เปิดภาพเรือนจำในเมืองเกซอนซิตี ของฟิลิปปินส์ กับสภาพความเป็นอยู่แสนแออัดอัตคัดของนักโทษเกือบ 4,000 คน ทั้งที่คุกสร้างมารองรับคนเพียง 800
จากการดำเนินนโยบายกำจัดอาชญากรรม โดยเฉพาะเรื่องยาเสพติดอย่างเด็ดขาด ของนายโรดริโก ดูเตร์เต ประธานาธิบดีคนใหม่ของฟิลิปปินส์ เพียงในระยะเวลาแค่ชั่วเดือนเดียว ผู้ต้องสงสัยเกี่ยวข้องการค้ายาถูกฆ่าตายไปนับร้อย และอีกจำนวนร่วมพันถูกจับ ถูกควบคุมตัวไปยังคุกของประเทศที่ไหนสักแห่ง และอาจต้องเผชิญชีวิตนักโทษสุดเลวร้ายไม่ต่างจากเหล่านักโทษที่ถูกจองจำอยู่ที่เรือนจำเกซอนซิตี ในกรุงมะนิลา เมืองหลวงของประเทศ คุกที่สร้างขึ้นเพื่อรองรับนักโทษ 800 คน แต่ปัจจุบันต้องใช้คุมขังนักโทษกว่า 4,800 ชีวิต แออัดกว่าที่ออกแบบไว้ถึง 6 เท่า !
กิจกรรมประจำวันตั้งแต่การนอน กิน อาบน้ำ ออกกำลังกาย ซักเสื้อผ้า ไปจนถึงประกอบอาหาร เกิดขึ้นในพื้นที่ปิดอันคับแคบจำกัด น้ำขวดมีไม่เพียงพอ อาหารมีปริมาณน้อย ซ้ำยังอาจเจอแมลงสาบหรือตะปูขึ้นสนิมอยู่ในข้าว อีกทั้งคุกยังไร้ระบบถ่ายเทอากาศที่ดี บรรยากาศอับทึบทำให้ผิวหนังเป็นผดผื่นตุ่มหนอง และทุกคนมีความเสี่ยงสูงที่จะติดเชื้ออย่างง่ายดายหากเกิดโรคระบาดขึ้น
ที่น่าสลดไปกว่านั้น คือนักโทษหลายคนต้องทนเผชิญสภาพเลวร้ายในคุก ทั้งที่ตนเองเป็นผู้บริสุทธิ์ ดังที่ เรย์มัน นารัก ซึ่งปัจจุบันพ้นจากคุกและเรียนจบเป็น ดร. แล้ว เผยว่า เขาเคยอยู่ในคุกนี้ถึง 7 ปี เพราะถูกใส่ความว่าฆ่าคนตาย ทั้งที่ตนเองไม่ได้ทำ มันเป็น 7 ปีที่เลวร้ายเหมือนได้เผชิญความตายอยู่ทุกขณะที่กำลังหายใจอยู่ ด้วยสภาพอัตคัดแออัดสุดขีดเช่นนี้ ทุกเดือนจึงมีนักโทษ 2-5 คนที่ป่วยตาย และมีอีกหลายรายที่ป่วยซึมเศร้า เสี่ยงต่อการเจ็บป่วยทางจิตสูง
ดร.นารัก พ้นโทษจากคุกแห่งนี้เมื่อปี 2545 และตัดสินใจที่จะออกมาพูดถึงสภาพความเป็นอยู่ที่เลวร้ายในคุกให้ผู้คนได้ทราบ ถึงจะเป็นสถานที่สำหรับลงโทษผู้กระทำความผิด แต่สภาพของคุกเกซอนซิตีช่างอยู่ต่ำกว่าระดับมาตรฐานมากมายเหลือเกิน
ภาพจาก NOEL CELIS/AFP