ไขข้อข้องใจ ตำรวจมีอำนาจขอตรวจบัตรประชาชนหรือไม่ พบต้องเป็นนายตำรวจชั้นสัญญาบัตรขึ้นไป ส่วนตำรวจชั้นประทวน - อาสาสมัคร มีอำนาจตรวจได้เฉพาะในด่านเท่านั้น
ส่วนตำรวจชั้นประทวน หรือ อส. มีอำนาจขอตรวจบัตรประจำตัวประชาชนได้เฉพาะในด่านตรวจเท่านั้น ดังนั้น ตำรวจสายตรวจที่ยศน้อยกว่าร้อยตรี จึงไม่มีอำนาจขอตรวจบัตรประชาชน เพราะไม่ใช่การตรวจในด่าน
ส่วนการขอค้นตัว - ค้นรถ เป็นอำนาจทั่วไปของตำรวจทุกคน เมื่อมีเหตุอันควรสงสัย ซึ่งเป็นคนละส่วนกับอำนาจขอตรวจบัตรประชาชน ส่วนกรณีตำรวจยึดบัตรประชาชนโดยไม่มีเหตุสงสัยตามสมควร โดยไม่ชอบด้วยเหตุผล ไม่มีแจ้งข้อกล่าวหาและไม่มีการดำเนินคดีใด ๆ ถือว่าเป็นการยึดบัตรประชาชนไว้โดยลุแก่อำนาจ และมีเจตนากลั่นแกล้งเจ้าของบัตรให้ได้รับความเดือดร้อนเสียหาย การกระทำนี้มีความผิดฐานเป็นเจ้าพนักงานปฏิบัติหน้าที่ หรือละเว้นปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ เพื่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้เป็นเจ้าของบัตร ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157
โดยคำสั่งกระทรวงมหาดไทย ให้อาศัยอำนาจพระราชบัญญัติบัตรประจำตัวประชาชน แต่งตั้งให้ผู้ดำรงตำแหน่งต่อไปนี้มีสิทธิ์ตรวจบัตรประชาชน
1. พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจชั้นผู้ใหญ่ ปลัดอำเภอ และข้าราชการยศตั้งแต่นายร้อยตำรวจตรีหรือเทียบเท่า
เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรภายในเขตอำนาจหน้าที่
2. พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจ สมาชิกกองอาสารักษาดินแดน และเจ้าหน้าที่กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรเฉพาะในด่านตรวจนั้น
3. ผู้อำนวยการ ผู้ช่วยผู้อำนวยการเขต หัวหน้าฝ่ายทะเบียน หัวหน้าฝ่ายปกครอง หัวหน้าฝ่ายเทศกิจ เจ้าพนักงานปกครอง และเจ้าพนักงานเทศกิจ เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรเฉพาะในเขตนั้น
4.
ปลัดเมืองพัทยา รองปลัดเมืองพัทยา หัวหน้าสำนักปลัดเมืองพัทยา
หัวหน้าฝ่ายทะเบียนราษฎรและบัตรประจำตัวประชาชน
หัวหน้าฝ่ายป้องกันและรักษาความสงบ นักจัดการงานทะเบียนและบัตร
และนักจัดการงานเทศกิจ เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรเฉพาะในเมืองพัทยา
5. ปลัดเทศบาล รองปลัดเทศบาล หัวหน้าสำนักปลัดเทศบาล ผู้อำนวยการกองทะเบียนราษฎรและบัตรประจำตัวประชาชน หัวหน้าฝ่ายทะเบียนราษฎร หัวหน้าฝ่ายบัตรประจำตัวประชาชน หัวหน้าฝ่ายทะเบียนราษฎรและบัตรประจำตัวประชาชน หัวหน้าฝ่ายปกครอง หัวหน้าฝ่ายป้องกันและรักษาความสงบ นักจัดการงานเทศกิจ นักจัดการงานทะเบียนและบัตร และหัวหน้าฝ่าย และข้าราชการตั้งแต่ระดับปฏิบัติการขึ้นไป ซึ่งรับผิดชอบเกี่ยวกับงานทะเบียนราษฎรหรือบัตรประจำตัวประชาชน เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรในเทศบาลนั้น
ภาพจาก 1000 Words / Shutterstock.com
วันที่ 17 ตุลาคม 2562 ทนายเกิดผล แก้วเกิด เปิดเผยผ่านเฟซบุ๊ก เพื่อไขข้อข้องใจว่า ตำรวจทั่วไปมีอำนาจขอตรวจบัตรประจำตัวประชาชนหรือไม่ ระบุว่า
ตามกฎหมายให้อำนาจเจ้าพนักงานผู้มีอำนาจตรวจบัตรประจำตัวประชาชนได้ ได้แก่
พนักงานฝ่ายปกครอง ปลัดอำเภอ
และข้าราชการยศตั้งแต่นายร้อยตำรวจตรีขึ้นไปหรือเทียบเท่า
สามารถตรวจบัตรได้ภายในเขตอำนาจหน้าที่เท่านั้นส่วนตำรวจชั้นประทวน หรือ อส. มีอำนาจขอตรวจบัตรประจำตัวประชาชนได้เฉพาะในด่านตรวจเท่านั้น ดังนั้น ตำรวจสายตรวจที่ยศน้อยกว่าร้อยตรี จึงไม่มีอำนาจขอตรวจบัตรประชาชน เพราะไม่ใช่การตรวจในด่าน
ส่วนการขอค้นตัว - ค้นรถ เป็นอำนาจทั่วไปของตำรวจทุกคน เมื่อมีเหตุอันควรสงสัย ซึ่งเป็นคนละส่วนกับอำนาจขอตรวจบัตรประชาชน ส่วนกรณีตำรวจยึดบัตรประชาชนโดยไม่มีเหตุสงสัยตามสมควร โดยไม่ชอบด้วยเหตุผล ไม่มีแจ้งข้อกล่าวหาและไม่มีการดำเนินคดีใด ๆ ถือว่าเป็นการยึดบัตรประชาชนไว้โดยลุแก่อำนาจ และมีเจตนากลั่นแกล้งเจ้าของบัตรให้ได้รับความเดือดร้อนเสียหาย การกระทำนี้มีความผิดฐานเป็นเจ้าพนักงานปฏิบัติหน้าที่ หรือละเว้นปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ เพื่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้เป็นเจ้าของบัตร ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157
โดยคำสั่งกระทรวงมหาดไทย ให้อาศัยอำนาจพระราชบัญญัติบัตรประจำตัวประชาชน แต่งตั้งให้ผู้ดำรงตำแหน่งต่อไปนี้มีสิทธิ์ตรวจบัตรประชาชน
2. พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจ สมาชิกกองอาสารักษาดินแดน และเจ้าหน้าที่กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรเฉพาะในด่านตรวจนั้น
3. ผู้อำนวยการ ผู้ช่วยผู้อำนวยการเขต หัวหน้าฝ่ายทะเบียน หัวหน้าฝ่ายปกครอง หัวหน้าฝ่ายเทศกิจ เจ้าพนักงานปกครอง และเจ้าพนักงานเทศกิจ เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรเฉพาะในเขตนั้น
5. ปลัดเทศบาล รองปลัดเทศบาล หัวหน้าสำนักปลัดเทศบาล ผู้อำนวยการกองทะเบียนราษฎรและบัตรประจำตัวประชาชน หัวหน้าฝ่ายทะเบียนราษฎร หัวหน้าฝ่ายบัตรประจำตัวประชาชน หัวหน้าฝ่ายทะเบียนราษฎรและบัตรประจำตัวประชาชน หัวหน้าฝ่ายปกครอง หัวหน้าฝ่ายป้องกันและรักษาความสงบ นักจัดการงานเทศกิจ นักจัดการงานทะเบียนและบัตร และหัวหน้าฝ่าย และข้าราชการตั้งแต่ระดับปฏิบัติการขึ้นไป ซึ่งรับผิดชอบเกี่ยวกับงานทะเบียนราษฎรหรือบัตรประจำตัวประชาชน เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรในเทศบาลนั้น
อย่างไรก็ตาม
การดูยศของเจ้าหน้าที่ตำรวจ สามารถดูจากเครื่องหมายยศบนบ่าดังภาพต่อไปนี้
โดยแถวที่ 1-2 คือ นายตำรวจชั้นสัญญาบัตร
ส่วนแถวล่างสุดคือ นายตำรวจชั้นประทวน
อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมจาก เฟซบุ๊ก เกิดผล แก้ว