ปราสาทตาควาย โบราณสถานชายแดนจุดขัดแย้งไทย-กัมพูชา

ปราสาทตาควาย 1 ใน 4 พื้นที่ชายแดนสำคัญที่กัมพูชายื่นฟ้อง ซึ่งประวัติปราสาทตาควาย ตั้งอยู่ที่ไหน จังหวัดอะไร มาอัปเดตข้อมูลกัน

เหตุการณ์ความตึงเครียดบริเวณชายแดนไทย-กัมพูชาเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2568 ที่นำไปสู่การสูญเสียชีวิตของทหารกัมพูชา 1 นาย ได้กลายเป็นชนวนสำคัญที่ทำให้รัฐบาลกัมพูชาตัดสินใจยื่นฟ้องต่อศาลโลก (ICJ) เพื่อเรียกร้องสิทธิ์ในพื้นที่ชายแดนที่ยังคงมีข้อพิพาทระหว่างสองประเทศ โดยในครั้งนี้ กัมพูชาได้ยื่นฟ้องต่อศาลโลกเพื่อเรียกร้องสิทธิ์ในพื้นที่พิพาท 4 แห่ง ซึ่งหนึ่งในนั้นคือ "ปราสาทตาควาย" โบราณสถานที่เปี่ยมไปด้วยคุณค่าทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม ที่ตั้งอยู่ในแนวชายแดนไทย-กัมพูชา

นอกเหนือจากการเป็นโบราณสถานที่สะท้อนความงดงามทางสถาปัตยกรรมและประวัติศาสตร์ ปราสาทตาควาย ยังเป็นพื้นที่ที่เต็มไปด้วยความอ่อนไหวทางการเมืองและการทูต เหตุการณ์ล่าสุดที่ชาวกัมพูชานำโดยเจ้าหน้าที่รัฐเข้ามาแสดงกิจกรรมเชิงสัญลักษณ์บริเวณปราสาท และการตอบโต้จากฝ่ายไทย เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของความเปราะบางในพื้นที่นี้ ว่าแต่ ปราสาทตาควาย ตั้งอยู่ที่ไหน มีประวัติความเป็นมาอย่างไร ไปดูกันเลยค่ะ

ภาพจาก : SOMSAK 2503 / shutterstock.com

ปราสาทตาควายตั้งอยู่ที่ไหน ?

ปราสาทตาควาย หรือ ปราสาทตาวาย และในภาษากัมพูชาเรียกว่า ปราสาทกรอเบย (บฺราสาทตากฺรบี) ตั้งอยู่บริเวณช่องตาควาย ในเขตบ้านไทยนิยมพัฒนา หมู่ที่ 17 ตำบลบักได อำเภอพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร์

ปราสาทแห่งนี้เป็นโบราณสถานก่อสร้างด้วยศิลาแลง ตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันออกของปราสาทตาเมือนธม ห่างไปประมาณ 12 กิโลเมตร โดยตั้งอยู่ใกล้แนวชายแดนไทย-กัมพูชา

ปราสาทตาควายเป็นของใคร ?

ศาสนสถานขนาดเล็กแห่งนี้เพิ่งได้รับการกล่าวถึงอย่างแพร่หลายไม่นานมานี้ โดยชื่อ “ปราสาทตาควาย” ตั้งตามชื่อของช่องเขาซึ่งเป็นที่ตั้งของตัวปราสาท จากการสำรวจของคณะกองบรรณาธิการวารสารเมืองโบราณ ซึ่งถือเป็นการสำรวจที่ให้ข้อมูลที่ละเอียดและสมบูรณ์ที่สุดในปัจจุบัน พบว่า ปราสาทตาควาย เป็นปราสาทหินทรายองค์เดียวที่ตั้งอยู่อย่างโดดเดี่ยว โดยไม่มีหลักฐานของสิ่งปลูกสร้างอื่น ๆ รายรอบ และยังไม่พบศิลาจารึกหรือหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สามารถอธิบายถึงที่มาและความเป็นมาของปราสาทแห่งนี้ได้อย่างชัดเจน

ปราสาทตาควายมีอายุกี่ปี ?

นักประวัติศาสตร์คาดการณ์จากรูปทรงของตัวปราสาทว่า ปราสาทตาควาย น่าจะสร้างในช่วงปลายสมัยนครวัด ต่อตอนต้นสมัยบายน ระหว่างรัชกาลพระเจ้าสุริยวรมันที่ 2 ถึงพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 กำหนดอายุได้เพียงคร่าว ๆ ว่าอยู่ระหว่างพุทธศตวรรษที่ 16-18 หรือประมาณ 800-900 ปีมาแล้ว

ปราสาทตาควายเข้าชมได้หรือไม่ ?

ปราสาทตาควาย เปิดให้ประชาชนเข้าชมได้ โดยเปิดให้เข้าระหว่างเวลา 09.00-15.00 น. ทั้งนี้ ผู้เข้าชมจำเป็นต้องปฏิบัติตามกฎระเบียบอย่างเคร่งครัด เนื่องจากพื้นที่ดังกล่าวมีความอ่อนไหวทางความมั่นคง มีทหารทั้งไทยและกัมพูชาประจำการอยู่บริเวณปราสาทตลอดเวลาเพื่อรักษาความปลอดภัย

ปราสาทตาควายในสมรภูมิชายแดน

ช่วงระหว่างวันที่ 2-5 มิถุนายน 2568 รัฐบาลกัมพูชาได้ยื่นฟ้องประเทศไทยต่อศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ (ICJ) หรือ ศาลโลก โดยอ้างกรรมสิทธิ์ในพื้นที่บริเวณปราสาทตาเมือนธม ปราสาทตาเมือนโต๊ด ปราสาทตาควาย และช่องบก ซึ่งเป็นพื้นที่ชายแดนที่มีข้อพิพาทระหว่าง 2 ประเทศ

ล่าสุด เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน 2568 มีความเคลื่อนไหวที่ผิดปกติจากฝั่งกัมพูชา โดยทหารกัมพูชาเริ่มพาชาวกัมพูชาขึ้นมาเยี่ยมชมปราสาทตาควายอย่างต่อเนื่อง และยังมีรายงานว่ามีการร้องเพลงภายในบริเวณปราสาท ซึ่งถูกมองว่าเป็นการส่งสัญญาณทางการเมือง

เหตุการณ์ความตึงเครียดนี้เริ่มขึ้นตั้งแต่วันที่ 28 พฤษภาคม 2568 เมื่อเกิดเหตุยิงกันที่ชายแดนใกล้พื้นที่พิพาท ส่งผลให้ทหารกัมพูชาเสียชีวิต 1 นาย เหตุการณ์ดังกล่าวเป็นชนวนให้กัมพูชายื่นฟ้องศาลโลก และกระตุ้นให้ไทยเพิ่มกำลังทหารบริเวณชายแดนอย่างเข้มงวด

จากนั้นทั้งสองฝ่ายยังคงตอบโต้กันอย่างต่อเนื่อง โดยฝ่ายไทยเตรียมความพร้อมสำหรับ “การดำเนินการระดับสูง” (high-level operation) ในพื้นที่ชายแดน พร้อมวางแผนยกระดับมาตรการรักษาความมั่นคงหากจำเป็น ฝั่งกัมพูชาได้ปฏิเสธการเจรจาผ่านคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วม (JBC) ในประเด็น 4 พื้นที่ และยังมีการประกาศห้ามนำเข้าสินค้าและสื่อจากไทย รวมถึงเตรียมคว่ำบาตรทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจ

ทั้งนี้ ย้อนกลับไปในปี 2554 หลังเหตุการณ์ปะทะทางทหารที่บริเวณปราสาทตาควาย ทั้งฝ่ายไทยและกัมพูชาได้บรรลุข้อตกลงที่จะดูแลพื้นที่ร่วมกัน โดยแบ่งเขตการควบคุมบริเวณปราสาทออกเป็น 2 ส่วน และมีการจัดกำลังทหารของทั้งสองฝ่ายประจำการร่วมกันตลอด 24 ชั่วโมง พร้อมทั้งกำหนดข้อตกลงห้ามแสดงสัญลักษณ์ทางชาติหรือการเมืองใด ๆ คล้ายกับแนวทางที่ใช้ในพื้นที่ปราสาทตาเมือนธม

ปราสาทตาควาย กลายเป็นประเด็นความขัดแย้งชายแดนสำคัญระหว่างไทย-กัมพูชา หลังเหตุปะทะเมื่อปลายเดือนพฤษภาคม 2568 ทำให้กัมพูชายื่นฟ้องต่อศาลโลก ขณะที่ไทยยังคงยืนยันแนวทางเจรจาทวิภาคี ควบคู่กับมาตรการรักษาความมั่นคงชายแดน

ในช่วงเวลาที่ความขัดแย้งยังคงปะทุและส่งผลกระทบต่อผู้คนทั้งสองฝั่ง เราขอส่งกำลังใจให้กับทุกชีวิตที่อยู่ในพื้นที่ชายแดน ขอให้เจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายปฏิบัติหน้าที่เพื่อรักษาความสงบและความปลอดภัยของประชาชน ขอให้การเจรจาและการทูตเป็นสะพานนำไปสู่สันติภาพในที่สุดนะคะ

รู้จัก ปราสาทตาควาย จากโบราณสถานสู่ข้อพิพาทชายแดนไทย-กัมพูชา

ปราสาทตาควายตั้งอยู่ที่ไหน ?

ปราสาทตาควายเป็นของใคร ?

ปราสาทตาควายมีอายุกี่ปี ?

ปราสาทตาควายเข้าชมได้หรือไม่ ?

ปราสาทตาควายในสมรภูมิชายแดน

ข่าวที่เกี่ยวข้องปราสาทตาควาย