงก์ตอนและปลาขนาดเล็กกินเป็นอาหาร ส่วนในช่วงกลางวันมันก็จะว่ายกลับลงน้ำลึก ถือว่าเป็นพฤติกรรมที่แปลกมากทีเดียว โดยส่วนใหญ่แล้วจะพบปลาขวานได้ในแถบน้ำเย็นที่ความลึกลงไปใต้ท้องทะเลประมาณ 180 ถึง 1,370 เมตร
ภาพจาก All That Thing is Interesting, thelistlove.com
